Papież spotkał się z odwołanym 9 lat temu abp. Bezákiem

Podczas swego pobytu w Słowacji Franciszek spotkał się 13 września wczesnym popołudniem w nuncjaturze apostolskiej w Bratysławie z odwołanym w 2012 roku arcybiskupem Trnawy Róbertem Bezákiem CSsR. Była to kolejna rozmowa papieża z tym hierarchą, którego okoliczności i powody usunięcia z urzędu do dzisiaj nie są do końca jasne.

Według zazwyczaj dobrze poinformowanego (choć nieoficjalnego) watykańskiego portalu informacyjnego „ilsismografo” Bezák już wcześniej zapowiedział, że przyjdzie do stołecznej katedry św. Marcina na spotkanie Franciszka z biskupami, duchowieństwem, osobami zakonnymi, seminarzystami i katechetami, ostatecznie jednak tam się nie pojawił. Niektóre kamery, umieszczone w pobliżu, zarejestrowały (według portalu również prasa polska), że były arcybiskup zmienił plany i tuż przed świątynią skręcił do pobliskiej kawiarni i tam spędził tyle czasu, ile trwało wydarzenie w katedrze. Następnie udał się do nuncjatury i tam rozmawiał prywatnie z Ojcem Świętym.

2 lipca 2012 Benedykt XVI odwołał abp. Bezáka ze stanowiska metropolity Trnawy, nie podając jednak przyczyn takiej decyzji. Wywołało to nie tylko w miejscowym Kościele, ale w całym kraju wielkie zaskoczenie i liczne pytania, choć zarazem biskupi słowaccy przyjęli to polecenie papieskie bez żadnych oporów, „w duchu wiary i synowskiego posłuszeństwa papieżowi”.

Złożenie z urzędu stosunkowo młodego hierarchy (miał wówczas 52 lata), który dopiero od 3 lat kierował swą archidiecezją, poprzedziła dość niezwykła i tajemnicza wizytacja apostolska, rozpoczęta 22 stycznia tegoż roku przez delegację, na której czele stał biskup czeskiej diecezji litomierzyckiej Jan Baxant. Według wiarygodnych źródeł arcybiskup sądził, że przyjazd gości z Czech był odpowiedzią na jego prośbę o wyjaśnienie nieprawidłowości w zarządzaniu archidiecezją przez jego poprzednika abp. Jána Sokola. Tymczasem wizytatorzy w ogóle nie zajęli się tymi sprawami, ale ich zadaniem było sprawdzenie prawowierności abp. Bezáka, gdyż zarzucano mu, że niektóre jego oświadczenia były niezgodne z nauczaniem Kościoła.

Bp Baxant nie zbadał w czasie swego pobytu w archidiecezji żadnego dokumentu ani nie sprawdzał prawdziwości zarzutów pod adresem abp. Sokola, co więcej – rozmawiał i przepytywał wyłącznie wybrane wcześniej osoby, a zupełnie nie kontaktował się z osobami zakonnymi ani z biskupami sąsiednich diecezji. Potem wyniki tak przeprowadzonej kontroli przekazał w Watykanie Benedyktowi XVI, który na tej podstawie 12 lipca 2012 odwołał Bezáka z zajmowanego stanowiska.

W mediach, głównie słowackich, pojawiły się wówczas różne pogłoski na temat prawdziwych przyczyn tej decyzji papieskiej. Zastanawiano się np., czy nie chodziło tu o styl życia zdymisjonowanego hierarchy albo że doprowadzili do tego przeciwnicy arcybiskupa w Watykanie, którzy obawiali się, że sygnalizowane przez niego nieprawidłowości finansowe dotyczyły również Stolicy Apostolskiej.

Od tamtego czasu odsunięty od władzy abp Bezák kilkakrotnie spotykał się z Franciszkiem. Najpierw było to 25 czerwca 2014 Po środowej audiencji ogólnej, gdy do papieża podeszło łącznie ok. 30 innych biskupów. Bezák, który zabiegał o rozmowę w cztery oczy, podczas tego krótkiego spotkania wręczył Franciszkowi swój list prawdopodobnie z prośbą o interwencję.

Drugie spotkanie nastąpiło 10 kwietnia 2015, a w audiencji wziął udział również arcybiskup-senior praski kard. Miloslav Vlk, który zabiegał o taki kontakt. Sam zainteresowany oznajmił potem, że papież obiecał mu, że osobiście sprawdzi okoliczności jego odwołania. Po raz trzeci Biskup Rzymu nie tylko przyjął odwołanego arcybiskupa 24 czerwca br., ale nawet koncelebrował z nim Mszę św. w Watykanie. Następnie osobiście zwrócił mu pierścień biskupi, który kilka lat wcześniej Bezák odesłał do Watykanu w jednym ze swych licznych listów-odwołań z prośbą o zrewidowanie decyzji Benedykta XVI.

Przez cały ten czas sprawa nie przestaje być owiana różnymi niedopowiedzeniami i tajemniczością. Być może poniedziałkowa rozmowa usuniętego arcybiskupa z papieżem wyjaśni wszystkie okoliczności wydarzeń sprzed 9 lat.

Od końca 2013 do 2017 Bezák przebywał w klasztorze redemptorystów w miejscowości Bussolengo w prowincji Werony, obecnie zaś pracuje jako nauczyciel przedmiotu „Religia i etyka” w gimnazjum, prowadzonym przez jego współbraci zakonnych w duchu ekumenicznym, w bratysławskiej dzielnicy przemysłowej Petržalka.

Abp Róbert Bezák urodził się 1 marca 1960 w Prievidzy w zachodniej Słowacji. W 1979 wstąpił do tajnego Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela (redemptorystów) i w 4 lata później złożył w nim śluby wieczyste. 14 czerwca 1984 przyjął święcenia kapłańskie. 18 kwietnia 2009 Benedykt XVI mianował go arcybiskupem Trnawy (sakrę nominat otrzymał 6 czerwca tegoż roku). 2 lipca 2012 tenże papież odwołał go z tego urzędu.