Podcast „Kościół w grecko-rzymskim świecie”: Dante, człowiek, który widział piekło

O niezwykłym i ponadczasowym tekście „Boskiej Komedii” Dantego Alighieri rozmawiają w kolejnym odcinku video-podcastu ks. dr Kamil Żółtaszek z parafii pw. NMP Wspomożenia Wiernych w Czechowicach-Dziedzicach i dr Bartosz Kołoczek z Zakładu Historii Starożytnej i Bizancjum UJ w Krakowie. Rozmówcy tym razem zwracają uwagę na genialny tekst włoskiego twórcy będący połączeniem tradycji antycznej z kulturą średniowieczną, Tłumaczą także jak wpłynął on na rozwój literatury europejskiej przez wieki. Program „Kościół w grecko-rzymskim świecie” nagrywany jest w studiu diecezji bielsko-żywieckiej.

Dante żył na przełomie XIII i XIV wieku – w okresie przejściowym między epoką średniowiecza a renesansem. „Ten czas był wyjątkowo burzliwy, a dzieło Dantego odzwierciedlało istniejące wówczas konflikty, idee i wartości” – zwracają uwagę autorzy w rozmowie pełnej swady, żartobliwych komentarzy językowych i odniesień do współczesnych sytuacji.

Rozmówcy tłumaczą, że ukazując trzy światy – piekło, czyściec i raj – dzieło z każdym z nich wiąże specyficzne cechy stylowe, tematyczne i moralne. „Pomysł na Boską Komedię to jest rzecz po prostu nieprawdopodobna. Dante obmyślił to sobie już jako nastolatek. Całe swoje życie porządkował napisaniu tego poematu. W swojej młodzieńczej twórczości, na przykład w Vita Nuova, gdzie pisze kanony i utwory poetyckie i sam je komentuje, opisuje swoją miłość do Beatrycze. Poznał ją w wieku 9 lat. Tu wróciła w poemacie jako przewodniczka” – objaśnia znawca twórczości włoskiego geniusza.

„Boska Komedia jest tak zbudowana, że piekło to styl niski, styl potoczny, bo piekło jest niskie z natury. Są tam zwroty codzienne i łatwe do rozgryzienia. Czyściec to styl średni, czyli styl literacki wzrasta. Raj to styl wysoki, styl teologiczny, bo Dante był wytrawnym teologiem. Styl literacki stopniowo wzrasta. Jest to ogromny materiał do refleksji nad grzechem i zbawieniem. Pokazuje drogę człowieka upadłego, który stopniowo podnosi się z grzechu i zbliża się do Boga” – tłumaczy dr Kołoczek.

Rozmówcy wspominają także o obecnych w utworze licznych odniesieniach do mitologii greckiej i rzymskiej, jak również o symbolice liczbowej oraz aspektach politycznych, moralnych i religijnych dzieła. Podkreślają, że praca Dantego została doceniona już za życia, choć nie przez jego rodzinne miasto, Florencję, ze względu na jego zaangażowanie polityczne i kontrowersyjne poglądy.

Na koniec zapraszają wszystkich do lektury „Boskiej Komedii” i zaznaczają, że jest to dzieło trudne, wymagające skupienia i wnikliwej analizy, jednak warte każdego wysiłku.

Cały odcinek video-podcastu można zobaczyć na diecezjalnym kanale YouTube.