Pielgrzymowanie blisko natury

Sposoby i nawyki pielgrzymowania zmieniają się bodaj równie szybko, jak zmienia się świat i jego naturalne środowisko, ale pewne rzeczy pozostają niezmienne: cel rekolekcji w drodze – zawsze prowadzących ku Bogu i jej naturalne okoliczności, gdyż aktywne pielgrzymowanie zbliża nas ku naturze.

Zimą, czy latem – zawsze wkraczamy między drzewa, maszerujemy przez łąki piękne o każdej porze roku, obserwujemy ptaki i WRESZCIE słyszymy ich śpiew, przysiadamy na kamieniach, których nie widać z okien samochodu.

Sierpień to czas pielgrzymek diecezjalnych, które jak Polska długa i szeroka zmierzają ku Jasnogórskiej Ikonie. Trasa większości z nich prowadzi wzdłuż asfaltu (każdy kto szedł, doświadczył choć raz „asfaltówki”), ale troska o środowisko przyświeca organizatorom pielgrzymek i inspiruje ich do edukowania uczestników.

fot. A. Dziarmaga

Z czego ta troska wynika? Współczesna degradacja świata przyrody i kryzys ekologiczny są impulsami pobudzającymi pytania o sposoby powstrzymania złych trendów prowadzących do klimatycznych katastrof. Można i należy podjąć taką refleksję nawet podczas pielgrzymiego marszu, jako wyraz odpowiedzialności za Ziemię wobec przyszłych pokoleń. Uczy nas tego papież Franciszek (mający za patrona najbardziej „ekologicznego” świętego) i uczył nas tego św. Jan Paweł II. Papież z Krakowa, analizując kryzysy współczesności, zachęcał do rozważania ich pod kątem pierwszeństwa etyki przed techniką, prymatu osoby w stosunku do rzeczy, priorytetu ducha wobec materii oraz – kluczowej postawy – aby ‘bardziej być’.

Praktyka pieszych pielgrzymek wzbudza tego rodzaju refleksje i uczy konkretnych rozwiązań praktycznych.

– Segregujemy śmieci, co nadzoruje wynajęta firma, uczulamy na gospodarowanie wodą w szkołach i hostelach, wody pitnej mamy pod dostatkiem – do dyspozycji jest i sklepik mobilny, i sponsor dobrej wody, czyli Buskowianka – opowiada ks. Marek Blady, dyrektor 43 Kieleckiej Pieszej Pielgrzymki na Jasną Górę. Jak dodaje, ostatnio powstają trasy alternatywne, aby część grup przeszła mniej uczęszczanym szlakiem natury (np. z Czarncy do Żelisławic). – Mamy też Odcinek Ciszy w okolicach Bukowej. Idziemy lasem, oddychamy nim, modlimy się w zupełnej ciszy – opowiada.

Idea zanurzenia się w świat przyrody i poznawania jej uroków towarzyszy od lat jednej z najbardziej ulubionych form aktywnego pielgrzymowania w diecezji kieleckiej – Rodzinnej Majówce Rowerowej, prowadzącej z Kielc do Borkowa, przez zakątki Kielecczyzny i miejsca związane ze śladami św. Jana Pawła II.

Poza celami duchowymi, prorodzinnymi i turystyki pielgrzymkowej dotyka istoty chrześcijańskiej koncepcji środowiska naturalnego, idea myślenia ekologicznego sięga bowiem pierwszych wieków chrześcijaństwa –  tradycji franciszkańskiej i ascetycznej, które tak mocno pobrzmiewają przecież we współczesnej katolickiej nauce społecznej.

Wydarzenie, organizowane z inicjatywy bp. Mariana Florczyka, pomocniczego biskupa w Kielcach i z jego osobistym udziałem, odbywa się rokrocznie w okolicy urodzin Papieża – Polaka. Promuje rodzinny i aktywny styl pielgrzymowania, przypomina papieskie nauczanie – także w zakresie ekologii, a wszystko to dzieje się w bezpośrednim kontakcie z przyrodą Gór Świętokrzyskich. Peleton zatrzymuje się przy skromnych wiejskich kapliczkach, odpoczywa na leśnych polanach, rowerzyści moczą nogi w strumieniach i chwytają oddech na trawie. Poznają miejsca, do których zwyczajnie w ferworze codzienności, nie dotarliby. W rowerowej wyprawie uczestniczą goście z innych diecezji, a nawet (od lat) z Włoch. Dla nich to także doświadczenia piękna wciąż zapoznanej przyrody Gór Świętokrzyskich.

Zakątkami Ponidzia wzdłuż Nidy odbywa się od kilku lat Spływ Kajakowy pod hasłem „U źródeł chrześcijaństwa”, z udziałem bp. Mariana Florczyka. Biskup – delegat ds. Duszpasterstwa Sportowców oraz członek Rady ds. Duszpasterstwa Młodzieży i Rady ds. Społecznych, chętnie inicjuje i osobiście angażuje się w wydarzenia o charakterze turystyki pielgrzymkowej.

Bp Marian Florczyk na kajakowym spływie, fot. A. Dziarmaga

Długość trasy to zazwyczaj kilkanaście do 20 km, ale jakiej trasy! Kajakarze, zgodnie z wypracowaną tradycją nawiedzają przy trasie miejsca kultu. Może to być sanktuarium MB Mirowskiej w Pińczowie, kościół w Młodzawach z kryptami grobowymi Myszkowskich i Wielopolskich (z unikatowym Ogrodem na Rozstajach, w Młodzawach Małych, po sąsiedzku), czy Wiślica – z prastarym grodziskiem i sanktuarium MB Uśmiechniętej, przypominająca fakt chrztu księcia Wiślan w 880 r. Celem kajakowych spływów jest odkrywanie mniej znanych miejsc związanych z historią chrześcijaństwa i jego początkami na Ponidziu oraz, co istotne, propagowanie turystyki blisko natury, sportu kajakowego i walorów krajobrazowych tego obszaru Kielecczyzny. Oraz przypominanie o naszej – ludzkiej odpowiedzialności za środowisko.

Tego rodzaju inicjatywy mogą być dowodem na to, że chrześcijanie nie muszą patrzeć z zazdrością na lewicowe filozofie, nie są również ograniczeni do powoływania się wyłącznie na Laudato si’ papieża Franciszka. Kościół na ten temat wypowiadał się równolegle z czasem powstawania progresywnych ruchów ekologicznych – już  w 1972 r. powstał dokument Pawła VI – Stanowisko Stolicy Apostolskiej wobec ochrony środowiska naturalnego, którego tezy i koncepcje były podejmowane przez kolejnych papieży.