Paniowy: jubileusz stulecia urodzin bp. Józefa Kurpasa

„Był jak filar mocno stojący wśród trudnej codzienności, o który każdy mógł się swobodnie oprzeć, kiedy tego potrzebował” – powiedział arcybiskup senior Damian Zimoń w kościele Apostołów Piotra i Pawła w Paniowach 17 marca w czasie Mszy św. z okazji jubileuszu stulecia urodzin zmarłego w 1992 r. katowickiego biskupa pomocniczego Józefa Kurpasa. Mszy św. przewodniczył metropolita katowicki abp Wiktor Skworc.

Abp Zimoń przypomniał najważniejsze daty z życia bp. Kurpasa. Mówiąc o tym, że urodził się w Paniowach, podkreślił, że pochodził z bardzo tradycyjnego, śląskiego środowiska. „Był uosobieniem duchowości swojego patrona” – zaznaczył kaznodzieja. Zauważył też, że do pracy w katowickiej kurii został powołany po powrocie śląskich biskupów z wygnania. Przytoczył też opinię, jaką o biskupie Kurpasie wygłosił jego długoletni współpracownik bp Czesław Domin: „Był człowiekiem cichym, podobnie jak jego patron św. Józef. Był raczej mężem czynu niż słowa”. Zaakcentował, że słowa bp. Kurpasa były wyważone, przemyślane i bardzo roztropne.

Szczególny nacisk abp Zimoń położył na rozmodlenie biskupa Józefa Kurpasa, a także na fakt, że „miał czas cierpliwie rozmawiać z ludźmi”. „Był moralnym oparciem dla księży przez pewność swej wiary” – powiedział, przywołując zawołanie biskupie biskupa Józefa: „Miłość krzyża siłą światła”. Podkreślił też wielką pokorę, charakteryzującą bp. Kurpasa.

Po Mszy w kościele w Paniowach odsłonięta została i poświęcona pamiątkowa tablica.

Z okazji jubileuszu w miejscowej szkole podstawowej przygotowana została wystawa „Syn parafii Paniowy – ks. Biskup Józef Kurpas”. Uczniowie wysłuchali prelekcji na temat swojego zasłużonego parafianina, wydano też okolicznościową broszurę poświęconą sylwetce, życiu i działalności bp. Kurpasa.

Bp. Józef Kurpas urodził się 21 marca 1912 w Paniowach, w powiecie pszczyńskim, w rodzinie rolniczej. Był szóstym z dziesięciorga dzieci Jana i Anny z d. Grzesiczków. Po ukończeniu szkoły podstawowej w Paniowach, podjął naukę w gimnazjum humanistycznym w Mikołowie. Po zdaniu matury, w 1932 roku wstąpił do Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. Równocześnie podjął studia filozoficzno – teologiczne na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. 20 czerwca 1937 w katedrze św. Piotra i Pawła w Katowicach otrzymał święcenia kapłańskie.

Był wikariuszem w parafii Trójcy Przenajświętszej w Piekarach-Szarleju, a od 1941 roku w parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Katowicach. Od stycznia 1942 roku objął stanowisko notariusza Sądu Biskupiego w Kurii Diecezjalnej. Po sześciu miesiącach został oddelegowany w charakterze adiutora do Orzesza, do kościoła filialnego św. Wawrzyńca, gdzie pracował do końca wojny. 28 kwietnia 1945 został notariuszem Kurii Diecezjalnej. Równocześnie pomagał w charakterze wikariusza przy Katedrze Chrystusa Króla w Katowicach, a od maja 1952 roku — jako rektor w parafii Wniebowzięcia NMP w Katowicach. 18 grudnia 1952 podjął obowiązki wikariusza w parafii św. Józefa w Krasowach. 1 października 1953 rozpoczął studia specjalistyczne z zakresu prawa kanonicznego w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Studia te w 1956 roku uwieńczył licencjatem. 23 grudnia 1957 bp Stanisław Adamski mianował go kanclerzem Kurii Diecezjalnej. Równocześnie pełnił także inne funkcje: był sędzią prosynodalnym, audytorem Sądu Biskupiego, cenzorem książek, egzaminatorem prosynodalnym, wizytatorem Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej w Katowicach, kuratorem ss. Szkolnych de Notre Dame w Opolu.

24 lutego 1963 otrzymał w katedrze Chrystusa Króla z nominacji papieża Pawła VI sakrę biskupią i został przydzielony jako biskup pomocniczy bpi S. Adamskiemu. Uczestniczył w obradach II Soboru Watykańskiego. 17 czerwca 1966 ustanowiony został wikariuszem generalnym. Uczestniczył w pracach wielu komisji Episkopatu Polski: ds. Duszpasterstwa Dobroczynnego, ds. Trzeźwości oraz ds. Maryi. W czasie prac I Synodu Diecezji Katowickiej przewodniczył Komisji ds. Duchowieństwa. 11 czerwca 1977 otrzymał nominację na członka Kapituły Katedralnej w Katowicach i został jej prepozytem. 22 czerwca 1991 powiadomiony o przyjęciu przez Jana Pawła II swojej rezygnacji z obowiązków bpa pomocniczego, przeszedł na emeryturę. Jako emerytowany biskup nadal dzielił się swoim doświadczeniem i pomagał w pracach Kurii. Zmarł 19 maja 1992, spoczął na cmentarzu przy ul. Sienkiewicza (biogram za „Encyklopedia wiedzy o Kościele katolickim na Śląsku” encyklo.pl).