Papież leci do Bari

Pokój na Bliskim Wschodzie i rozwój drogi ekumenicznej – to tematy najbliższej podróży Franciszka do Bari, która odbędzie się w najbliższą sobotę 7 lipca. Jej hasłem są słowa: „Pokój w tobie!” (Ps 122, 8). Tego dnia przypada zwołany przez Ojca Świętego Dzień Refleksji i Modlitwy o Pokój na Bliskim Wschodzie i właśnie z tej okazji zaprosił on do Miasta św. Mikołaja na południu Włoch prawosławnych i katolickich patriarchów wschodnich oraz chrześcijan innych wyznań.

„W najbliższą sobotę udam się do Bari wraz z wieloma przywódcami Kościołów i wspólnot chrześcijańskich na Bliskim Wschodzie. Będziemy przeżywali dzień modlitwy i refleksji nad dramatyczną sytuacją tego regionu, w którym nadal cierpi tak wielu naszych braci i sióstr w wierze, i będziemy błagać jednym głosem: „Pokój w tobie!” (Ps 122, 8). Proszę wszystkich, aby modlitwą towarzyszyli tej pielgrzymce pokoju i jedności” – zaapelował 1 lipca papież po niedzielnej modlitwie Anioł Pański w Watykanie.

Wśród oczekiwanych w Bari przedstawicieli Kościołów prawosławnych są: patriarchowie prawosławni – konstantynopolski Bartłomiej I oraz Aleksandrii i całej Afryki Teodor II, metropolita wołokołamski Hilarion, przewodniczący Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego (OWCS), syryjski patriarcha Antiochii Ignacy Efrem II i patriarcha-katolikos Asyryjskiego Kościoła Wschodu Mar Gewargis II. Obecnych będzie pięciu patriarchów katolickich Kościołów wschodnich oraz administrator apostolski Łacińskiego Patriarchatu Jerozolimy abp Pierbattista Pizzaballa a także biskup Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła Jordanii i Ziemi Świętej – Sani Ibrahim Azar i sekretarz generalny Bliskowschodniej Rady Kościołów – dr Souraya Bechealany.

Kandydaci na ołtarze: kleryk, polityk, dwoje nastolatków

O godz. 8.15 papież przyleci śmigłowcem na Plac Kolumba, skąd odjedzie samochodem do bazyliki św. Mikołaja. Następnie powita przed wejściem kolejno przybywających tam dostojników kościelnych, po czym dołączy do nich w prezbiterium świątyni. Później wszyscy zejdą do krypty, gdzie przy grobie św. Mikołaja uczczą jego relikwie i zapalą lampę. Kolejnym punktem programu będzie wyjazd autokarem do Rotundy na nadmorskim bulwarze Lungomare. Tam o godz. 9.30 rozpocznie się spotkanie modlitewne a po jego zakończeniu wszyscy wrócą autokarem do bazyliki, gdzie odbędą „dialog” za zamkniętymi drzwiami. Następnie przebędą do siedziby arcybiskupa Bari na obiad. Po południu papież pożegna uczestników patriarchów i o godz. 16.00 odleci śmigłowcem do Watykanu.

„Bari to miasto, które jest mostem jedności między światem katolickim i prawosławnym. Tutaj wymiar ekumeniczny jest mocno widoczny” – powiedział przed przyjazdem Ojca Świętego miejscowy arcybiskup Francesco Cacucci. Podkreślił, że ta szczególna cecha tego miasta wynika z faktu, że znajdują się w nim relikwie św. Mikołaja, czczonego zarówno przez katolików, jak i prawosławnych, którzy nazywają go Cudotwórcą. Przy jego relikwiach gromadzą się chrześcijanie różnych wyznań, nawet ewangelicy. Część relikwii w ubiegłym roku pielgrzymowała w ub.r. do Moskwy i Sankt-Petersburga, gromadząc w obu tych miastach ogromne rzesze wiernych, chcących je uczcić.

Przyjazd Franciszka wpisuje się więc w wieloletnią tradycję ekumeniczną tego włoskiego miasta. „Wystarczy przyjść w niedzielę rano do historycznego centrum Bari, by zobaczyć, jak wielka jest różnorodność chrześcijan, również ich ubiory, zwyczaje. Są tu bowiem obecne różne wspólnoty chrześcijańskie: Etiopczycy, Erytrejczycy, Gruzini i wiele innych. W niedzielę rano sprawują tu swoją liturgię w kościołach katolickich starego miasta, które oddaliśmy do ich dyspozycji. Już kiedy przybył tu patriarcha Bartłomiej, przekazaliśmy mu kościół Najświętszego Serca, który znajduje się przy głównej ulicy Corso Cavour. Ale to nie są jakieś improwizacje, lecz konsekwentny proces rozpoczęty zaraz po Soborze Watykańskim II. Już wtedy udostępniono prawosławnym kryptę Bazyliki św. Mikołaja wraz ze specjalną kaplicą z ikonostasem. Było to pierwsze tego typu wydarzenie w skali całego świata” – wspomina abp Cacucci.

Z kolei przewodniczący Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan kard. Kurt Koch przypomniał, że Bliski Wschód jest z jednej strony regionem męczenników chrześcijańskich, z drugiej zaś „miejscem naszych korzeni i jedności”. Podkreślił, że region ten jako kolebka chrześcijaństwa jest „wyjątkowym miejscem dla starań o jedność chrześcijaństwa”. W tym kontekście wskazał na istniejące już zasady przyjmowania sakramentów w wyjątkowych sytuacjach, uzgodnione przez stronę rzymskokatolicką i tradycyjne Kościoły Wschodu. Podkreślił, że osiągnięto już porozumienia duszpasterskie z niektórymi Kościołami dawnej tradycji wschodniej o wzajemnym dostępie do sakramentów w wyjątkowych sytuacjach. Od 1984 r. dotyczy to Kościoła syryjskiego oraz katolików chaldejskich i wiernych Asyryjskiego Kościoła Wschodu, którzy takie porozumienie zawarli w 2001 roku.

Zdaniem purpurata mniejszości chrześcijańskie, ale także wielu innych ludzi, przeżywają obecnie na Bliskim Wschodzie czas wielkich cierpień, toteż intensywne starania ekumeniczne mogą być dla nich pokrzepieniem. Szwajcarski kardynał kurialny dodał, że chodzi tu zwłaszcza o stosunki między katolikami a prawosławnymi. Podkreślił, że nieprzypadkowo 6 stycznia 1964 r. właśnie w Jerozolimie uścisnęli się papież Paweł VI i patriarcha konstantynopolski Atenagoras.