Pięć lat Franciszka

Mówi się, że od ponad 150 lat Kościół ma szczęście do wybitnych papieży – ludzi dalekowzrocznych i świętych – z których większość została wyniesiona na ołtarze. Widać, że Duch Święty wykazuje szczególną troskę o ten poziom kościelnej egzystencji. I chyba pontyfikat Franciszka jest też tego przykładem.

W sensie programowym Franciszek kontynuuje linię poprzedników, ojców Vaticanum II: Jana XXIII, Pawła VI, Jana Pawła II i Benedykta XVI. Cechuje go dążenie do odnowy, „aggiornamento” Kościoła i otwarcie na nowe wyzwania współczesności. Bardzo leży mu na sercu kwestia praw i godności człowieka oraz idea nowej ewangelizacji – mająca za cel odnowę wiary w zsekularyzowanym świecie.

10 najważniejszych wydarzeń pontyfikatu

Nowością Franciszka jest styl papieskiej posługi. Intryguje, mobilizuje i pobudza Kościół do nowego zapału ewangelizacyjnego. Budzi też opór, gdyż burzy utarte, skostniałe i często mało ewangeliczne schematy. Wzywa więc Kościół do „pastoralnego nawrócenia”, które polegać ma na tym, że wspólnota przestaje szukać dobrego samopoczucia we własnym gronie, a uwagę koncentruje na tych, których w Kościele nie ma. Widać w tym rysy radykalizmu, świeżości i odwagi charakteryzujące św. Franciszka z Asyżu, a także mądrość św. Ignacego Loyoli, bo przecież Ojciec Święty jest jezuitą.

Jest to pierwszy papież, który tak otwarcie piętnuje słabości samych duchownych. Znamy jego przemówienie do Kurii Rzymskiej, w którym mówił o 15 chorobach duszy, czyhających na pełniących kierownicze funkcje w Kościele. Przypominał, że każdy potrzebuje osobistej relacji z Chrystusem, bo bez tego pokarmu kurialista staje się biurokratą, skoncentrowanym na sobie oraz intrygach.

Nie jest prawdą, że Franciszek chce zmienić doktrynę. Wierność ortodoksji łączy z duszpasterską otwartością, czego przykładem adhortacja „Amoris laetitia”. Jej nowość wyraża się w tym, że wierność kościelnej dyscyplinie papież stara się uzupełnić o wymiar „towarzyszenia” zagubionym. Dowartościowuje przy tym indywidualne sumienie człowieka. I chyba we współczesnym świecie nie ma innej drogi, aby trafić do serc z ewangelicznym przesłaniem.

Marcin Przeciszewski

Prezes Katolickiej Agencji Informacyjnej.