Płock: promocja książki o ks. Władysławie Skierkowskim, etnografie Kurpiowszczyzny

„Ksiądz Władysław Skierkowski etnograf Kurpiowszczyzny 1886-1941” – taki tytuł nosi książka autorstwa płockiego historyka ks. prof. Michała M. Grzybowskiego, której promocja odbyła się 25 maja w Towarzystwie Naukowym Płockim. Ks. Skierkowski utrwalił w zapisach około 2 tysięcy pieśni ludowych z Kurpi. Spotkanie w TNP wpisało się w obchody Roku Ks. Władysława Skierkowskiego, ogłoszonego przez Sejmik Województwa Mazowieckiego.

Autor publikacji ks. prof. Michał M. Grzybowski przybliżył uczestnikom spotkania w TNP historię życia ks. Skierkowskiego i jego wkład do kultury muzycznej. Przypomniał, że zainteresowanie muzyką zrodziło się już w jego młodości. W jej tajniki wprowadzał młodego Władka najpierw organista z rodzinnej parafii Bogurzyn koło Mławy, potem w Płocku trafił na lekcje do ks. Eugeniusza Gruberskiego, muzykologa i kompozytora. Był także organistą w kościele św. Jana Chrzciciela w Płocku. Tam zrodziło się jego powołanie do kapłaństwa.

„Ks. Skierkowski pracował jako wikariusz w Myszyńcu. Tam zbliżył się do ludu kurpiowskiego i on do niego, i tak zapłonął ogień muzycznej miłości, który pozostał w życiu tego kapłana na zawsze. Zapisywał pieśni z Myszyńca, Kadzidła, Lipowego Lasu i sześćdziesięciu innych wiosek wokół. Napisał kiedyś, że lud kurpiowski, odgrodzony od szlachty, tworzył swoją muzykę i śpiewkę, czystą i harmonijną, «podobną do szumu brzózek i łkania ludu», która do duszy «wlewa smutek i kołysze». Dzięki niemu Kurpiowszczyzna stała się znana. Rękopisy zapisów znajdują się w Polskim Towarzystwie Ludoznawczym we Wrocławiu”, mówił ks. prof. Grzybowski.

Gdy w 1925 r. ks. Skierkowski został proboszczem w Imielnicy koło Płocka, został członkiem Towarzystwa Naukowego Płockiego, które wspierało go w jego kurpiowskiej pasji. Dzięki współpracy z TNP ukazała się m.in. „Puszcza kurpiowska w pieśni”, etnograf miał wiele odczytów i prelekcji o muzyce kurpiowskiej.

„Swoje słynne widowisko «Wesele na Kurpiach», napisane w dość trudnej gwarze kurpiowskiej, zadedykował: «Moim Kurpikom z Puszczy Zielonej», co podkreślało jego miłość do mieszkańców Kurpiowszczyzny. Premiera widowiska odbyła się 10 marca 1928 r. w Płocku, było ono wielokrotnie prezentowane w różnych miejscach Polski, na przykład podczas dożynek w Spale przed prezydentem Ignacym Mościckim. Miało też bardzo pochlebne recenzje, nawet Tadeusz Boy-Żeleński chwalił ludowy spektakl. Potem z zebranych przez niego pieśni czerpali kompozytorzy m.in. Karol Szymanowski” – stwierdzał autor książki.

Na zakończenie spotkania w TNP jego uczestnicy mieli okazję wysłuchać pieśni w gwarze kurpiowskiej, w wykonaniu ks. dra Andrzeja Lelenia, wykładowcy płockiego seminarium i diecezjalnego referenta ds. muzyki kościelnej.

W spotkaniu uczestniczyli m.in. członkowie rodziny ks. Skierkowskiego, potomkowie uczestników spektaklu „Wesele na Kurpiach”, mieszkańcy parafii św. Jakuba Apostoła w Płocku – Imielnicy.

Bp Piotr Libera dziękował autorowi publikacji za przywrócenie pamięci o ks. Skierkowskim, etnografie i etnomuzykologu: „Jan Paweł II powiedział w siedzibie UNESCO w Paryżu w 1980 r., że «dopóki wiara nie stanie się kulturą, jest wiarą niepełną, nie wcieloną». W przypadku ks. Skierkowskiego jest coś z tej papieskiej intuicji. Łączył on misję kapłańską z działalnością na rzecz kultury” – dodał ordynariusz płocki.

Promowana publikacja o ks. Skierkowskim zawiera m.in. zbiór fotografii, wśród nich znajdują się rękopisy zapisów pieśni kurpiowskich, w tym słynnego „Wesela na Kurpiach”, zdjęcia Myszyńca i Płocka, uzasadnienie uchwały w sprawie ogłoszenia roku 2011 Rokiem Ks. Władysława Skierkowskiego, podjętą przez Sejmik Województwa Mazowieckiego

Ks. kan. Władysław Skierkowski (1886-1941) posługę kapłańską pełnił m.in. w Myszyńcu, gdzie zafascynował się folklorem i obrzędami Kurpiów. W 1913 r. zaczął spisywać słowa i nuty słuchanych utworów. Dzięki temu ocalił od zapomnienia około 2 tysiące pieśni kurpiowskich. Jako proboszcz w Imielnicy od 1925 r. (dziś dzielnica Płocka) włączył się aktywnie w działalność Towarzystwa Naukowego Płockiego. TNP wydało drukiem jego zbiór pt. „Puszcza Kurpiowska w pieśni”. Ks. Skierkowski zginął śmiercią męczeńską w obozie hitlerowskim w Działdowie 20 sierpnia 1941 r., w wieku 55 lat, mając za sobą 29 lat kapłaństwa. Sejmik województwa Mazowieckiego ogłosił rok 2011 Rokiem Ks. Władysława Skierkowskiego. Patronami roku zostali bp płocki Piotr Libera i bp łomżyński Stanisław Stefanek TChr.