Pelplin: wojenne losy dzieł kultury narodowej w Muzeum Diecezjalnym

Niecodzienną wystawę wojennych losów największych dzieł kultury narodowej 10 marca otwarto w Pelplinie. Przed okupantami Polski bezcenne rękopisy, w tym Biblię Gutenberga, ratował Bank Gospodarstwa Krajowego w Warszawie.

Wśród licznych gości obecnych na inauguracji wystawy był biskup pelpliński Ryszard Kasyna oraz marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk.

Otwierając ekspozycję, która ukazuje kopie ratowanych przed dramatem II wojny światowej dzieł kultury narodowej, biskup pelpliński powiedział, że „te trudne czasy, rok 1939, był mobilizacją do współpracy pomiędzy Biblioteką Narodową, kapitułą pelplińską i Bankiem Gospodarstwa Krajowego”. Hierarcha dodał, że ta współpraca pozwoliła „zachować w tym trudnym, pełnym nieszczęść okresie” wielkie dzieła kultury narodowej będące pod nadzorem wspominanych instytucji.

Bp Kasyna wskazywał na potrzebę poznawania tej trudnej, a jednocześnie pełnej bohaterskich postaw historii, która ciągle uczy jaką wartość dla Ojczyzny i społeczności lokalnej mają osiągnięcia ”myśli i twórczości artystycznej” poprzednich pokoleń.

Przedstawicielka Banku Gospodarki Krajowej, który w czasie wojny zabezpieczył dzieła, w tym także arrasy wawelskie, liczne rękopisy z Biblioteki Narodowej oraz skarby Pelplina, z jedynym w Polsce egzemplarzem Biblii Gutenberga, wyjaśniała intencje, którymi bank wówczas się kierował. „Bank pokazał wtedy, że nie tylko pieniądze, nie tylko zysk jest ważny, ale, że w trudniejszych sytuacjach są rzeczy ważniejsze, a należą do nich dzieła świadczące o naszej kulturze i historii” – stwierdziła Barbara Toman.

Dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Pelplinie przypomniał, że ratowane przez BGK dzieła od 1939 do 1959 r. były poza Polską, w większości czasu przechowywano je w Kanadzie. „Na wystawie pokazujemy historię dobrego, świadomego urzędnika, który z narażeniem życia ratował skarby kultury narodowej” – powiedział ks. kan. Wincenty Pytlik.

Biblię Gutenberga i inne dzieła wywiózł w 1939 r. z Pelplina historyk sztuki ks. Antoni Liedtke, które ich wojenne losy w specjalnej książce.