Oświęcim: unikalne zdjęcia załogi obozu

Dzięki Muzeum Holocaustu w Waszyngtonie do rąk historyków oświęcimskiego Muzeum Auschwitz-Birkenau trafił sensacyjny album fotograficzny Karla Hoeckera, esesmana z Auschwitz.

Na 115 zdjęciach adiutanta trzeciego komendanta Auschwitz Richarda Baera, widnieją uśmiechnięte twarze oficerów niemieckich wykonane w drugiej połowie 1944 r. Zdjęcia te przekazał amerykańskiemu Muzeum anonimowy darczyńca.

Większość unikatowych ujęć powstało latem 1944 r. w leżącym niedaleko Oświęcimia Międzybrodziu Bialskim. Tutaj na zboczu jednej z beskidzkich gór funkcjonował niegdyś ośrodek wypoczynkowy dla obozowej załogi Auschwitz. Druga grupa fotografii pochodzi głównie z terenów lazaretu SS, mieszczącego się w bezpośrednim sąsiedztwie obozu koncentracyjnego Auschwitz II-Birkenau.

Fotografie z Międzybrodzia ukazują zrelaksowanych esesmanów i uśmiechnięte młode dziewczyny ze służby pomocniczej SS. Na niektórych zdjęciach Niemcy odpoczywają na leżakach, śpiewają przy akompaniamencie harmonii i zajadają się jagodami.

Jarosław Mensfelt z Państwowego Muzeum przyznaje, że mając w pamięci to, co działo się wtedy w obozie, wrażenie , jakie wywierają te czarno-białe fotografie, jest przerażające. „Brak na ich twarzach jakichkolwiek śladów emocji związanych z codzienną, zbrodniczą, obozową działalnością” – podkreśla Mensfelt.

Jak poinformował rzecznik, dzięki współpracy amerykańskich i polskich historyków udało się na zdjęciach zidentyfikować kilkunastu zbrodniarzy, wśród nich Josefa Mengele, znanego głównie z przeprowadzanych na dzieciach eksperymentów, założyciela i głównego komendanta obozu Auschwitz Rudolfa Hoessa oraz samego właściciela albumu, Karla Hoeckera.

Wicedyrektor Muzeum Teresa Świebocka zapowiada, że dzięki zawartemu z waszyngtońskim miejscem pamięci porozumieniu, te wyjątkowe zdjęcia zostaną wykorzystane w nowo tworzonej wystawie głównej i w publikacjach Muzeum.

Na zdjęciach uwieczniono też zapraszanych do obozu gości, w tym również cywilów. Na jednym z nich widnieje Otto Ambros, dyrektor niemieckiego koncernu chemicznego IG Farben, wykorzystującego niewolniczą pracę więźniów obozu.

Dotąd w zbiorach archiwalnych muzeum brakowało fotografii, które mogłyby pełniej przedstawić zachowania SS-manów pełniących służbę w Auschwitz.