Patriarchat Moskiewski przeciwko nowym diecezjom

Rosyjski Kościół Prawosławny „kategorycznie nie zgadza się z decyzją o utworzeniu nowych katolickich diecezji w Kazachstanie”. Podkreślił, że posunięcie Kościoła katolickiego to „faktyczna rezygnacja z dialogu, skierowanego na wypracowanie konstruktywnych rozwiązań”.

Jan Paweł II zreorganizował strukturę katolickich diecezji w Kazachstanie, o czym poinformowało 17 maja biuro prasowe Stolicy Apostolskiej. Na mocy tej decyzji Administratura Apostolska w Astanie została podniesiona do godności archidiecezji, a w Ałma Acie (Ałmaty) – diecezji. Nowej archidiecezji Astana podlegać będzie istniejąca już od 1999 r. i dotychczas podporządkowana bezpośrednio Papieżowi diecezja Karaganda oraz Administratura Apostolska w Atyrau. Archidiecezja Astana nie została jednak metropolią.

Pierwszym *arcybiskupem nowej archidiecezji* Najświętszej Marii Panny *w Astanie* Papież mianował dotychczasowego administratora apostolskiego *bp Tomasza Petę*. Dotychczasowy administrator apostolski Ałmaty, *bp Henry Theophilus Howaniec OFM* został pierwszym *biskupem* nowej *diecezji* Trójcy Przenajświętszej *w Ałmaty*. Ponadto Ojciec Święty podniósł do godności arcybiskupa „ad personam” biskupa Jana Pawła Lengę z Karagandy, który w latach dziewięćdziesiątych sprawował opiekę duszpasterską nad wszystkimi katolikami w Kazachstanie.

Jak wyjaśnił sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej, *kard. Angelo Sodano*, który przebywał w Astanie i Karagandzie w dniach 16-19 maja, celem podniesienia dwóch administratur apostolskich do rangi diecezji jest zapewnienie lepszej opieki duszpasterskiej i udzielenie pomocy religijnej wspólnotom katolickim w tym kraju. W tej byłej republice ZSRR żyje ok. 20 tys. katolików.

Pytany przez włoski dziennik „Avvenire” , czy wprowadzone zmiany mogą wywołać negatywne reakcje ze strony rosyjskiej cerkwi, kard. Sodano wyraził przekonanie, że wszyscy zrozumieją ich znaczenie duszpasterskie. Jak dodał o decyzjach Watykanu został powiadomiony Patriarchat Moskiewski.

*Patriarchat* jednak oświadczył 19 maja, że Watykan podjął decyzję „bez jakichkolwiek konsultacji z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym, mimo że zdecydowana większość chrześcijan Kazachstanu tradycyjnie pozostaje pod jego kanoniczną jurysdykcją”. To posunięcie Watykanu na swoim terytorium kanonicznym uważa za „jeszcze jeden cios wymierzony w stosunki między prawosławiem a katolicyzmem”.

W swoim oświadczeniu patriarchat moskiewski *podważył autentyczność ikony Matki Boskiej Kazańskiej*, którą Jana Paweł II pragnąłby zwrócić Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu. Według niepotwierdzonych informacji miałoby to nastąpić podczas krótkiej wizyty Papieża w Kazaniu, który zatrzymałby się w tym mieście w drodze do Mongolii w sierpniu.

W oświadczeniu patriarchat podkreśla, że ekspertyza wykonana 1 kwietnia w Watykanie przez specjalistów rosyjskiego ministerstwa kultury wykazała, że obraz znajdujący się obecnie w apartamentach papieskich jest „kopią wykonaną przez prowincjonalnego malarza” w XVIII w. według modelu z końca XVII lub początku XVIII wieku. „Zwrot tej ikony jednego z wielu dzieł mający zastosowanie liturgiczne w wywiezionych nielegalnie z kraju w trudnej epoce nie może być uważany za powód wizyty Jana Pawła II w Rosji” – oświadcza patriarchat.

W 2002 roku Rosyjski Kościół Prawosławny ostro skrytykował podobne decyzje Stolicy Apostolskiej w Rosji i na Ukrainie. Kazachstan i jego władze są w większości muzułmańskie, zaś największa spośród mniejszości – Rosjanie – to głównie wyznawcy prawosławia. Spośród ponad 100 narodowości zamieszkujących tę poradziecką republikę, katolicyzm wyznają m.in. Polacy, Niemcy, część Ukraińców oraz Koreańczyków.

Podejmując decyzję o reorganizacji struktur Kościoła katolickiego Watykan brał pod uwagę zmiany strukturalne i demograficzne w tym kraju, napisała austriacka agencja katolicka „Kathpress”. Zwróciła uwagę, że od 1997 r., gdy Astana została nową stolicą Kazachstanu, znacznie wzrósł jej prestiż w kraju.