Po raz pierwszy wręczono Nagrodę Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP

Reformacja nadal trwa – przekonywał sekretarz generalny Światowej Federacji Luterańskiej ks. Martin Junge podczas uroczystej sesji jubileuszowej na Zamku Królewskim w Warszawie, zorganizowanej w 500-lecie Reformacji. Po raz pierwszy wręczono też Nagrodę Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP. Otrzymał ją luterański Kościół Szwecji za pomoc humanitarną udzieloną Mazurom po II wojnie światowej.

Witając zgromadzonych zwierzchnik polskich luteran bp Jerzy Samiec podkreślił, że reformacja to przede wszystkim „poszukiwanie Boga”. Marcin Luter szukał Boga, przed którym chciał zasłużyć na to, by być zbawionym. W Liście do Rzymian znalazł Boga łaskawego, który zbawia przez wiarę, a nie z uczynków, byśmy się nimi nie chlubili. To zmieniło jego życie i życie milionów innych ludzi.

Ewangelicy są częścią Rzeczypospolitej, jest ona także ich dziełem – zaznaczył patronujący sesji prezydent RP Andrzej Duda. Zapewnił, że Polska była, jest i będzie wspólnym domem wszystkich Polaków, wiernych wszystkich wyznań, bo jako naród stanowimy jedną rodzinę. Nazwał Polskę „Rzeczpospolitą przyjaciół”.

Przypomniał wkład ewangelików w odrodzenie wolnej Polski (np. generałów Józefa Sowińskiego i Wiktora Thommée, bp. Juliusza Bursche), w naukę i kulturę (m.in. Mikołaja Reja, Samuela Bogumiła Lindego, Stanisława Lorentza, wydawców Gebethnera i Wolffa), w rozwój gospodarczy (rodzin: Wedlów, Haberbuschów i Schiele’ów). Współcześnie bardzo znanymi ewangelikami są, m.in. Jerzy Buzek, Adam Małysz i Jerzy Pilch. Wszyscy oni świadczą o nierozerwalnym związku luteran z dziejami Polski – wskazał prezydent.

Dwa główne referaty wygłosili: sekretarz generalny Światowej Federacji Luterańskiej (ŚFL) ks. dr Martin Junge („Reformacja jako obywatelka świata”) oraz były premier Polski i przewodniczący Parlamentu Europejskiego prof. Jerzy Buzek („Reformacja a jedność Europy”).

Ks. Junge przypomniał na wstępie, że reformacja rozprzestrzeniła się po całym świecie, daleko od swej kolebki w Wittenberdze. Obecnie dwa największe Kościoły luterańskie na świecie znajdują się w Afryce: w Etiopii i Tanzanii. Ale siłą Kościoła nie są liczby, jego siła pochodzi od Boga i ze świadectwa dawanego Ewangelii.

Sekretarz generalny ŚFL stwierdził, że Kościół musi kontekstualizować swój przekaz. Nigdy bowiem Kościół nie jest celem samym w sobie. Ma on wyrażać stosunek Boga do ludzi, dlatego uczestniczy w ich radościach i troskach w konkretnym kontekście ich życia, by zasypywać przepaść między człowiekiem a Bogiem.

Zdaniem ks. Jungego, „skupienie na Chrystusie” jest wkładem Kościoła w przezwyciężenie podziałów w naszych trudnych czasach. Łączy ono nie tylko w łonie rodziny luterańskiej, ale w całym podzielonym Ciele Chrystusa.

Czytaj także: W Warszawie o tradycji i dziedzictwie Reformacji

Odnosząc się do relacji katolicko-luterańskich, sekretarz generalny ŚFL przyznał, że łatwo byłoby powrócić do konfliktów z 500-letniej przeszłości, ale dziś mamy już wspólne doświadczenia duchowe. Odwołał się do katolicko-luterańskiego dokumentu „Od konfliktu do komunii” z 2013 r., który wskazuje, że spoglądając na Chrystusa, możemy odwrócić się od przeszłości naznaczonej konfliktami, by patrzeć w przyszłość z nadzieją na ich przezwyciężenie.

Ks. Junge podkreślił też, że ubiegłoroczne wspólne, luterańsko-katolickie rozpoczęcie obchodów jubileuszu 500-lecia Reformacji nie było „naiwnym i spontanicznym aktem entuzjastów jedności”, ale owocem 50 lat dialogu, wspieranego, m.in. przez papieży Jana Pawła II i Benedykta XVI. Na tej podstawie papież Franciszek mógł wykonać kolejny, mocny krok: współprzewodniczył nabożeństwu upamiętniającemu reformację.

Sekretarz generalny ŚFL prosił luteran, by pamiętali, że ich historia nie zaczęła się w 1517 r., lecz 2000 lat temu, gdyż przedreformacyjny czas Kościoła jest także częścią ich dziejów. – Reformacja nadal trwa – stwierdził chilijski duchowny i wyraził nadzieję, że jubileusz jej 500-lecia stanie się „modlitwą o obecność Boga w historii”.

Z kolei prof. Buzek powiedział, że otwartość i różnorodność są życiodajnym płynem Europy, a reformacja jest ważnym elementem tak rozumianej europejskości. Przyznał, że reformacja doprowadziła do podziału Kościoła i Europy, a także do wojen. Zauważył przy tym, że osłabiła ona jedność Kościoła, który i tak już był wówczas podzielony – na Wchodzie istniał Kościół prawosławny, koptyjski itd. Wprawdzie Sobór Trydencki, który się zebrał po 28 latach od rozpoczęcia reformacji, dokonał zmian w Kościele, ale jedności już nie zdołał przywrócić. – Zróbmy pozytywny, dobry użytek z istniejącej różnorodności – zaapelował były premier.

Wskazał, że reformacja nie była tylko kontestacją, ale także stała się zaczynem czegoś nowego i trwałego, nie tylko w Kościele. Z punktu widzenia edukacji i kultury była światłem, które zmieniło mentalność Europejczyków i dało początek nowoczesności. Reformatorzy umieli np. wykorzystać wynalazek druku. – Co by było, gdyby mieli do dyspozycji media społecznościowe? – pytał retorycznie Buzek.

Przypomniał, że u początku idei zjednoczonej Europy byli katoliccy chadecy z Niemiec i Francji, ale pierwszym przewodniczącym Zgromadzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali został belgijski protestant. Obecnie w Parlamencie Europejskim katoliccy i protestanccy posłowie spotykają się co roku na „śniadaniu modlitewnym”. – Nie tylko rynek i kapitał, ale też Biblia zjednoczyła Europę – podkreślił profesor, wskazując, że reformacja przyczyniła się do jedności Europy różnorodnej o mocnym fundamencie religijnym. Kościołowi zaś doświadczenie reformacji przyniosło przekonanie o potrzebie stałej reformy.

Podczas sesji po raz pierwszy wręczono Nagrodę im. Królewny Anny Wazówny. O jej ustanowieniu zdecydował Synod Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, by uhonorować osoby i instytucje zasłużone dla Kościoła. Na czele kapituły nagrody stoi bp Samiec. Tegorocznym laureatem został luterański Kościół Szwecji za pomoc humanitarną udzieloną Mazurom po II wojnie światowej. – Wybór był oczywisty – przyznał bp Samiec. Laudację odczytał prezes Synodu ks. Adam Malina, zaś nagrodę odebrała prymas Kościoła Szwecji abp Antje Jackélen.

W sesji jubileuszowej na Zamku Królewskim udział wzięli, m.in. prymas Polski abp Wojciech Polak, metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz i przewodniczący Komisji ds. Ekumenizmu w Konferencji Episkopatu Polski bp Krzysztof Nitkiewicz. Obecni byli zwierzchnicy Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej, w tym prawosławny metropolita warszawski i całej Polski Sawa, a także były prezydent Światowej Federacji Luterańskiej bp Munib Younan. Nie zabrakło również przedstawicieli polskiego życia politycznego, m.in. prezydent Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz.