Płock: sesja naukowa o ks. Tadeuszu Żebrowskim – „płockim Długoszu”

O życiu naukowym, postawie oddanej innym i zasługach dla Kościoła płockiego śp. ks. Tadeusza Żebrowskiego, wybitnego płockiego historyka, mówili uczestnicy sesji naukowej w Towarzystwie Naukowym Płockim. To dzięki jego zaangażowaniu wzbogacone zostały zbiory biblioteki seminaryjnej, a do Archiwum Diecezjalnego wróciły zaginione zabytki.

Ks. kan. Tadeusz Żebrowski (1925-2014) był wybitnym historykiem Kościoła i Mazowsza, wieloletnim dyrektorem biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego i Archiwum Diecezjalnego, wykładowcą historii Kościoła w płockim seminarium duchownym, autorem wielu prac naukowych m.in. „Zarys dziejów diecezji płockiej” (1971), „Zarys dziejów Diecezji Płockiej” (1976) oraz „Sierpc w średniowieczu i XVI wieku” (2003).

Przez lata zabiegał o odbudowanie księgozbioru biblioteki seminaryjnej, rozproszonej i zniszczonej w czasach wojny. Wytrwale poszukiwał starodruków wywiezionych przez Niemców w czasie wojny i wiele dzieł nabywał za własne pieniądze.

Ks. kan. dr Dariusz Majewski, dyrektor Biblioteki WSD i Archiwum Diecezjalnego w Płocku przypomniał, że ks. Żebrowskiemu udało się m.in. sprowadzić do Płocka reprint Biblii Gutenberga, odzyskać skradzione księgi metrykalne, przekazać do archiwum komplet „Miesięcznika Pasterskiego Płockiego” z lat 1908-1952.

„Był dyrektorem biblioteki seminaryjnej i Archiwum Diecezjalnego przez 44 lata – to absolutny rekord w polskim Kościele. Kupował książki dla siebie, ale z myślą, by zasilić diecezjalny księgozbiór biblioteczny. Miał niesamowitą wiedzę genealogiczną, jego `konikiem` były heraldyka i herbarze. Poza tym bardzo lubił Kraków, a w indeksie miał wpis z etyki od Karola Wojtyły – ze studiów na wydziale historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Natomiast w Warszawie był częstym gościem na Zamku Królewskim – wszyscy go tam znali i przepuszczali bez kolejki” – dzielił się wspomnieniami jego następca.

Z kolei dr Leszek Zygner, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie podkreślał, że każdy, kto rozpoczyna badania dziejów Mazowsza, musi rozpocząć od przeczytania publikacji ks. Żebrowskiego, a wiele z nich miało charakter nowatorski. Historyk ma swój rozdział w każdym z trzech wydań dziejów Płocka, poza tym zasłużył się jako badacz dziejów Pułtuska i Sierpca.

Historyk zaznaczał także, że nazwisko płockiego profesora często pojawia się w Polskim Słowniku Biograficznym. Dzięki niemu powstało wiele prac doktorskich, dotyczących historii Płocka i Mazowsza: „Gdy przekonał się, że ktoś kocha historię tak jak on, miał otwarte serce i chętnie pomagał” – relacjonował jego były student.

Prelegenci podkreślali, że godna naśladowania naukowa postawa zmarłego historyka miała solidne podwaliny rodzinne. Ks. prof. Michał Grzybowski przedstawił dokładny życiorys bohatera sesji. Otóż ks. Żebrowski pochodził z bardzo patriotycznej rodziny: Jego ojciec Mieczysław walczył w legionach Piłsudskiego w obronie Lwowa, a potem był komendantem AK. Do organizacji wstąpił także jego syn, po wojnie pozostali w AK, obaj zostali aresztowali w 1946 r. jako „żołnierze wyklęci”. Syna udało się odbić, ojciec spędził w więzieniu 5 lat.

Tadeusz święcenia kapłańskie przyjął w 1952 r. i przez kilkadziesiąt lat jako historyk i archiwista pracował dla diecezji płockiej: „Ks. Żebrowski był `płockim Długoszem`, który ogromnie wzbogacił wiedzę o Mazowszu”, konkludował ks. Grzybowski.

Sesja naukowa o ks. Tadeuszu Żebrowskim odbyła się z inicjatywy Towarzystwa Naukowego Płockiego, którego płocki historyk był członkiem.