Planując zakupy i dzieląc się jedzeniem pomagamy potrzebującym i chronimy środowisko

Żywność, którą się wyrzuca, jest żywnością kradzioną ze stołu ubogich – upomina nas papież Franciszek. W duchu papieskiego nauczania Caritas pomaga dzielić się żywnością i zapobiega jej marnowaniu. Służą temu m.in. akcje „Tak. Pomagam!” i „Spiżarnia Caritas”.

Obchodzony 16 października Światowy Dzień Żywności jest okazją, aby przypomnieć o współczesnym paradoksie, którym jest współistnienie takich problemów społecznych jak głód i niedożywienie oraz marnowanie żywności, pociągające za sobą szkody dla środowiska naturalnego. Caritas stara się odpowiadać na te wyzwania organizując redystrybucję żywności, pochodzącej z jednej strony ze zbiórek, z drugiej – od sprzedawców, czyli ze sklepów, które przekazują produkty z krótkim terminem przydatności.

Mimo utrudnień organizacyjnych, związanych z epidemią koronawirusa, w piątek 25 września i w sobotę, 26 września, odbyła się osiemnasta już Zbiórka Żywności Caritas „Tak. Pomagam!”. W akcję zaangażowanych było prawie 6 tys. wolontariuszy, którzy zbierali żywność w 795 sklepach. Czekali na klientów w placówkach sieci Biedronka, Lidl, Carrefour, Kaufland, Lewiatan, Mila, Netto, Tesco, Stokorotka, Społem, Auchan, B1 i w wielu innych sklepach.

W koszach Caritas znalazły się m.in.: mleko, mąka, cukier, makaron, ryż, płatki kukurydziane, olej, konserwy mięsne i warzywne, dżemy, majonez, sosy i zupy w proszku, herbata, płatki śniadaniowe, napoje i słodycze dla najmłodszych, a także środki czystości. Zebrano łącznie 92 tys. kg żywności, która trafi do blisko 30 tys. osób potrzebujących, w tym do rodzin wielodzietnych, samotnych rodziców, bezdomnych i chorych oraz do placówek prowadzonych przez Caritas diecezjalne.

– Serdecznie dziękujemy za ofiarność i pomoc organizacyjną wszystkim, którzy zaangażowali się w zbiórkę: darczyńcom, wolontariuszom i kierownikom sklepów. To budujące, że w tak trudnym czasie pandemii tak wielu z nas chce się dzielić z innymi – podkreśla Bartłomiej Kulisz, koordynator akcji.

Podczas, gdy dziesiątki tysięcy potrzebujących zgłaszają się po pomoc żywnościową, w Polsce marnuje się blisko 9 mln ton żywności rocznie. Blisko połowa tej ilości przypada na gospodarstwa domowe. Najwięcej marnuje się pieczywa, owoców, wędlin i warzyw. Powodem jest najczęściej przegapienie terminu ważności, zła jakość kupionych produktów, bądź po prostu kupowanie zbyt dużych ilości jedzenia.

– Dobrze zaplanowane zakupy i wykorzystane w domu produkty to nie tylko mniej zmarnowanego jedzenia, ale także ochrona zasobów środowiska – zwraca uwagę Magdalena Masiak, koordynator programu Spiżarnia Caritas. – Statystyczny Polak marnuje 247 kg jedzenia każdego roku, ale pamiętajmy, że zmarnowana żywność to także 16,6 mln ton CO₂eq – czyli niemal 5% całkowitej emisji gazów cieplarnianych w Polsce, a także ogromne straty wody zużywanej do produkcji artykułów spożywczych. Każdy z nas może mieć wpływ na ograniczenie tych strat, mądrze planując swoje zakupy i wykorzystując kupione produkty, bądź dzieląc się nimi z potrzebującymi – dodaje.

Od 2017 roku Caritas Polska realizuje w partnerstwie z Caritas diecezjalnymi program Spiżarnia Caritas. Ma on na celu zapewnienie osobom najuboższym regularnego dostępu do produktów żywnościowych i przeciwdziałanie marnowaniu żywności poprzez dystrybucję produktów spożywczych z krótkim terminem przydatności. Produkty te są odbierane ze sklepów i przekazywane do placówek Caritas oraz bezpośrednio osobom potrzebującym.

W 2020 roku, do końca września, wolontariusze Caritas odebrali już 3 355 ton żywności. W ubiegłych latach, w ramach Spiżarni Caritas, przekazano potrzebującym: w roku 2017 i 2018 ponad 2 600 ton żywności rocznie, a w roku 2019 ponad 4 000 ton żywności o wartości 50 mln złotych.

W ramach programu 43 Caritas diecezjalne oraz inne organizacje kościelne, jako organizacje pożytku publicznego, podpisały umowy na odbiór żywności z blisko 1300 sklepami różnych sieci handlowych. Odbieramy żywność także z ponad 40 magazynów i hurtowni. W tym roku rozpoczęliśmy ponadto odbiór produktów nieżywnościowych („non-food”).

Dzięki żywności z programu Spiżarnia Caritas prawie 50 tys. osób regularnie otrzymuje paczki lub posiłki w jadłodajniach Caritas. W organizowanie pomocy żywnościowej w tej formie jest zaangażowanych 500 Parafialnych Zespołów Caritas i ponad 1600 wolontariuszy.

Największym partnerem w programie Spiżarnia Caritas jest sieć sklepów Biedronka, która wspiera Caritas również w innych działaniach. W realizację programu zaangażowały się także: ALDI, Carrefour, Eurocash, Kaufland, LIDL, Nestle, Schiever, Selgros oraz TESCO.

– W tym roku ruszyły pierwsze kampanie edukacyjno-informacyjne sieci handlowych. Ich celem jest budzenie świadomości klientów i wskazywanie konkretnych pomysłów, jak można zapobiegać marnotrawieniu żywności. To dobry kierunek. Aby powstrzymać zjawisko występujące na tak dużą skalę, musimy połączyć wysiłki organizacji, sprzedawców i konsumentów – zaznacza Magdalena Masiak.

***

Caritas to największa organizacja dobroczynna w Polsce. Pomaga setkom tysięcy potrzebujących w kraju i za granicą. Struktura Caritas w Polsce składa się z Caritas Polska, która pełni funkcję koordynatora projektów ogólnopolskich i zagranicznych oraz z 44 Caritas diecezjalnych, które niosą bezpośrednią pomoc potrzebującym.

W tym roku Caritas Polska obchodzi 30-lecie działalności. Organizacja jest częścią sieci Caritas Internationalis i Caritas Europa.