Patriarchat Bułgarski uznał autokefalię Kościoła macedońskiego

Święty Synod Bułgarskiego Kościoła Prawosławnego (BKP), obradujący pod przewodnictwem patriarchy Neofita uznał oficjalnie 13 grudnia autokefalię, udzieloną przez Patriarchat Serbski Macedońskiemu Kościołowi Prawosławnemu – Arcybiskupstwu Ochrydzkiemu (MKP-AO). Jednocześnie hierarchowie bułgarscy stwierdzili, iż nowo uznany Kościół winien nosić nazwę „Kościół Prawosławny w Macedonii Północnej”.

Patriarchat Bułgarski już wcześniej nawiązał łączność eucharystyczną z MKP-AO. Święty Synod BKP po swym posiedzeniu 21 czerwca oznajmił o nawiązaniu „kanonicznej i eucharystycznej wspólnocie z Prawosławnym Kościołem Macedonii Północnej”. Jednocześnie biskupi zaznaczyli, iż nie rozstrzygnęli ostatecznie sprawy nazwy „Macedoński Kościół Prawosławny – Arcybiskupstwo Ochrydzkie” i będzie ona jeszcze przedmiotem rozważań.

Była to pierwsza taka decyzja, podjęta przez lokalny Kościół prawosławny po postanowieniach, jakie zapadły w maju br. w Konstantynopolu i Belgradzie o kanonicznym uznaniu MKP, choć jeszcze bez oficjalnego ogłoszenia jego autokefalii przez Patriarchat Ekumeniczny.

Rozłam, a wcześniej napięcia między prawosławnymi Kościołami Serbii i Macedonii mają długą historię, a ich uwieńczeniem było jednostronne ogłoszenie autokefalii na III Macedońskim Soborze Kościelno-Ludowym 17 lipca 1967 r. w Skopje. Decyzji tej nie uznał ani Patriarchat Serbski, ani – na jego prośbę – żaden inny lokalny Kościół prawosławny na świecie. Brak uznania kanonicznego oznaczał jednocześnie nieuznawanie ważności sakramentów sprawowanych w MKP.

Po wielu dziesięcioleciach niemal całkowitego braku jakichkolwiek kontaktów, Kościół serbski, chcąc choć trochę uregulować napiętą sytuację, przywrócił po kilku wiekach, 17 maja 2002 r., arcybiskupstwo ochrydzkie w ramach Patriarchatu Serbskiego. Nie zaspokoiło to jednak narodowo-kościelnych ambicji Macedończyków i rozłam się utrzymywał. W 2009 r. MKP poprosił o pomoc w rozwiązaniu problemu i o oficjalne udzielenie mu autokefalii właśnie Bułgarski Kościół Prawosławny, który chętnie na to przystał, ale sprzeciwił się temu stanowczo Konstantynopol, powołując się na swe uprawnienia w tym zakresie i podkreślając, że to on jest Kościołem macierzystym dla prawosławia na Bałkanach (i nie tylko tam).

Sprawa rozstrzygnęła się w końcu 9 maja br., gdy Święty Synod Kościoła Konstantynopola postanowił uznać kanoniczność Macedończyków i nawiązać z nimi pełną jedność eucharystyczną. Jednocześnie zapowiedział, że MKP będzie istniał tylko pod nazwą Arcybiskupstwo Ochrydzkie, a jego jurysdykcja obejmie jedynie obszar Macedonii Północnej. Konstantynopol zaznaczył także, że ostateczne rozwiązanie problemu winno nastąpić w następstwie bezpośrednich rozmów między Serbskim Kościołem Prawosławnym a MKP.

Patriarchat Serbski ze swej strony już 16 maja ogłosił, iż jest gotów uznać autokefalię macedońską. A w 3 dni później patriarcha Porfiriusz i metropolita ochrydzki Stefan wraz z biskupami i księżmi z obu Kościołów sprawowali wspólnie liturgię w belgradzkim soborze św. Sawy, pierwszą od ponad pół wieku. Obecni byli na niej przedstawiciele władz i liczni wierni z obu krajów. Od tamtego czasu Kościół macedoński pozostaje już w praktyce w łączności eucharystycznej ze światem prawosławnym, choć formalnie nie otrzymał jeszcze autokefalii od Konstantynopola.

25 sierpnia autokefalię MKP-AO uznał Patriarcha Moskiewski.