Pochówek gen. Ludwika Kmicica-Skrzyńskiego

26 sierpnia w Białymstoku odbędą się uroczystości związane ze sprowadzeniem z Wielkiej Brytanii do Polski doczesnych szczątków gen. Ludwika Kmicica-Skrzyńskiego. Żołnierz Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego, Dowódca Brygady Kawalerii „Białystok”, przewodniczący Zarządu Okręgu Białostockiego Związku Harcerstwa Polskiego po latach spocznie na polskiej ziemi, obok swoich żołnierzy. Mszy św. o 13.30 w białostockiej archikatedrze przewodniczył będzie metropolita abp Józef Guzdek, następnie ok. 15.00 w asyście wojskowej trumna zostanie przewieziona na Cmentarz Miejski, gdzie nastąpi jej złożenie do grobu oraz odsłonięcie pomnika generała.

Wczoraj w Manchesterze gen. Ludwika Kmicica-Skrzyńskiego pożegnano uroczystą Mszą św. Wzięli w niej udział przedstawiciele rządu, Wojska Polskiego, władze konsularne i członkowie Polonii. Po zakończeniu Mszy trumna z ciałem generała została przewieziona samolotem wojskowym do Polski.

„Przedsięwzięcie to miało być zrealizowane z okazji 100. Rocznicy Bitwy Warszawskiej i Bitwy Niemeńskiej. Prace nad organizacją rozpoczęliśmy cztery lata temu, ale z racji na pandemię nie mogliśmy ich kontynuować. Wznowiliśmy je w ubiegłym roku – zarówno w Anglii, jak i tu w Polsce, w Warszawie i Białymstoku. W inicjatywę białostockiego oddziału Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego włączył się Instytut Pamięci Narodowej” – wyjaśnia Jan Ślusarczyk, prezes Towarzystwa.

„Uroczystości odbędą się 26 sierpnia – dokładnie w 130. rocznicę urodzin generała, choć pierwotnie zostały zaplanowane na 15 sierpnia. Miejsce na godny pochówek przygotowane zostało na Cmentarzu Miejskim. Pomnik jest projektem członka naszego stowarzyszenia, śp. Witolda Czarneckiego, choć został on nieco zmodyfikowany. Tuż przy wejściu na cmentarz jest kwatera Nieznanego Żołnierza 1920 i 1939 r., generał wraca więc po latach do swoich żołnierzy” – mówi, dodając, że symboliczny grób generała znajduje się również na warszawskich Powązkach.

Jego zdaniem „Białystok powinien uczcić tak zasłużonego białostoczanina, bo za takiego należy uważać gen Skrzyńskiego, który przez 10 lat, w latach 1929-1939, był dowódcą Podlaskiej Brygady Kawalerii i z tą brygadą walczył na frontach II wojny światowej – w ramach Grupy Polesie, aż za Niemnem; później połączył się z grupą, która walczyła pod Kockiem. Bitwa zakończyła się klęską, generał trafił do niewoli, spędzając pięć lat w oflagu. Po wyjściu z niewoli przystąpił do Armii Andersa, był to już jednak koniec wojny. Ostatecznie osiedlił się Manchesterze” – przypomina.

„Był ziemianinem pochodzącym z Podola, stąd zainteresowanie jego postacią. A była to postać niezwykle bohaterska, uczestniczył w wielu bitwach I i II wojny światowej. Również jego dwaj synowie – postaci równie bohaterskie co tragiczne – którzy, będąc żołnierzami Armii Krajowej polegli w Powstaniu Warszawskim” – wskazuje Jan Ślusarczyk.

„Mam nadzieję, że w czasach, w których żyjemy postać gen. Skrzyńskiego przemówi do młodego pokolenia. Dziś potrzeba nam wzorców bohaterstwa i patriotyzmu, a gen. Kmicic-Skrzyński bez wątpienia takim jest” – stwierdza.

Ludwik Kmicic-Skrzyński to ułan z „Siódemki Beliny”, grupy zwiadowczej, która z rozkazu Józefa Piłsudskiego przekroczyła w 1914 r. granicę zaboru rosyjskiego. Przez całe swe życie emigracyjne wspierał Polonię i Polaków, angażował się w edukację młodych pokoleń, publikował artykuły i wspomnienia związane z fenomenem Legionów Polskich.

Przedsięwzięcie, w ramach którego do Polski sprowadzone zostaną m.in. szczątki gen. Kmicica-Skrzyńskiego, służy przypomnieniu postaci polskiego życia emigracyjnego, czasów, w których przyszło działać Polakom na emigracji oraz wyzwań, jakim usiłowali sprostać. To hołd złożony weteranom walk o wolność i niepodległość Polski, którzy podtrzymywali polskie tradycje i kulturę w środowisku emigracyjnym.

Inicjatorem przedsięwzięcia jest Polskie Towarzystwo Ziemiańskie oddział w Białymstoku. Projekt jest realizowany przez Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie” im. Jana Olszewskiego na zlecenie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Ludwik Kmicic-Skrzyński, urodzony 26 sierpnia 1893 r., w czasie I wojny światowej służył w Legionach Polskich, był jednym z kawalerzystów słynnej „siódemki Beliny”,. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości służył w Wojsku Polskim, uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W czasie zamachu majowego w 1926 r. opowiedział się po stronie marszałka Piłsudskiego. W 1929 r. objął dowództwo nad Brygadą Kawalerii „Białystok”, przemianowaną w 1937 r. na Podlaską Brygadę Kawalerii, a w 1938 r. otrzymał stopień generała brygady.

Wraz Podlaską Brygadą Kawalerii brał udział w wojnie obronnej 1939 r. i w październiku dostał się do niemieckiej niewoli. Wyszedł z niej dopiero w kwietniu 1945 r. Po opuszczeniu obozu wyjechał do Włoch, by wstąpić do 2. Korpusu Polskiego, a po jego rozwiązaniu – udał się do Wielkiej Brytanii. Zamieszkał w Manchesterze, gdzie pracował jako robotnik, a potem jako przedstawiciel handlowy. Był działaczem organizacji kombatanckich i współpracownikiem Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie. Zmarł 14 lutego 1972 r. w Manchesterze. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu South End.