Płock: Diecezjalna Rada Duszpasterska za zwołaniem Synodu

Wnioski z badań socjologicznych religijnej i moralnej kondycji społeczeństwa diecezji płockiej oraz założenia synodu diecezjalnego były głównymi tematami Diecezjalnej Rady Duszpasterskiej, która obradowała w Opactwie Pobenedyktyńskim w Płocku w sobotę 13 listopada. Spotkaniu przewodniczył bp Piotr Libera.

Bp Libera na wstępie przypomniał, że w 2009 r. w diecezji przeprowadzone zostały badania religijności, których owocem jest raport pt. „Postawy religijno-społeczne mieszkańców diecezji płockiej”. Badania te są niejako wstępem do przeprowadzenia Synodu Diecezjalnego: „Głównym powodem naszego spotkania jest planowane zwołanie Synodu Diecezjalnego. Była o nim mowa na ostatnim Kolegium Konsulatorów oraz Diecezjalnej Radzie Kapłańskiej. Chciałbym, aby także Diecezjalna Rada Duszpasterska wyraziła swoją opinię na ten temat”, zaznaczył ordynariusz płocki.

Jako pierwszy referat pt. „Ksiądz płocki wobec wyzwań teraźniejszości – wnioski z badań socjologicznych religijnej i moralnej kondycji społeczeństwa diecezji płockiej” wygłosił wybitny socjolog ks. prof. Janusz Mariański z KUL, pochodzący z diecezji płockiej: „Mimo radykalnych zmian gospodarczych i społeczno-kulturowych, Polacy po 1989 r. nie odwrócili się od religii. Wskaźniki religijności pozostają na stałym poziomie. Kościół polski znajduje się jednak w wielkim eksperymencie, wchodzi do sytuacji pluralizmu katolickiego”, podkreślał ks. Mariański.

Odwołał się do wyników badań socjologicznych w Polsce, z których wynika, że 90 proc. stanowią ochrzczeni katolicy (według ISKK), ale zarejestrowanych jest także 160 nowych związków wyznaniowych (wiele z nich to sekty). Oznacza to, że mamy do czynienia z pluralizacją sceny wyznaniowej. Ponadto przynależność religijna zamienia swój charakter: z przynależności kulturowej do przynależności wynikającej ze świadomego wyboru. Ponadto notuje się wysoki wskaźnik praktyk religijnych, ale niestety, odejście od praktyk powoduje odejście od wiary. Ponadto wielu Polaków czuje się producentami, a nie adresatami norm moralnych.

Ks. Mariański przypomniał także, że z badań religijności mieszkańców diecezji płockiej wynika, iż 47 proc. to osoby praktykujące, więcej osób wierzy w Trójcę Świętą niż w Boga osobowego, 80 proc. spowiada się raz w roku, a centrum życia religijnego znajduje się w parafiach: 80 proc. wiernych w diecezji płockiej ma poczucie przynależności do parafii – „Życie Kościoła nie toczy się kuriach biskupich, ale w parafiach”, komentował socjolog.

„Należy się spodziewać, ze osłabienie więzi z Kościołem będzie w Polsce postępować. Ale procesy modernizacyjne mogą także przebiegać inną ścieżką. Można mieć nadzieję, że Polska, poprzez wariant świadectwa, da Zachodowi sygnał do odnowy: można się modernizować, ale jednocześnie zachować swoje dziedzictwo religijne. Nie każda modernizacja może wykluczyć religię. Przyszłość polskiego katolicyzmu jest trudna do określenia. Nie można być katolikiem zawsze w ten sam sposób. Przy aktywnej ewangelizacji procesy sekularyzacyjne będą spowolnione, a Polska nie musi wraz z pakietem modernizmu przyjmować sekularyzacji z Zachodu”, konkludował ks. prof. Janusz Mariański.

Drugim prelegentem był pastoralista ks. dr hab. Wiesław Śmigiel z diecezji pelplińskiej, wykładowca KUL, który mówił o „Synodzie diecezjalnym jako szansie na ożywienie duszpasterstwa”: „Jeśli z badań religijności wynika, że tylko 15 proc. diecezjan uważa, że decyduje o życiu Kościoła, to znaczy, że Synod Diecezjalny powinien się odbyć – przekonywał ks. Śmigiel. – Synod jest ważnym wydarzeniem Kościoła lokalnego, jest podkreśleniem roli diecezjan w życiu Kościoła. Etymologicznie oznacza odbycie razem drogi, więc jest realizacją zasady kolegialności. Na przestrzeni wieków miał różny charakter: z hierarchicznego zmienił się na duszpasterski”, mówił prelegent.

W jego opinii synod jest katechezą: ma ożywiać wspólnotę diecezjalną, dążyć do ustalenia jakiejś zgody. Duszpasterski wymiar synodu sprowadza się do trzech form: kanonicznej (statuty dotyczące działalności pastoralnej), konsultacyjnej (okazja do pogłębienia świadomości i ewangelizacji) i wspólnotowej (ożywienie Kościoła, eklezjotwórczość).

Ks. Śmigiel podkreślał, że synod to przede wszystkim „święto Kościoła w drodze, a nie tylko wyraz kolegialności” (za ks. prof. H. Seweryniakiem), przebiegającym według paradygmatu „diagnoza – refleksja – akcja”. Nie może być wydarzeniem adresowanym tylko do elit diecezjalnych i powinny się w niego zaangażować katolickie środki społecznego przekazu.

Po prelekcjach odbyła się wymiana doświadczeń. Członkowie Rady zdecydowanie poparli pomysł zwołania Synodu Diecezjalnego. Podkreślali potrzebę nowelizacji prawa kościelnego w diecezji oraz wytycznych, które pomogą rozwiązywać problemy duszpasterskie. Postulowali utworzenie w diecezji Szkoły Nowej Ewangelizacji oraz potrzebę wsparcia dla ruchów religijnych, których działalność często nie jest rozumiana.

Bp Libera podsumowując dyskusję zaznaczył, że przeprowadzenie synodu będzie ogromną pracą, powiązaną z wysiłkiem intelektualnym i organizacyjnym, ale „Duch Święty mówi, że jest to nasz obowiązek i że trzeba się z tym wyzwaniem zmierzyć”.

Ogłosił także, że w pierwszą niedzielę Adwentu 28 listopada wchodzi w życie nowy 3-letni program duszpasterski „Kościół domem i szkołą komunii”, przyjęty na lata 2010-2013. Poszczególne lata będą zatytułowane: „W komunii z Bogiem”, „Kościół naszym domem” i „Być solą ziemi”. W ramach programu odbędzie się Krajowy Kongres Diecezjalnych Rad Duszpasterskich i Krajowy Kongres Parafialnych Rad Duszpasterskich.

W skład Diecezjalnej Rady Duszpasterskiej diecezji płockiej wchodzi kilkudziesięciu członków: księży, przedstawicieli zakonów, ruchów i wspólnot religijnych, osób świeckich zaangażowanych w działalność społeczną i charytatywną. Rada zbiera się cyklicznie na tematycznych sesjach. Gremium przewodniczy bp Piotr Libera.