Patriarcha Bartłomiej wspomina zasługi Jana Pawła II dla ekumenizmu i ekologii

“Na rzecz dialogu i godności człowieka”, pod takim tytułem ukazało się bardzo osobiste wspomnienie ekumenicznego patriarchy Bartłomieja I z okazji 100. rocznicy urodzin papieża Jana Pawła II na łamach watykańskiego dziennika „L’Osservatore Romano”. Jan Paweł II bardzo wyraźnie realizował swoje przekonanie, że misją Kościoła jest „oswobodzenie ludzkości od wszelkich form ucisku”, stwierdził patriarcha. Przypomniał, że papież z Polski odegrał decydującą rolę w obalaniu murów, które przez wiele lat trzymały w niewoli Europę wschodnią.

W sposób szczególny patriarcha Bartłomiej podkreślił inicjatywy ekumeniczne Jana Pawła II i jego “braterskie stosunki” z Konstantynopolem. Szczególne zaangażowanie ekumeniczne papieża Wojtyły „patriarcha Konstantynopola i arcybiskup Nowego Rzymu” ukazał poprzez trzy wielkie momenty.

30 listopada 1979. Początek dialogu

Przez swoją oficjalną wizytą w Fanarze, siedzibie patriarchy ekumenicznego w Stambule, wkrótce po rozpoczęciu pontyfikatu, papież Polak stworzył „nową tradycję”, podkreślił patriarcha Bartłomiej, który wówczas – jak wspomina – jeszcze jako osobisty sekretarz patriarchy Demetriosa I, mógł po raz pierwszy spotkać się z Janem Pawłem II. Papież i patriarcha podpisali 30 listopada 1979 wspólne oświadczenie, na mocy którego powstała Międzynarodowa Komisja Mieszana ds. Dialogu Teologicznego między Kościołem Katolickim i Wschodnimi Kościołami Prawosławnymi. Pierwsze kontakty Jana XXIII, a następnie Pawła VI z patriarchą Atenagorasem, zapoczątkowały „dialog miłości”, który za Jana Pawła II dojrzał do tego, aby podjąć „dialog prawdy”. Nadszedł czas, „aby przezwyciężyć nieporozumienia i goić rany przeszłości na drodze do jedności”.

10 czerwca 2002. Katolicko-prawosławna „Deklaracja o ochronie stworzenia”

Podpisali ją papież Jan Paweł II i patriarcha Bartłomiej. Był to pierwszy wspólny tekst zwierzchników chrześcijaństwa zachodniego i wschodniego, poświęcony wyłącznie problemom ekologicznym. Wyrażał troskę o stworzenie jako moralny i duchowy obowiązek wszystkich ludzi. Tego dnia obaj zwierzchnicy Kościołów podkreślili, że „cała ludzkość, przyszłe pokolenia mają prawo do lepszego świata, świata bez poniżania, przemocy i przelewu krwi, do świata wielkoduszności i miłości”, przypomniał patriarcha ekumeniczny.

27 listopada 2004. Spuścizna na wieczność

Trzecim decydującym momentem w “stosunkach z czcigodnym Papieżem” było zwrócenie kilku świętych relikwii Kościołowi Konstantynopola. „Ważny, ale drażliwy temat dla stosunków między naszymi Kościołami”, podkreślił Bartłomiej I. Przypomniał, że w listopadzie 2004 r. Patriarchatowi Ekumenicznemu zostały zwrócone relikwie św. Grzegorza Teologa (zm. 390) i św. Jana Chryzostoma (zm. 407). Obaj święci byli znanymi arcybiskupami Konstantynopola. Początkowo relikwie były czczone w kościele Apostołów w Konstantynopolu, po czym przez Wenecję przewieziono je do Rzymu, „co pozostawiło bolesną i głęboką ranę w historii stosunków między chrześcijanami”. 27 listopada 2004 r. relikwie zostały przekazane w ramach uroczystej liturgii sprawowanej przez Jana Pawła II i mogły powrócić do „nowego Rzymu”, rodzinnych stron świętych Grzegorza Teologa i Jana Chrysostoma. „Był to być może jeden z ostatnich i piękniejszych uczynków miłości bliźniego oraz jeden z najważniejszych i godnych zapamiętania gestów ekumenicznych sędziwego i chorego papieża, naszego umiłowanego Brata w Chrystusie”, napisał Bartłomiej na łamach „L’Osservatore Romano”.