Palmiry: uroczystości ku czci pomordowanych

W Palmirach, jednym z najbardziej znanych w Polsce miejsc zbrodni niemieckich w czasie II wojny światowej, uczczono 14 września pomordowanych tam ludzi.

Mszy św. na terenie cmentarza-mauzoleum przewodniczył metropolita warszawski abp Kazimierz Nycz. Po liturgii odbył się apel poległych. W uroczystościach uczestniczyli m.in. Andrzej Przewoźnik, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, przedstawiciele lokalnych władz oraz młodzież.

Biskup polowy WP Tadeusz Płoski nawiązał w homilii do obchodzonego dziś święta Podwyższenia Krzyża Świętego. „Celem Niemców było wymordowanie tych, którzy mogli stanąć na czele Polski Podziemnej a zbrodnie palmirskie miały nigdy nie wyjść na światło dzienne” – mówił biskup. Podkreślił, że „Palmiry i Katyń to dwa miejsca zbrodni, gdzie okupanci zastosowali wobec Polaków identyczną politykę eksterminacyjną”. Dodał, że krzyż na mogile jest dla chrześcijan znakiem tego, że życie jest silniejsze niż śmierć.

Po Eucharystii odbył się apel poległych, podczas którego na grobach złożono wieńce i zapalono znicze.

Między 1939 a 1941 rokiem w lesie koło Palmir Niemcy dokonywali masowych egzekucji Polaków, głównie więźniów Pawiaka. Zabito tam ok. 2 tys. osób, wśród których znaleźli się politycy, naukowcy, działacze życia kulturalnego i gospodarczego.

Po wojnie udało się zlokalizować mogiły dzięki oznaczeniom, jakie potajemnie robili na miejscu zbrodni leśnicy. Groby znajdowały się na terenie ok. 1500 metrów kwadratowych. Po ekshumacji rozpoznano zaledwie 400 z 2208 ofiar. Byli wśród nich: Maciej Rataj – marszałek Sejmu w latach 1922-28, Jan Pohoski – były wiceprezydent Warszawy, Helena Jaroszewska – posłanka na Sejm, Stefan Kopeć i Kazimierz Zakrzewski – profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego oraz Tomasz Stankiewicz – mistrz Polski w kolarstwie.
Od 1948 roku na miejscu masowych egzekucji znajduje się cmentarz-mauzoleum ofiar zbrodni hitlerowskich.