W słynnej papieskiej teczce, którą zabiera ze sobą w podróże, Franciszek nosi m.in. kalendarz. Papież sam zarządza swoim czasem, niekiedy osobiście wyznaczając terminy spotkań. Co planuje na 2014 rok? – zastanawia się francuski dziennik katolicki „La Croix”.

1. Reforma kurii rzymskiej. Odbywa się ona w rytm spotkań ośmioosobowej Rady Kardynałów, którzy doradzają papieżowi. Ich trzecie z kolei spotkanie zaplanowano na 17-18 lutego w Watykanie, lecz będzie ich znacznie więcej.

2. Nominacje. 22 lutego odbędzie się konsystorz, na którym papież dokona nominacji nowych kardynałów, pierwszych za swego pontyfikatu. Ponadto oczekiwane są ważne nominacje w Europie: nowych arcybiskupów powinny otrzymać m.in. Kolonia, Madryt i Barcelona. W kurii rzymskiej jeszcze nie wszyscy szefowie dykasterii otrzymali papieskie zatwierdzenie.

3. Kanonizacje. Oprócz ogłoszenia świętymi papieży Jana XXIII i Jana Pawła II 27 kwietnia, możliwe jest – według informacji „La Croix” – wyniesienie na ołtarze misjonarzy z Ameryki Łacińskiej. Na dobrej drodze jest też beatyfikacja papieża Pawła VI, na którego Franciszek często się powołuje.

4. Podróże. Śladem Pawła VI, który udał się do Ziemi Świętej 50 lat temu (4-6 stycznia 1964) i tam spotkał się z prawosławnym patriarchą Konstantynopola Atenagorasem, Franciszek pojedzie w maju do Jordanii, Izraela i Palestyny, gdzie spotka się z patriarchą Bartłomiejem. Nie jest wykluczona w 2014 r. druga podróż do Azji, która zaprowadzi papieża do Sri Lanki, a być może także do Korei Południowej. „La Croix” zaznacza, że otoczenie Franciszka nie wyklucza podróży „krótszych i bliższych”, jak np. ewentualna wizyta w Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie. Na papieską wizytę czeka Piemont – region Włoch, z którego wywodzi się rodzina Bergoglio.

5. Rzym. Jako biskup tego miasta Franciszek będzie od stycznia odprawiał Msze św. w Domu św. Marty z udziałem delegacji poszczególnych parafii diecezji rzymskiej. Z kolei 12 stycznia w Kaplicy Sykstyńskiej ochrzci grupę dzieci, w tym 30-letniej Rzymianki, do której zadzwonił, by podziękować, że nie dokonała aborcji, której chciał ojciec dziecka.

6. Synod Biskupów. Rok 2014 będzie w Kościele przebiegał pod znakiem trudnych sytuacji, wobec których staje duszpasterstwo rodzin. Głównym forum debaty na ten temat będzie Nadzwyczajne Zgromadzenie Synodu Biskupów w dniach 5-19 października na temat: „Wyzwania duszpasterskie związane z rodziną w kontekście ewangelizacji”. W styczniu konferencje episkopatu z całego świata przekażą do Watykanu odpowiedzi na przedsynodalny kwestionariusz, rozesłany w październiku. Na ich podstawie powstanie dokument roboczy zgromadzenia, podczas którego papież i biskupi podzielą się swymi doświadczeniami i zdadzą relację o sytuacji rodziny w swych krajach. Rok później na zgromadzeniu zwyczajnym Synodu wyciągną wnioski i sformułują konkretne propozycje, wytyczając kierunki duszpasterstwa rodzin.

Podróże zagraniczne, odwiedziny włoskich diecezji, wizyta w synagodze, Światowy Kongres Kapłanów, synod dla Bliskiego Wschodu i przewidywana beatyfikacja Jana Pawła II – to niektóre punkty programu działalności Benedykta XVI w roku 2010.

Wizyta w synagodze

Już na początku roku 17 stycznia dojdzie do historycznego wydarzenia jakim będzie wizyta Benedykta XVI w rzymskiej synagodze. Po podpisaniu przez papieża dekretu o heroiczności cnót papieża Pius XII. (1939-1958) stanęła ona pod znakiem zapytania ze względu na liczne protesty środowisk żydowskich na całym świecie, dla których papież Pacelli jest postacią kontrowersyjną ze względu na jego postawę wobec Żydów w czasie II wojny światowej. Jednak 23 grudnia rada rzymskiej gminy żydowskiej z udziałem rabinów i osób, które przeżyły obóz koncentracyjny wystosowała oświadczenie, w którym napisano, że papieska wizyta będzie „fundamentalnym etapem” dla dialogu między judaizmem i chrześcijańskim ale nie może jednak być widziana jako „położenie kresu historycznym sporom na temat milczenia Piusa XII”.

Jeszcze przed wizytą w synagodze 11 stycznia w Sala Regia Pałacu Apostolskiego odbędzie się noworoczne spotkanie Benedykta XVI z członkami korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej. Tradycyjnie papież swoje wystąpienie poświęci ocenie sytuacji międzynarodowej. Weźmie w nim udział m. in. ambasador Federacji Rosyjskiej, która po wizycie prezydenta Dmitrija Miedwiediewa jeszcze w grudniu nawiązała pełne stosunki dyplomatyczne z Watykanem. Dotychczasowe przedstawicielstwa dyplomatyczne podniesiono do rangi nuncjatury i ambasady. Pozostaje otwarte pytanie, czy w nadchodzącym roku Watykan nawiąże relacje dyplomatyczne z Wietnamem, którego prezydent Nguyen Minh Triet został przyjęty w grudniu przez papieża.

Pielgrzymki zagraniczne

W dniach 17-18 kwietnia Benedykt XVI odwiedzi Maltę. W sobotę 17 tego miesiąca spotka się tam z władzami cywilnymi i złoży wizytę w Grocie św. Pawła w Rabacie, gdzie – jak głosi miejscowa tradycja – więziony był Apostoł Narodów. Nazajutrz natomiast papież odprawi Eucharystię dla ogółu wiernych w mieście Floriana, po czym spotka się z młodzieżą w stołecznej La Valetcie.

Podczas wizyty w Portugalii w dniach 11–14 maja Ojciec Święty odwiedzi Lizbonę, Fatimę i Porto. W stolicy m.in. odprawi Mszę św. na jednym z głównych tamtejszych placów – Terreiro do Paço. Przewidziane są także spotkania papieża m.in. ze światem kultury i duchowieństwem. W Fatimie wizyta będzie przebiegać według „zwyczajowego schematu” celebracji odbywających się tam w maju, czyli w rocznicę pierwszego z objawień Matki Bożej w 1917 r. (13 maja).

Z kolei w dniach 4-6 czerwca Benedykt XVI przebywać będzie na Cyprze, gdzie odwiedzi stołeczną Nikozję i Pafos. W czasie tej wizyty przekaże biskupom Ziemi Świętej dokument roboczy „Instrumentum laboris” na październikowe Zgromadzenie Specjalne Synodu Biskupów dla Bliskiego Wschodu.

Jesienią papież ma się udać do Wielkiej Brytanii. Według wstępnych planów będzie tam przebywał od 16 do 19 września. Papież odwiedzi Anglię i Szkocję, a na zakończenie będzie przewodniczył beatyfikacji kard. Johna Henry’ego Newmana. Wizyta będzie miała charakter nie tylko duszpasterski, jak to było w przypadku pielgrzymki Jana Pawła II w 1982 r., ale także państwowy.

Wizyty w diecezjach włoskich

W 2010 r. Benedykt XVI planuje także odwiedzić kilka włoskich diecezji. 2 maja będzie pielgrzymował do Turynu, gdzie w tym czasie będzie trwało nadzwyczajne wystawienie w tamtejszej katedrze Całunu – jednej z najcenniejszych relikwii chrześcijaństwa. Papież zacznie swą wizytę od modlitwy przed słynną relikwią, po czym odprawi Mszę św. w katedrze św. Jana. Po popołudniu spotka się z grupą młodzieży.

Na 4 lipca 2010 została zaplanowana wizyta Ojca Świętego w mieście Sulmona w Abruzji z okazji 800. rocznicy urodzin papieża św. Celestyna V., który stworzył tam podwaliny pod kościół zakonu celestynów. 5. września papież ma się udać z wizytą do górskiego miasteczka Carpineto Romano w regionie Lacjum, gdzie złoży hołd Leonowi XIII z okazji 200. rocznicy jego urodzin. 3. października papież planuje podróż na Sycylię – w Palermo weźmie udział w spotkaniu włoskich rodzin i młodzieży.

Światowy Kongres Kapłanów

W dniach 9-11 czerwca 2010 r. w Rzymie odbędzie się Światowy Kongres Kapłanów, który będzie przebiegał pod hasłem: „Wierność Chrystusa, wierność kapłana”. Zakończy on ogłoszony w 2009 przez papieża Rok Kapłański. Spotkanie to rozpocznie się 9 czerwca liturgią w rzymskiej bazylice św. Pawła za Murami. Oprócz sprawowania Mszy św., udziału w adoracji Najświętszego Sakramentu i wysłuchania konferencji nt. „Nawrócenie i misja”, duchowni z całego świata będą mogli przystąpić do sakramentu pojednania.

W drugim dniu kongresu księża i diakoni spotkają się na nabożeństwach, wspólnych modlitwach i wykładach w bazylice Matki Bożej Większej. Tematem dnia będzie: „Wieczernik: wzywanie Ducha Świętego z Maryją w braterskiej wspólnocie”. Wieczorem w bazylice św. Piotra odbędzie się czuwanie modlitewne połączone ze świadectwami księży. Do zebranych przemówi też Benedykt XVI.

Międzynarodowy Kongres Księży zakończy 11 czerwca, w uroczystość Najświętszego Serca Jezusowego, wspólna Msza św. w bazylice św. Piotra pod przewodnictwem papieża. Podczas niej kapłani odnowią swe przyrzeczenie na wierność Chrystusowi. Liturgia ta zakończy Rok Kapłański, ogłoszony 19 czerwca br., z okazji 150. rocznicy śmierci św. Jana Marii Vianneya – patrona proboszczów. Przewiduje się, że Ojciec Święty ogłosi go na zakończenie Roku patronem wszystkich kapłanów.

Poprzednie międzynarodowe spotkania księży odbyły się w okresie 1996-2004 w Fatimie, Yamoussoukro na Wybrzeżu Kości Słoniowej, w Guadalupe w Meksyku, w Ziemi Świętej, Rzymie i na Malcie. Miały one wówczas charakter najpierw duchowych przygotowań do Wielkiego Jubileuszu Roku Świętego 2000, a później rekolekcji dla kapłanów z całego świata.

Synod dla Bliskiego Wschodu

W dniach 10-24 października 2010 roku odbędzie się w Watykanie Zgromadzenie Specjalne Synodu Biskupów dla Bliskiego Wschodu na temat „Kościół katolicki na Bliskim Wschodzie: wspólnota i świadectwo: «Jeden duch i jedno serce ożywiały wszystkich wierzących» (Dz 4, 32)”. Zdaniem kard. Waltera Kaspera spotkanie to będzie ważnym wkładem w proces pokojowy w tym regionie świata. „Kościół może tutaj wnieść swój wkład, którego nie jest w stanie dokonać polityka“ – powiedział przewodniczący Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan. „Konieczna jest wielka praca na rzecz pojednania“ – dodał, zwracając uwagę, że napięcia polityczne w regionie Bliskiego Wschodu dotyczą wszystkich istniejących tam Kościołów chrześcijańskich. „Mają najbliżej do tego, aby dostrzegły swoją odpowiedzialność za pokój“ – powiedział kard. Kasper.

Jego zdaniem, współpraca ekumeniczna jest częścią „problemu przetrwania” Kościołów na Bliskim Wschodzie. Hierarcha przypomniał, że emigracja chrześcijan jest wielkim problemem wszystkich Kościołów tego regionu, który można rozwiązać jedynie wspólnymi siłami. „Nie wystarczy, że każdy będzie dbał tylko o swoją trzódkę” – powiedział kardynał i dodał, że tylko wspólnym wysiłkiem można powstrzymać emigrację i tym samym zapewnić młodym pokoleniom przyszłość w ich ojczyznach.

„Ekumeniczny charakter Synodu, poświęcony globalnemu źródłu konfliktu, jest czymś nowym” – zaznaczył kard. Kasper. Przypomniał, że – zgodnie z wieloletnim zwyczajem – papież zaprasza na to spotkanie nie tylko hierarchów katolickich, ale również przedstawicieli Kościołów niekatolickich jako „delegacje braterskie”. Obecni będą zwierzchnicy katolickich Kościołów wschodnich: koptyjskiego, maronickiego, melchickiego, syryjskiego, chaldejskiego, ormiańskiego, a także łaciński patriarcha Jerozolimy, a jako „delegaci braterscy” – zwierzchnicy bądź wysokiej rangi przedstawiciele innych Kościołów chrześcijańskich, przede wszystkim wschodnich. Ponadto obserwatorami będą reprezentanci wspólnot muzułmańskich i żydowskich.

Spotkania ekumeniczne

Na pewno ważnym wydarzeniem ekumenicznym będzie w 2010 r. będzie wizyta Benedykta XVI 14 marca w kościele luterańskim Rzymu. Na polu dialogu Kościołów chrześcijańskich na pewno z dużą uwagą będą śledzone relacje z prawosławiem, a szczególnie z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym. Jednym z najważniejszych otwartych pytań w tych stosunkach jest to, czy dojdzie do spotkania Benedykta XVI z patriarchą Moskwy i Wszechrusi Cyrylem i czy odbędzie się ono w Rzymie, Moskwie a może na neutralnym gruncie. Ponadto ważnym wydarzeniem będzie wyznaczone 20-27 września przyszłego roku w Wiedniu spotkanie Międzynarodowej Komisji Mieszanej dla Dialogu Teologicznego między Kościołem Prawosławnym i Kościołem Rzymskokatolickim. Pracuje ona nad wspólnym dokumentem o roli Biskupa Rzymu we wspólnocie Kościoła w pierwszym tysiącleciu.

Beatyfikacja Jana Pawła II 17 października?

Chociaż w procesie prowadzącym do wyniesienia na ołtarze Jana Pawła II pozostaje jeszcze kwestia uznania cudu, o możliwości jego beatyfikacji 17 października nadchodzącego roku mówi wielu watykanistów. Publicysta turyńskiej „La Stampy”, Marco Tosatti wyraził nadzieję, że cała droga procesu może się zakończyć w marcu 2010 r. Jest to zbyt późno, by można wyznaczyć datę beatyfikacji na kwiecień, w piątą rocznicę śmierci. Jego zdaniem, datą najbardziej prawdopodobną jest niedziela 17 października. Za tym terminem przemawiałaby rocznica wyboru kard. Wojtyły na Stolicę Piotrową (16 tego miesiąca. Drugim sprzyjającym czynnikiem byłoby, jego zdaniem, Zgromadzenie Specjalne Synodu dla Bliskiego Wschodu, a więc regionu, któremu Jan Paweł II poświęcił szczególnie dużo uwagi.

***
Plany Benedykta XVI w wielu punktach nie zostały jeszcze ostatecznie ustalone, ale z całą pewnością obejmą np. odwiedziny parafii rzymskich i przynajmniej jeden obrzęd kanonizacji, któremu zawsze przewodniczy osobiście papież. Oczywiście stałymi punktami działań są jego środowe audiencje ogólne i głoszone wówczas katechezy, rekolekcje dla papieża i Kurii Rzymskiej – zazwyczaj w pierwszym tygodniu Wielkiego Postu, przewodniczenie przezeń obrzędom Triduum Paschalnego w Wielkim Tygodniu i letni wypoczynek w górach.