Pastor Magirius „Człowiekiem Pojednania”

"My, Niemcy, obudziliśmy się dopiero wtedy, kiedy wojna uderzyła w nas" – mówił 10 kwietnia w kościele ewangelicko-augsburskim Św. Trójcy w Warszawie ks. Friedrich Magirius. Niemiecki duchowny luterański został kolejnym laureatem nagrody "Człowiek Pojednania", przyznawanej przez Polska Radę Chrześcijan i Żydów.

W ekspresyjnym przemówieniu ks. superintendent Magirius wyznał, że doświadczenia wojenne w rodzinnym Dreźnie były dla niego motywacją do podjęcia studiów teologicznych i do niepoddawania się nowej, komunistycznej dyktaturze. Poczucie wstydu i odpowiedzialności stało się z kolei motywem do uczestnictwa w Akcji „Znaki Pokuty”, dążącej do pojednania z narodami prześladowanymi przez nazizm.

Idea ta natrafiała na nieurodzajną glebę, gdyż władze NRD nie dopuszczały do świadomości słowa „pojednanie|”, argumentując, że w komunizmie wszyscy jesteśmy braćmi, a ci, którzy prześladowali mieszkają na zachodzie. Dlatego młodzi Niemcy z NRD przyjeżdżali do Polski w tajemnicy, na prywatne zaproszenia, poświęcając swoje urlopy. Dzięki kontaktom z Polakami Polska stała się dla ks. Magiriusa drugą ojczyzną.

Stosunki z Polakami pastor przeniósł na kontakty z gminą żydowską w Lipsku, gdzie pracował jako duszpasterz. Choć było to oficjalnie zabronione, na zainspirowane przez niego wykłady o judaizmie przychodziło 200-300 osób.
Ks. Magirius powiedział, że w Lipsku obchodzone są do dziś trzy ważne daty: 1 września, 9 listopada – rocznica „nocy kryształowej” i 27 stycznia – dzień wyzwolenia obozu w Auschwitz.

Żyd Stanisław Krajewski, współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów
mówił o inspirującej roli Akcji „Znaki Pokuty” dla dialogu chrześcijańsko-żydowskiego w Polsce. Kontakty z Niemcami zainspirowały Krzysztofa Śliwińskiego do zainicjowania w warszawskim KIK-u dorocznych „tygodni żydowskich”.
Prof. Krajewski podkreślił także zasługi laureata dla dialogu niemiecko-żydowskiego, w tym przezwyciężania poglądu, że wedle którego „Nowy Testament przeciwstawiany jest Staremu, jakby nie był jego konsekwencją, ale początkiem nowej, osobnej teologii”.

Współprzewodniczacy Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, augustianin o. Wiesław Dawidowski, zakończył uroczystość osobistym wątkiem. Zapytał swego współbrata zakonnego, o. Michaela Wernicke, syna SS-mana, jak sobie radzi z trudnym dziedzictwem. Ten odpowiedział słowami Marcina Lutra, że całe życie powinno być pokutą. „Moje życie jest pokutą” – wyznał o. Wernicke ze łzami w oczach polskiemu koledze.

83-letni ks. Friedrich Magirius był współtwórcą dialogu ekumenicznego i międzyreligijnego w NRD, w latach 1974-1982 kierował Aktion Sühnezeichen (Akcją Znaki Pokuty), ruchem dążącym do pojednania niemiecko-polskiego. Chrześcijanie z Niemiec wschodnich prowadzili swoją szlachetną działalność, mimo że władze NRD, a ściślej Socjalistyczna Partia Jedności Niemiec, stanowczo sprzeciwiały się kontaktom z narodami pokrzywdzonymi przez Hitlera,

We współpracy z polskimi Klubami Inteligencji Katolickiej ks. Magirius organizował wyjazdy Niemców do Polski i Polaków do Niemiec, by przezwyciężać ciężar spowodowany przez dziedzictwo wojny, w tym zagładę Żydów. W latach 1982-1995 był superintendentem (odpowiednik biskupa) okręgu Lipsk-Wschód Kościoła ewangelicko-augsburskiego oraz proboszczem kościoła św. Mikołaja w Lipsku, gdzie odbywały się słynne poniedziałkowe modlitwy i demonstracje pokojowe. W latach 1985-2005 był przewodniczącym Chrześcijańsko-Żydowskiej Wspólnoty Roboczej Miasta Lipska. Bezpośrednio po przełomie, w okresie 1990-1994, był przewodniczącym Rady Miejskiej Lipska. Otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP. Jest honorowym obywatelem Krakowa.

Honorowy tytuł „Człowiek Pojednania” przyznawany jest przez Polską Radę Chrześcijan i Żydów osobom spoza Polski, które są szczególnie zasłużone dla dialogu chrześcijańsko-żydowskiego w Polsce, w uznaniu ich wyjątkowego wkładu w dzieło zbliżenia, lepszego poznania i pojednania chrześcijan i Żydów w Polsce.

Laureatami tej nagrody byli chrześcijanie i Żydzi: prof. Stephan Schreiner (Niemcy), rabin Byron Sherwin (USA), sir Sigmund Sternberg (Anglia), ks. prof. John Pawlikowski (USA), rabin James Rudin (USA), siostra Dominika Zaleska (Szwajcaria), Tova Ben Tzvi (Izrael), siostra Marie Thérèse Huget (Francja), rabin Michael Schudrich (USA i Polska), ks. Manfred Deselaers (Niemcy i Polska), Halina Birenbaum (Izrael), Jan Nowak-Jeziorański (USA i Polska), Jerzy Kluger (Włochy), ks. prof. Hanspeter Heinz (Niemcy), rabin Michael Signer (USA), siostra Anne Denise Rinckwald (Francja i Polska), rabin Irving Greenberg (USA), rabin Alon Goshen-Gottstein (Izrael), ks. Tomáš Halík (Czechy) i prof. Joseph Weiler (USA).