Płock: widowisko historyczne w 103. rocznicę obrony miasta przed bolszewikami (zapowiedź)

Niemal 200 rekonstruktorów, 30 koni, zaprzęgi konne, pojazdy historyczne, broń z epoki i filmowa pirotechnika – to wszystko będzie można obejrzeć 19 sierpnia na Lotnisku Aeroklubu Ziemi Mazowieckiej, z okazji 103. rocznicy bohaterskiej obrony miasta Płocka przed bolszewikami w 1920 roku. Kilkudniowe, rocznicowe uroczystości rozpoczną się 15 sierpnia Mszą św. w intencji Ojczyzny w katedrze, pod przewodnictwem bp. Szymona Stułkowskiego.

Rocznicowe uroczystości z okazji bohaterskiej obrony Płocka w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku w uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i w Święto Wojska Polskiego 15 sierpnia rozpoczną się o godz. 9.30 – złożeniem kwiatów przy pomnikach: marszałka Józefa Piłsudskiego, Władysława Broniewskiego na placu Obrońców Warszawy oraz przy kolumnie Zwycięskich Obrońców Płocka 1920 r. na placu Narutowicza.

O godz. 10.00 w katedrze Mszy św. w intencji Ojczyzny oraz miasta przewodniczył będzie biskup płocki Szymon Stułkowski. Po Mszy św. odbędzie się złożenie kwiatów na Bratniej Ziemi przy katedrze. O godz. 11.30 oficjalne uroczystości patriotyczne nastąpią przy Płycie Nieznanego Żołnierza na placu Narutowicza.

Ponadto z okazji 103. rocznicy Obrony Płocka przed bolszewikami w 1920 roku w dniu 17 sierpnia o godz. 20.00 zaplanowano capstrzyk harcerski przy Bratniej Mogile przy ul. Targowej, a 18 sierpnia o godz. 16.00 – uroczystości patriotyczne na Cmentarzu Garnizonowym przy ul. Norbertańskiej 25. Zostaną tam złożone kwiaty i wieńce na grobach obrońców Płocka.

19 sierpnia organizatorzy rocznicowych uroczystości zapraszają płocczan i gości ma Lotnisko Aeroklubu Ziemi Mazowieckiej przy ul. Bielskiej 60. O godz. 13.00 rozpocznie się piknik historyczny, podczas którego w muzeum plenerowym będą prezentowane dioramy historyczne i sprzęt wojskowy. W godz. 15.00-17.00 zaplanowano pokazy historyczne: kawaleryjskie, artyleryjskie, pojazdów historycznych. W godz. 17.00-18.30 odbędzie się widowisko plenerowe „Rekonstrukcja Obrony Płocka 1920”.

Weźmie w nim udział niemal 200 rekonstruktorów, 30 koni, zaprzęgi konne, pojazdy historyczne, będzie broń z epoki i filmowa pirotechnika. Rekonstrukcję organizują: Stowarzyszenie Jeździeckie 4 Pułku Strzelców Konnych Ziemi Łęczyckiej i firma Military Art oraz ArtSolutions. Partnerem wydarzenia jest samorząd Płocka.

***
Armia bolszewicka, chcąc sforsować Wisłę i wyjść na przedpola Warszawy od zachodu, zaatakowała Płock 18 sierpnia 1920 roku. Głównymi siłami natarcia, liczącymi w sumie około 3,5 tys. żołnierzy, był 3. Korpus Kawalerii Gaj-Chana. Do obrony miasta, w którym stacjonowały wówczas trzy bataliony piechoty oraz szwadron Jazdy Tatarskiej, łącznie około 1,2 żołnierzy wojska polskiego, stanęła ludność cywilna, w tym kobiety i dzieci. Obrońców wspierali marynarze Flotylli Wiślanej z okrętów „Minister”, „Wawel” i „Stefan Batory”, które ostrzeliwały z rzeki pozycje bolszewików.

Walka o Płock i przyczółek mostu przez Wisłę trwała 21 godzin. Na ulicach wzniesiono barykady. W zajętej części miasta bolszewicy dopuszczali się zbrodni, takich jak rozstrzelanie 22 pacjentów Szpitala Garnizonowego, a także licznych rozbojów i gwałtów na cywilach, w tym ludności żydowskiej. W bitwie zginęło 250 obrońców, w tym 100 cywilów, a 400 zostało rannych. Najmłodszym poległym był 14-letni harcerz Antolek Gradowski. Ponad 300 mieszkańców miasta trafiło do niewoli. Dzięki bohaterskiej postawie mieszkańców Płocka atak odparto, a bolszewicy zmuszeni zostali do odwrotu.

Za swoją bohaterską postawę miasto Płock w 1921 roku zostało odznaczone przez marszałka Józefa Piłsudskiego – Krzyżem Walecznym. Nadanie odznaczenia odbyło się 10 kwietnia 1921 roku w Płocku.

W 2018 roku w Narodowe Święto Niepodległości, w ramach obchodów 100. rocznicy jej odzyskania przez Polskę, w Płocku odsłonięto pomnik – kolumnę zwieńczoną orłem w koronie, upamiętniający obrońców miasta przed armią bolszewicką w 1920 roku. Jego autorem jest rzeźbiarz Gustaw Zemła. Projekt pomnika powstał z inicjatywy powołanego w 2015 r. Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Obrońców Płocka 1920 r. Wysoka na ponad 10 metrów kolumna stanęła na Placu Gabriela Narutowicza, w jednym z historycznych miejsc, gdzie mieszkańcy miasta wraz z żołnierzami powstrzymywali natarcie bolszewików.