„Podpis, który czyni dobro” – kampania na rzecz odpisów podatkowych na Kościół we Włoszech

„Jeden podpis, tysiące gestów miłości” – w ten sposób Konferencja Episkopatu Włoch promuje kampanią „8 promili”, czyli przekazywania części podatku na Kościół. Ta forma wsparcia cieszy się ogromną popularnością i – jak podkreślają biskupi – jest wyrazem dużego zaufania do instytucji Kościoła. Co roku episkopat publikuje rozliczenie finansowe projektów realizowanych dzięki środkom pozyskanym z funduszu „8 promili”. W 2023 roku na projekty charytatywne i solidarnościowe przeznaczono z nich 243 mln euro.

Podpis, który czyni dobro

5 maja, w 2550 kościołów na całym Półwyspie Apenińskim przypominano wiernym, że wsparcie ekonomiczne Kościoła jest im powierzone, a odpis od podatku jest tego podstawowym narzędziem. Informacja o tym, jak można dokonać odpisu, pojawiła się w 1,5 mln biuletynów z czytaniami mszalnymi, które otrzymują wierni przychodzący na niedzielne liturgie. Przez cały okres składania zeznań podatkowych we Włoszech, kampania „8 promili” promowana będzie przez serię spotów reklamowych w telewizji oraz mediach społecznościowych.

Drugi rok z rzędu kampania prowadzona jest pod hasłem „Podpis, który czyni dobro”. Podkreśla się, że „oświadczenie podatkowe prowadzi do wielu małych i dużych gestów altruizmu, które przynoszą dobro nie tylko tym, którzy są ich adresatami, ale i tym, którzy swym podpisem czynią je możliwymi”.

– Współodpowiedzialność za Kościół przechodzi również przed podpis na zeznaniu podatkowym, który wyraża przynależność, skuteczne braterstwo i chęć dzielenia się – podkreślał ks. Ivan Maffeis w wywiadzie dla agencji SIR. Szef komitetu promocji wsparcia ekonomicznego Kościoła Katolickiego we Włoszech zauważył, że „wspólnota rozwija się i żyje, gdy może liczyć na wkład każdego z wierzących”.

Pomoc w liczbach    

W 2023 r. na wsparcie charytatywne przeznaczono ponad 243 mln euro otrzymane dzięki odpisowi podatkowemu. Przykładowo – 15 mln przekazano dla diecezji na lokalną działalność charytatywną, 13 mln na potrzeby o zasięgu krajowym (w tym na Caritas Italia) i 80 mln na interwencje na rzecz najbiedniejszych krajów świata. Ponad 352 mln euro zostało wykorzystane na potrzeby duszpasterskie, co obejmuje również ochronę dóbr kultury i dziedzictwa kościelnego, w tym prace konserwatorskie mające na celu dalsze przekazywanie sztuki i wiary przyszłym pokoleniom. Najwyższą kwotę 403 mln przeznaczono na utrzymanie ponad 32 tys. włoskich księży i wsparcie ich codziennej misji.

– Z tych środków korzystają wszyscy bez wyjątku – zapewniał ks. Maffeis. Przypomniał, że z tych funduszy finansowane są np. działania Caritas w zakresie niesienia pomocy potrzebującym, przyjmowania uchodźców i troski o zepchniętych na margines. – Z tych funduszy powstają też nowe obiekty edukacyjne, sportowe i szkoleniowe w naszych oratoriach. Nie do przecenienia jest też wsparcie codziennych remontów budynków parafialnych i kościołów czy renowacji obiektów mających znaczenie artystyczne – wyliczał ks. Maffeis.

Świadoma współodpowiedzialność za Kościół

Agencja SIR zapytała Włochów, dlaczego przekazują swój odpis podatkowy na Kościół. Mirko, 33-letni strażak z Mediolanu stwierdził, że robi to, ponieważ jest takim, a nie innym człowiekiem właśnie dzięki Kościołowi katolickiemu. „Nawet jeśli nie jest doskonały, jest jedyną Matką, która daje nam ogrom dobra każdego dnia” – stwierdził. Pasquale, 79-letni emeryt z Grosseto wyznał: „wspólnota parafialna jest dla mnie i mojej żony przedłużeniem naszej rodziny. Mamy silne poczucie przynależności do Kościoła i chcemy być w nim obecni”. Z kolei Giorgia, 27-letnia pracowniczka socjalna z Werony stwierdziła, że daje swój odpis na Kościół, ponieważ „ten prosty i pozornie mały gest przyczynia się do robienia wielkich rzeczy w ramach działalności charytatywnej i na rzecz osób znajdujących się w trudnej sytuacji”.

Tylko w 2022 roku odpis na Kościół przekazało ponad 11,5 mln Włochów. Przełożyło się to na miliard euro pozyskanych środków pomocowych. Włosi mogą dobrowolnie odpisać 0,8 proc. (8 promili) podatku od osób fizycznych na rzecz Kościoła na mocy Konkordatu z 1984 r. i przyjętej rok później ustawy 222, która gwarantuje dobrowolny odpis na rzez wybranego związku wyznaniowego. Drugim ustawowym wyborem może być przekazanie środków na „nadzwyczajne działania podejmowane przez państwo przeciwko głodowi na świecie, katastrofom naturalnym, pomoc uchodźcom i zabezpieczenie pomników kultury”.

Z danych tamtejszego ministerstwa finansów wynika, że prawie 60 proc. Włochów w ogóle nie wskazuje adresata odpisu podatkowego. Ich składka jest wówczas dzielona w sposób proporcjonalny na wskazane przez innych cele. Ci, którzy dokonują wyboru w zeznaniu podatkowym, najczęściej wskazują na Kościół katolicki (70 proc.). Na drugim miejscu jest państwo (24 proc.). Krytycy obowiązującego systemu odpisów podatkowych zarzucają, że wbrew temu, co Kościół sugeruje w swoich reklamach, tylko niewielka część wpłat trafia na projekty społeczne i charytatywne, a większość przeznaczona jest na utrzymanie i działalność księży. Episkopat odpowiada przejrzystością corocznych rozliczeń, w których podatnicy mogą zobaczyć, na co przekazywane przez nich środki są przeznaczane i co za tym idzie, czy dalej chcą swe wsparcie kontynuować.