Papież reaguje na spór liturgiczny w jednym z Kościołów

„Jak może być odprawiana Eucharystia, jeśli łamie się komunię, jeśli nie szanuje się Najświętszego Sakramentu, pośród walk i kłótni?” – pyta retorycznie papież w swoim wideoprzesłaniu do archieparchii Ernakulam-Angamaly Kościoła syromalabarskiego. Franciszek w tak nietypowy sposób wypowiada się w związku z zaistniałym w tej południowoindyjskiej wspólnocie sporem liturgicznym. Wystosowywał już wcześniej przesłania pisemne, ale teraz postanowił się nagrać, bo „nie wszyscy czytają jego listy”.

Na przestrzeni wieków katolicki Kościół syromalabarski przeszedł w swoich celebracjach pewną dozę latynizacji. Spowodowało to m.in. ostatecznie zmianę kierunku odprawiania Eucharystii, zwanej tam Qurbana, przez kapłana – zamiast w kierunku Wschodu, w kierunku ludu. Równocześnie już w 1934 r. papież Pius XI prosił o możliwy powrót do oryginalnych tradycji wspólnoty. W wyniku nowego ruchu wydane w latach 80. XX wieku teksty liturgiczne Kościoła syromalabarskiego przywróciły celebrowanie w stronę ołtarza, co wzbudziło kontrowersje. Ostatnio, w 2021 r. Synod tej wspólnoty postanowił przyjąć rozwiązanie kompromisowe: Liturgia Słowa oraz obrzędy zakończenia odbywają się w kierunku ludu, a Liturgia Eucharystyczna – w kierunku Wschodu. 34 eparchie zaakceptowały tę decyzję, ale w archieparchii Ernakulam-Angamaly doszło do przeciwstawienia się jej i liczni księża celebrują tam wyłącznie zwróceni ku wiernym.

Taki spór doprowadził nawet do przypadków przemocy. Papież decyduje się więc na kolejne przesłanie, aby zachęcić do jedności. „Teraz postanowiłem zwrócić się do was, święty wierny ludu Boży, duchowni, zakonnicy i zakonnice, a zwłaszcza do was, drodzy wierni świeccy, którzy tak bardzo wierzycie w Pana i kochacie Kościół” – mówi Franciszek. Czyni to nieco niespotykany sposób, „aby nikt nie miał wątpliwości, co myśli papież”.

„W imię Pana, dla duchowego dobra waszego Kościoła, naszego Kościoła, proszę was o naprawienie tego rozłamu” – apeluje w swoim przesłaniu Ojciec Święty. Prosi następnie kapłanów: „Nie odłączajcie się od drogi waszego Kościoła, ale idźcie z Synodem, waszymi biskupami, arcybiskupem większym. Zgadzajcie się wcielać w życie to, co Synod ustanowił”.

Franciszek podkreśla, że inaczej traci się okazję do czynienia tak wiele dobra na rzecz wiernych. „Proszę, bądźcie ostrożni! Uważajcie, aby diabeł nie zwabił was do stania się sektą. Jesteście Kościołami, nie stańcie się sektą” – apeluje. Dodaje przy tym, by nie zmuszać kompetentnej władzy kościelnej do uznania faktycznego rozłamu: „W takim przypadku z wielkim smutkiem trzeba będzie podjąć odpowiednie sankcje. Nie chcę do tego dochodzić”. Dlatego Papież wyznacza konkretne zalecenie: „na następne Boże Narodzenie w archieparchii Ernakulam-Angamaly, podobnie jak w całym Kościele syromalabarskim, niech Qurbana będzie obchodzona w komunii, zgodnie ze wskazówkami Synodu”. Ojciec Święty dodaje również: „A nawet jeśli zostały wyrządzone wam krzywdy, przebaczcie je wspaniałomyślnie”.

Dzisiaj Franciszek przyjął także rezygnację arcybiskupa Ernakulam-Angamaly, kard. George’a Alencherry, który już kilka lat temu prosił o pozwolenie na ustąpienie z urzędu, ale Synod jego Kościoła tego nie zaakceptował. Na administratora apostolskiego sede vacante papież wyznaczył bp. Bosca Puthura, emerytowanego ordynariusza Melbourne dla wiernych Kościoła syromalabarskiego.