Otwarcie Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich z udziałem Prezydenta Polski

Prezydent Andrzej Duda będzie gościem otwarcia Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie w poniedziałek 12 lipca – unikatowego obiektu upamiętniającego męczeństwo ponad 900 polskich wsi podczas II wojny światowej. Koszt przedsięwzięcia to ok. 40 mln zł, budowa trwała blisko 10 lat.

Wydarzenie o godzinie 14 rozpocznie Msza święta odprawiona na terenie Mauzoleum. Otwarciu Mauzoleum będą towarzyszyły obchody Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej oraz 78. rocznicy pacyfikacji wsi Michniów.

Po Mszy św. nastąpi otwarcie wystawy „Architektura Pamięci. Formy architektoniczno – pomnikowe upamiętniające ofiary represji na wsi polskiej w czasie II wojny światowej”. Na zakończenie obchodów w Filharmonii Świętokrzyskiej w Kielcach – koncert pieśni „Polsko Nasza”.

13 lipca podczas Mszy św. w Michniowie uczestnicy będą się modlili za ofiary pacyfikacji.

Dni 12 – 13 lipca nie są przypadkowe. W tych dniach w 1943 roku Niemcy zamordowali 204 osoby: 103 mężczyzn – w większości spalonych żywcem, 53 kobiety i 48 dzieci, aż dziesięcioro z nich miało mniej niż 10 lat. Najmłodszą ofiarą był dziewięciodniowy Stefanek Dąbrowa, wrzucony przez niemieckiego żandarma do płonącej stodoły.

Michniów stał się symbolem męczeństwa wsi polskiej. Obecnie jest to jedyne muzeum historyczne w Polsce, które upamiętnia tragiczne losy mieszkańców wsi polskich w czasie II wojny światowej, a także jest oceniane jako największe historyczne muzeum narracyjne w województwie świętokrzyskim.

Na otwarcie Mauzoleum oraz udostępnienie wyjątkowej ekspozycji, czekają potomkowie ofiar niemieckich pacyfikacji, środowiska kombatanckie oraz wszyscy zainteresowani nowatorskim muzealnictwem.

Gmach Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie wykonany został w kształcie „chaty” według projektu Mirosława Nizio. To długi, liczący 146 m budynek, w którym mieści się ekspozycja główna. Każdy element architektoniczny zastosowany w Mauzoleum, zarówno w skali makro jak i w poszczególnych najdrobniejszych rozwiązaniach projektowych – ma oddziaływać na emocje. Każde z pomieszczeń zostało poświęcone innej tematyce oscylującej wokół martyrologii polskich wsi w czasie II wojny światowej.

Pierwszy segment budynku stanowi bryłę jednolitą, pozbawioną okien. Symbolizuje on wieś polską u progu II wojny światowej – stabilną, znajdującą się w fazie rozwoju. Proces niszczenia ilustrują kolejne segmenty wewnątrz Mauzoleum, które odnoszą się do poszczególnych form represji stosowanych przez okupantów: niemieckiego i sowieckiego oraz nacjonalistów ukraińskich. W miarę oddalania się od pierwszej najbardziej jednolitej części budynku następuje etapowa deformacja bryły aż do jego całkowitej degradacji w końcowej części obiektu w strefach zewnętrznych.

Materiałami, które dominują we wnętrzu i stają się nośnikiem treści są: beton, drewno oraz czarna stal walcowana na gorąco. Część wewnętrznych betonowych ścian posłuży m.in. do wyświetlania projekcji multimedialnych. Ciekawym elementem wystawy są wielkoformatowe rzeźbiarskie obiekty o nieregularnych kształtach, do których wykończenia wykorzystano odzyskowe drewno ze starych chat i stodół.

Wokół budynku rozmieszczone zostały duże modrzewiowe Krzyże Pamięci oraz krzyże z tablicami ustawiane od lat w Michniowie. Wszystkie upamiętniają cierpienie i ofiarę społeczności wiejskich w latach 1939–1945. Dopełnieniem całości architektury pamięci w Mauzoleum w Michniowie jest mur, na którym umieszczono tabliczki z nazwami wsi i niewielkich miejscowości represjonowanych podczas minionej wojny.