Pierwsza bazylika mniejsza w Azji Środkowej

Kościół św. Józefa w Karagandzie stał się pierwszą świątynią katolicką w Azji Środkowej, podniesioną przez Watykan do godności bazyliki mniejszej. Obiekt zbudowano na prośbę prześladowanych katolików, których Sowieci zesłali w latach trzydziestych do ówczesnej Kazachskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Tu znajduje się grób bł. ks. Władysława Bukowińskiego – Apostoła Kazachstanu.

W rozmowie z agencją CNA wikariusz generalny diecezji karagandzkiej ks. Jewgienij Zinkowskij wyjaśnił, że kościół wzniesiono 40 lat temu. Przypomniał, że Karaganda była miejscem jednego z największych obozów pracy w dawnym Związku Radzieckim. Szacuje się, że w latach 1931-59 przez Karagandyjski Łagier przewinęło się milion więźniów politycznych, w tym tysiące prześladowanych katolików polskich, ukraińskich, niemieckich, litewskich i białoruskich.

„Dla nas ten Kościół jest owocem głębokiej wiary i wielkiego cierpienia naszego ludu, ale także wielkiej miłości Pana Boga do niego” – tłumaczy duchowny.

W latach 70. ub. wieku, gdy sowieckie represje wobec chrześcijan nieco złagodniały, katolicy w Karagandzie poprosili rząd o pozwolenie na budowę kościoła i w 1977 otrzymali je z Moskwy.

Konsekrowano go w 1980 jako pierwszą świątynię katolicką w tej republice. W 8 lat po uzyskaniu przez Kazachstan niepodległości (w 1991) kościół św. Józefa stał się katedrą utworzonej 7 lipca 1999 diecezji karagandzkiej. W 2012 na terenie dawnego obozu pracy przymusowej została poświęcona nowa katedra pod wezwaniem Matki Bożej Fatimskiej.

W kościele św. Józefa znajdują się relikwie bł. ks. Władysława Bukowińskiego (1904-74), który ponad 10 lat spędził w sowieckich gułagach, głosząc Ewangelię innym więźniom skazanym na pracę przymusową. Pracował też duszpastersko w prywatnych domach. Jego beatyfikacja odbyła się właśnie w tym kościele 11 września 2016 roku (dziś mijają 4 lata od tego wydarzenia). W czerwcu br. poświęcono tu jego pomnik.

Uroczystość podniesienia kościoła św. Józefa do godności bazyliki mniejszej odbyła się podczas transmitowanej na żywo Mszy św. 6 września, po wydaniu przez watykańską Kongregację Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów dekret, nadającego kościołowi nowy status.

Jest to obecnie jedyna bazylika katolicka w Azji Środkowej – w regionie obejmującym Kazachstan i cztery inne byłe republiki radzieckie: Uzbekistan, Turkmenistan, Tadżykistan i Kirgistan, w których przeważają wyznawcy islamu.