Podstawą dla duszpasterstwa polskiej emigracji w Europie Zachodniej są ośrodki PMK

Podstawą dla duszpasterstwa polskiej emigracji w Europie Zachodniej są ośrodki Polskiej Misji Katolickiej. Przypominam o tym, gdyż w Polsce poddaje się niekiedy w wątpliwość ten model pracy duszpasterskiej” – podkreślił prof. Piotr Małoszewski w rozmowie z KAI po zakończeniu dorocznego zebrania plenarnego Polskiej Rady Duszpasterskiej Europy Zachodniej (PRDEZ), której jest on wiceprzewodniczącym.

W tym roku pod przewodnictwem bp. Wiesława Lechowicza, delegata Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej jej członkowie obradowali w Zakopanem w dniach 12–14 października br.

Odnosząc się do tematu tegorocznego spotkania: „Zachowanie i promowanie kultury chrześcijańskiej w duszpasterstwie polonijnym” prof. Małoszewski powiedział: „Pod pojęciem kultury chrześcijańskiej najbardziej rozumie się przekaz wiary i wartości. Chodzi o to, co wynieśliśmy z naszych rodzinnych domów i kraju, aby przekazać chrześcijański depozyt wiary naszym rodzinom i kolejnym pokoleniom. Mamy być `solą ziemi` dla środowisk, w których żyjemy”.

Referat wprowadzający wygłosił dr Andrzej Pawłowski, były polski działacz katolicki z Wiednia i członek Rady w latach 1995-2004, który w 2005 r. powrócił do Polski. Tematem jego wystąpienia było: „Jak zachować i tworzyć chrześcijańską przestrzeń życia dla polskich rodzin zagranicą. Szczególna rola i zadania Polskich Misji Katolickich”. Prelegent ukazał antychrześcijańskie oblicze świata Europy Zachodniej nastawionego na zysk i sukces oraz odchodzenie od wartości chrześcijańskich. W tym kontekście polska emigracja musi odnajdywać się właśnie jako „sól ziemi” i dawać przykład dla środowisk, w których żyją.

Drugi referat wygłosił ks. prof. Alojzy Dróżdż z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, który mówił o odpowiedzialności za moralne wymiary kultury na emigracji.

„Podstawą i oparciem dla duszpasterstwa Polonii w Europie Zachodniej są ośrodki Polskiej Misji Katolickiej (PMK). Przypominam o tym, gdyż w Polsce poddaje się niekiedy w wątpliwość ten model pracy duszpasterskiej. Nie dobrze, gdy podważa się rację istnienia instytucji, która w niektórych krajach ma już ponad 150-letnią historię. Jest to model sprawdzony i nie wyobrażamy sobie w Europie innego modelu prowadzenia pracy duszpasterskiej prowadzonej przez polskie ośrodki parafialne w ramach PMK. Oczywiście tam, gdzie nie ma ośrodków PMK i możliwości ich utworzenia, gdyż Kościół lokalny nie chce się na nie zgodzić to musi bazować na pomocy lokalnych duszpasterzy. Jest to niestety praca okazjonalna ograniczająca się tylko do odprawiania Mszy św.” – powiedział prof. Małoszewski relacjonując przebieg obrad.

Wiceprzwodniczący PRDEZ zwrócił uwagę na rolę ośrodków PMK i szkół parafialnych w dziele przekazu wiary i wartości chrześcijańskich. Podczas obrad rektorzy PMK zwracali uwagę, że w Mszach św. bierze udział ok. 18 proc. wiernych, co jest liczbą niezbyt optymistyczną. Niestety ośrodki PMK w Europie nie są wszędzie i stąd trudność dotarcia do wszystkich. Tak samo nie wszyscy, którzy chcieliby wziąć udział w polskich Mszach św. nie mogą brać w nich udziału ze względu na odległości. „Mimo tych trudności polskie wspólnoty, tam gdzie działają, są `solą ziemi` i niejednokrotnie szokują miejscowych katolików swoją pobożnością, a szczególnie podejściem do sakramentu pokuty. W większości Kościołów Europy Zachodniej zanikło pojęcie grzechu i potrzeby pójścia do konfesjonału. Kolejki przed konfesjonałami po prostu szokują. Mimo, że nie stanowimy dużych wspólnot to jesteśmy przykładem dla innych” – powiedział prof. Małoszewski.

Podkreślił też, że „sam duszpasterz też wszystkiego nie załatwi stąd potrzeba większego zaangażowania w pracę ze strony świeckich”. „Konieczne jest wsparcie dla kapłanów, szczególnie w pracy z rodzinami i z młodzieżą” – zaznaczył wiceprzewodniczący.

„Obrady PRDEZ wpisały się w 20. rocznicę jej powstania i była to okazja do wspomnienia wszystkich, którzy przyczynili się do jej powstania” – powiedział prof. Małoszewski. Powstała ona we Francji z inicjatywy Instytutu Polskiej Akcji Katolickiej. (IPAK) w Anglii. Do życia powołał ją w 1992 r. abp Szczepan Wesoły, ówczesny delegat Prymasa Polski ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej. Jej przewodniczącym został wówczas Olgierd Stepan, jeden z najwybitniejszych działaczy katolickich Europy Zachodniej, sekretarzem został ks. Jan Guzikowski, chrystusowiec i duszpasterz Polonii w północnej Francji. Ponadto do Prezydium Rady weszli Barbara Płaszczyńska z Paryża i Piotr Małoszewski z Monachium.

Przez 20 lat najdłużej przewodniczył jej abp Wesoły, po nim biskup pomocniczy archidiecezji lubelskiej Ryszard Karpiński (2003-2008), biskup radomski abp Zygmunt Zimowski (2008-2009), biskup pomocniczy archidiecezji gnieźnieńskiej Wojciech Polak (2009-2011) i obecnie bp Wiesław Lechowicz, biskup pomocniczy diecezji tarnowskiej. Przez 20 lat Rada spotykała się w różnych ośrodkach polskich w całej Europie Zachodniej, najczęściej we Francji, Polsce i trzy razy w Rzymie. „Najbardziej zapadły mi spotkania w Rzymie w 1994 i 2000 r. , kiedy braliśmy udział w Mszy św. odprawianej przez Jana Pawła II w prywatnej kaplicy Pałacu Apostolskiego, a później byliśmy przyjmowani na prywatnej audiencji. Były to niezwykłe przeżycia. Z Ojca Świętego promieniowała niezwykła duchowość. Janowi Pawłowi II bardzo leżała na sercu polska emigracja, o której dużo i często wiele mówił” – wspomina prof. Małoszewski. Ponadto Rada spotkała się m. in. z abp Zimowskim w Ośrodku Rekolekcyjno-Charytatywnym „Emaus” w Turnie.

Podsumowując 20 lat pracy Rady prof. Małoszewski powiedział: „Utworzenie Rady było bardzo mądrą decyzją, która pozwoliła na poznanie się katolików żyjących w Europie i utworzenie platformy doświadczeń emigracji z różnych krajów. Dzięki temu uświadomiliśmy sobie jak jesteśmy liczni i stanowimy, co by nie mówić, potęgę. Tworzymy pewne gremium, które nie waham się nazwać polską elitą katolicką. Jest to też platforma do delegowania polskich katolików do międzynarodowych gremiów katolickiego laikatu i organizacji świeckich katolików w krajach osiedlenia. Dajemy impuls i siłę w kierunku zaangażowania w prace Kościołów lokalnych. Nasza działalność pokazuje, jak ważna jest nasza rola „światła nadziei”. Pokazujemy oblicze zdrowego katolicyzmu tak ważnego w procesie nowej ewangelizacji”.

W skład PRDEZ wchodzi 60 osób: przedstawicieli duchowieństwa i świeckich z 15 krajów tej części naszego kontynentu. Na czele Rady każdorazowo stoi delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. duszpasterstwa emigracji, którego wspiera 8-osobowe Prezydium w składzie: ks. prałat Stefan Wylężek – wiceprzewodniczący Rady, rektor Polskiej Misji Katolickiej (PMK) w Anglii i Walii; prof. dr Piotr Małoszewski z Niemiec – wiceprzewodniczący Rady; ks. Krzysztof Tyliszczak – sekretarz generalny Rady, kanclerz PMK w Anglii i Walii; członkowie Prezydium: ks. prał. Stanisław Budyń – rektor PMK w Niemczech; ks. infułat Stanisław Jeż – rektor PMK we Francji; dr Anna Łucka z Francji; Andrzej Michalski z Austrii i Zenon Handzel z Anglii.