Płock: konferencja o zarządzaniu cmentarzami dla proboszczów

Prawne aspekty funkcjonowania cmentarzy, sprawy związane z ich ubezpieczeniem oraz konsekwencje związane z nową ustawą śmieciową, były najważniejszymi zagadnieniami konferencji dla proboszczów, która odbyła się 1 marca w Wyższym Seminarium Duchowym w Płocku. Bp Piotr Libera zaznaczył, że konferencja jest odpowiedzią na potrzeby zarządców nekropolii w diecezji płockiej, by bardziej racjonalnie nimi zarządzać.

Bp Libera na wstępie spotkania podzielił się z obecnymi refleksją o doświadczeniu obecnego nuncjusza apostolskiego w Polsce Celestino Migliore. Gdy ten watykański dyplomata po raz pierwszy przybył do Polski w październiku 1989 r., jeden z pracowników MSZ poradził mu, że jeżeli chce poznać polskiego ducha, powinien pójść 1 listopada na cmentarz. „Opowiadał mi potem, że z zainteresowaniem oglądał nekropolie odzwierciedlające jeden z najbardziej charakterystycznych elementów tradycji chrześcijańskiej w Polsce”, – mówił biskup płocki.

Przypomniał także pewną intuicję teologiczną Chiary Lubich, założycielki ruchu Focolari. W jednym z rozważań napisała ona, że Eucharystia ma moc przekształcać nawet kosmos, zaś ciała zmarłych chrześcijan, które w ciągu życia ludzkiego karmiły się Ciałem Pańskim, złożone do grobów „stają się niejako Eucharystią dla ziemi i w ten sposób mogą partycypować w przemianie całego kosmosu”. Lubich fascynowała świadomość, że „ciała zmarłych chrześcijan współpracują z Bogiem w wielkiej transformacji całego wszechświata”.

Sprawy związane z prawnym funkcjonowaniem cmentarzy, regulaminem, zasadami ekshumacji i opłatami, przedstawił mecenas Paweł Kowalczyk. Przypomniał, że wciąż obowiązuje ustawa z 1959 roku, która jest już w wielu zapisach nieaktualna. Gdy ją tworzono, przeważały groby ziemne, natomiast obecnie popularne są murowane.

„Według ustawy o cmentarzach proboszcz, jako zarządca cmentarza, jest odpowiedzialny za jego bezpośredni nadzór. Gdy chodzi o kwestie związane z chowaniem zmarłych, to przez 20 lat grób ziemny nie może być użyty ponownie. Dotyczy to jednak tylko grobów ziemnych. Analogicznie, nie można pobierać opłat za przedłużanie prawa do grobu murowanego. Przepis ten nie został ujęty w projekcie nowej ustawy o cmentarzach” – zaznaczał Paweł Kowalczyk.

W programie konferencji znalazło się też wystąpienie Janusza Sławińskiego, dyrektora Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych w Płocku. Zwracał uwagę, że często księża zbyt szybko przejmują odpowiedzialność za szkody, które ktoś ponosi na cmentarzu: „Zarządca nie ponosi odpowiedzialności, gdy nagrobek zostanie zniszczony przez gałąź, którą złamał silny wiatr lub gdy ktoś pośliźnie się przy grobie i dozna uszczerbku na zdrowiu, bo to jest nieszczęśliwy wypadek. Natomiast odszkodowanie jest wypłacane, gdy nagrobek zniszczy stare drzewo lub gdy zawala się nie zadbany nagrobek”, twierdził specjalista od ubezpieczeń.

Do stosowania systemów informatycznych w zarządzaniu cmentarzami zachęcał Bartłomiej Musialik z firmy „ArtLook Gallery s.c”: „Możemy stworzyć system, który porządkuje ewidencję, informuje o zadłużeniach, automatycznie generuje dokumenty, tworzy mapę cmentarza z planem zagospodarowania, jest połączony w wyszukiwarką osób pochowanych. Usystematyzowane informacje można zamieszczać na stronie internetowej parafii”, relacjonował informatyk.

Z kolei Dariusz Matuszewski, prezes Przedsiębiorstwa Gospodarstwa Komunalnej w Płońsku stwierdził, że nowelizacja tzw. ustawy śmieciowej zrzuciła zadania z tym związane na gminy. To na ich barkach spoczął obowiązek zagospodarowania odpadów. Za wywóz śmieci płaci ten, kto je produkuje. W przypadku parafii, stanowią je odpady pochodzące z plebanii oraz odpady cmentarne: „Odpady z cmentarzy są wywożone na składowiska, co jest kosztowne, jednak nigdzie nie udało się ich zlikwidować. Jedyne, co można w tej sytuacji zrobić, to spróbować ograniczyć ilość śmieci”, sugerował Matuszewski.

W programie konferencji znalazła się także prelekcja poświęcona kompleksowym systemom nagłaśniania cmentarzy, kościołów i innych obiektów sakralnych, poprowadzili ją przedstawiciele firmy Orion Polska.

W konferencji wzięło udział niemal 250 proboszczów parafii diecezji płockiej oraz wikariusze z roczników święceń 1995-1997. Zorganizował ją ekonom diecezjalny ks. kan. Roman Bagiński.