Podsumowanie Jubileuszu Miłosierdzia w Watykanie

Dobiegł końca Nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia, ogłoszony przez papieża Franciszka. Rozpoczęty 8 grudnia 2015 r., zakończył się on 20 listopada 2016 r.

Ojciec Święty rozesłał na cały świat 1071 kapłanów-misjonarzy miłosierdzia (w tym 76 z Polski), którym udzielił władzy rozgrzeszenia z grzechów zastrzeżonych Stolicy Apostolskiej i powierzył zadanie głoszenia „radości przebaczenia”. Przyznał także wszystkim księżom prawo do rozgrzeszania z grzechu aborcji.

Specjalną inicjatywą były też sobotnie audiencje jubileuszowe, organizowane jedenaście razy, niezależnie od środowych audiencji ogólnych. Odbyły się one: 20 stycznia, 20 lutego, 12 marca, 9 kwietnia, 30 kwietnia, 14 maja, 18 czerwca, 30 czerwca, 10 września, 22 października i 12 listopada.

Brama Miłosierdzia

Choć jubileusz obchodzony był we wszystkich diecezjach świata, to jednak wielu katolików przybyło z tradycyjną w latach świętych pielgrzymką do Rzymu. Przechodzili oni przez Drzwi Święte (tym razem zwane Bramą Miłosierdzia) w czterech papieskich bazylikach Wiecznego Miasta: św. Piotra w Watykanie, św. Jana na Lateranie, Matki Bożej Większej i św. Pawła za Murami.

Organizująca obchody jubileuszowe Papieska Rada ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji uruchomiła oficjalną stronę jubileuszu (http://www.iubilaeummisericordiae.va), dostępną w siedmiu językach: włoskim, angielskim, hiszpańskim, portugalskim, francuskim, niemieckim i polskim. Aby przejść przez Bramę Miłosierdzia w bazylice watykańskiej, należało wcześniej zapisać się na tej właśnie stronie, dzięki czemu wiadomo, że do 19 listopada 2016 r. przekroczyło ją 21 212 926 osób. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że mogli przez nią przechodzić także pielgrzymi niezarejestrowani. Uczestników obchodów jubileuszowych w Rzymie było więc z pewnością znacznie więcej.

Ze stroną internetową zostały powiązane media społecznościowe: Facebook, Twitter, Instagram, Google Plus i Flickr.

Jubileusze stanowe

Do Watykanu napływały wielotysięczne grupy uczestników jubileuszy różnych stanów i grup wiernych. Jako pierwsze przybyły osoby działające w ruchu pielgrzymkowym. Swój jubileusz miały osoby, ruchy i stowarzyszenia żyjące w sposób szczególny duchowością miłosierdzia. Był też osobny jubileusz wolontariatu, połączony z kanonizacją bł. Matki Teresy z Kalkuty – żywej ikony miłosierdzia Bożego. Ogłoszenie jej świętą było dla wielu kulminacyjnym momentem jubileuszowych obchodów.

Nie zabrakło jubileuszu osób, którym bliska jest duchowość maryjna. Dwa jubileusze zorganizowano dla ludzi młodych – najpierw dla dziewcząt i chłopców, którzy przyjęli sakrament bierzmowania, a potem dla starszej młodzieży (były nim obchody Światowego Dnia Młodzieży w Krakowie, które tym samym stały się jedynym centralnym wydarzeniem jubileuszu, zorganizowanym poza Rzymem).

Swe jubileusze mieli diakoni, kapłani, katecheci, nuncjusze apostolscy, a także pracownicy Kurii Rzymskiej, Gubernatoratu Państwa Watykańskiego i instytucji związanych ze Stolicą Apostolską. Wspólnie obchodzili jubileusz gwardziści szwajcarscy i watykańscy żandarmi.

Osobne jubileusze przygotowano dla chorych i niepełnosprawnych, więźniów, a także bezdomnych i żyjących na marginesie społeczeństwa.

Odbyło się także czuwanie dla ludzi potrzebujących pocieszenia (pod hasłem „Osuszyć łzy”), jak również inicjatywa „24 godziny dla Pana”, związana z udzielaniem sakramentu pokuty do późnych godzin nocnych i adoracją eucharystyczną.

Pielgrzymki narodowe

Do Rzymu przybywały także pielgrzymki narodowe, a także z poszczególnych diecezji. Niektóre (np. holenderska) miały specjalne spotkania z Ojcem Świętym. Do innych Franciszek kierował swe przesłanie przy okazji katechez jubileuszowych czy podczas audiencji ogólnych. Tak było z polską pielgrzymką narodową, która przebywała w Wiecznym Mieście w dniach 20-23 października. Była ona jednocześnie dziękczynieniem za wizytę papieża w Polsce i za 1050 lat chrześcijaństwa w naszym kraju. Wzięło w niej udział 7 tys. wiernych.

Pielgrzymom z Polski Franciszek przypomniał słowa wypowiedziane 38 lat temu przez św. Jana Pawła II: „Nie lękajcie się! (…) Otwórzcie na oścież drzwi Chrystusowi”. Zachęcił Polaków, aby w ich umysłach i sercach wybrzmiewało wciąż wezwanie ich wielkiego Rodaka do budzenia w sobie wyobraźni miłosierdzia, aby potrafili nieść świadectwo o Bożej miłości wszystkim, którzy jej potrzebują.

– Raz jeszcze pragnę wyrazić moją wdzięczność wam – wszystkim wiernym, kapłanom, biskupom i władzom cywilnym – za gorące przyjęcie w waszym kraju, za wspaniałe, artystyczne i duchowe przygotowanie wydarzeń i celebracji, które przeżywaliśmy z entuzjazmem płynącym z wiary – powiedział Ojciec Święty. – Pragnę życzyć wam, aby Pan dał wam łaskę wytrwania w tej wierze, nadziei i miłości, którą przejęliście od waszych przodków i którą z troską pielęgnujecie.

„Piątki miłosierdzia”

Od stycznia do listopada papież raz miesiącu odbywał „piątki miłosierdzia”, aby zwrócić uwagę na potrzebę pełnienia uczynków miłosierdzia co do duszy i co do ciała. Robił to w przekonaniu, że miłosierdzie głosi się nie tylko słowem, ale przede wszystkim czynem, „prawdziwie miłosiernym stylem życia, na który składa się bezinteresowna miłość, braterska służba i szczere dzielenie się z innymi”.

W ramach tej inicjatywy spotykał się z chorymi, uzależnionymi, z ludźmi zepchniętymi na margines, odwiedzając ich zazwyczaj w placówkach, które świadczą im pomoc. Siedem takich spotkań odbyło się w Rzymie, a po jednym w Ciampino, w Castel Gandolfo, w Grecji i w Polsce.

W styczniu Franciszek odwiedził dom dla osób starszych i chorych w stanie wegetatywnym, w lutym ośrodek dla uzależnionych od narkotyków, a w marcu (wyjątkowo w czwartek) ośrodek dla uchodźców, w którym odprawił Mszę Wieczerzy Pańskiej z obrzędem umycia nóg. W kwietniu (wyjątkowo w sobotę) papież wraz z prawosławnym patriarchą Bartłomiejem z Konstantynopola i abp. Hieronimem z Aten odwiedził obóz dla imigrantów i uchodźców na greckiej wyspie Lesbos. W maju Ojciec Święty spotkał się z osobami upośledzonymi intelektualnie, a w czerwcu ze starszymi wiekiem i chorymi kapłanami.

29 lipca modlił się w ciszy na terenie obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, odwiedził chore dzieci w szpitalu pediatrycznym w Krakowie i przewodniczył Drodze Krzyżowej z udziałem m.in. młodych Irakijczyków.

W sierpniu papież odwiedził byłe prostytutki, we wrześniu szpitalny oddział neonatologii i hospicjum (chciał w ten sposób ukazać znaczenie początkowej i końcowej fazy ludzkiego życia), w październiku wioskę dla dzieci z rodzin przeżywających trudności, w listopadzie zaś – grupę byłych księży z ich żonami i dziećmi (spotkanie odbyło się w mieszkaniu jednego z nich).

Amnestia dla więźniów

Przy okazji jubileuszu więźniów Franciszek zaapelował do „kompetentnych władz cywilnych wszystkich krajów” o możliwość ogłoszenia amnestii – „aktu łaski, wobec tych więźniów, których uzna się za odpowiednich do skorzystania z tego środka”. Jak na razie na papieskie wezwanie zareagowały tylko władze komunistycznej Kuby i muzułmańskiego Pakistanu.

Na Kubie ułaskawiono 787 osadzonych, w tym – ze względów humanitarnych – kobiety, ludzi młodych i chorych. Wyłączono natomiast tych, którzy dopuścili się zabójstwa, gorszenia niepełnoletnich, gwałtu, handlu narkotykami i innych czynów społecznie szkodliwych.

Z kolei w Pakistanie wypuszczono na wolność 69 osadzonych w centralnym więzieniu w mieście Faisalabad, którzy wprawdzie odbyli już kary za niewielkie przestępstwa, nie są jednak w stanie zapłacić kar pieniężnych, które także zostały im zasądzone.

W Paragwaju z aktu łaski skorzystało 16 osób. Zarówno władze Pakistanu, jak i Paragwaju zapowiedziały także polepszenie bardzo złych warunków, w jakich przebywają więźniowie. Nie wykluczają też dalszych zwolnień.

Ostatnim aktem Jubileuszu Miłosierdzia będzie podpisanie przez papieża 20 listopada listu apostolskiego „Misericordia et misera”, wskazującego drogę dalszego życia miłosierdziem w Kościele.

Paweł Bieliński