Pogrzeb najstarszego Polaka „Sprawiedliwego wśród Narodów Świata”

Mszą św. w katedrze polowej rozpoczęły się uroczystości pogrzebowe Józefa Walaszczyka, uczestnika konspiracji w czasie II wojny światowej, najstarszego Polaka uhonorowanego tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. Eucharystii przewodniczył ks. ppłk Sebastian Piekarski, proboszcz katedry. Po Mszy św. trumna z ciałem Józefa Walaszczyka została złożona w grobie na Cmentarzu Powązkowskim.

W homilii ks. ppłk Sebastian Piekarski powiedział, że śp. Józef był człowiekiem „wielkiego ducha i odwagi”. Przywołując słowa z Księgi Rodzaju „Prochem jesteś i w proch się obrócisz” powiedział: – Ten, kto pamięta o tym, że jest prochem, stara się przede wszystkim maksymalnie wykorzystać czas, który otrzymał od Boga, aby móc chodzić w swym śmiertelnym ciele. Wykorzystać życie tak, aby żadnego dnia, żadnej godziny nie stracić. Wykorzystać je na ubogacenie siebie i innych. To jest czas w życiu człowieka bardzo twórczy. W swych rękach mamy tylko dzisiejszy dzień i ten trzeba wykorzystać. Liczy się miłość i prawość serca, one nie dzielą losu ciała, zostają w duszy – zaznaczył.

Wojciech Kolarski, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta odczytał list od Prezydenta RP Andrzeja Dudy. Prezydent podkreślił, że w osobie Józefa Walaszczyka „żegnamy społecznika zaangażowanego w utrwalanie pamięci o najstraszniejszej z wojen”. Dodał, że „międzypokoleniowy przekaz prawdy o Shoah oraz o bohaterstwie Polaków ratujących Żydów jest rzeczą konieczną”.

Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych powiedział, że życie Józefa Walaszczyka „było świadectwem i przykładem bezgranicznej miłości do Rzeczpospolitej i drugiego człowieka”. – Miłości do współobywatela, który zagrożony śmiercią potrzebuje wyciągniętej ręki i pomocy. To, co czynił w czasie okupacji, udowadnia, że dobrze odczytał Ewangelię św. Jana, w której napisano, że „Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich” – powiedział.

Zastępca prezesa IPN Mateusz Szpytma podkreślił, że „Polska pod okupacją potrzebowała takich ludzi jak Józef Walaszczyk, odważnych i otwartych na drugiego człowieka”.

Głos zabrała także Anna Stupnicka-Bando, prezes Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, która wspomniała o zasługach Walaszczyka w upowszechnianiu wiedzy o Sprawiedliwych.

Odczytany został także list od Jaakowa Liwnego, ambasadora Izraela w Polsce, który podkreślił, że dla narodu izraelskiego Józef Walaszczyk „pozostanie zawsze wielkim niezłomnym bohaterem”, „postacią spajającą Polaków i Żydów” oraz „nauczycielem dialogu polsko-izraelskiego”.

Po zakończonej Mszy św. trumna z ciałem Józefa Walaszczyka została złożona w grobie rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim.

***
Józef Walaszczyk urodził się 13 listopada 1919 r. w Częstochowie. Znał biegle język niemiecki, dlatego w czasie II wojny światowej, został wyznaczony do kierowania rylską fabryką mąki ziemniaczanej, pracującej na potrzeby okupanta.

W 1940 r. zakochał się w Żydówce, Irenie Front. O pochodzeniu dziewczyny dowiedział się podczas rewizji hotelu, w którym razem przebywali. Na miejscu pomógł się jej ukryć, a następnie zorganizował dla niej fałszywe dokumenty i mieszkanie. Niedługo po tym Irena, wraz z 20 innymi osobami, została aresztowana i osadzona w siedzibie Gestapo przy al. Szucha. Józef Walaszczyk w kilka godzin zdobył kilogram złota i wykupił całą grupę z więzienia.

W 1941 r. na prośbę swojego znajomego Wengerowa zatrudnił trzydziestu Żydów w fabryce, którą kierował. Aby to zrobić, wręczył szefowi Arbeitsamtu wysoką łapówkę. Większość zatrudnionych przez niego Żydów przetrwała wojnę. Józef Walaszczyk pomagał także mieszkańcom getta warszawskiego skąd przygotowywał dla Armii Krajowej meldunki o sytuacji więzionej ludności.

Za działalność podczas wojny został w 2002 r. odznaczony Medalem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Wniosek do Yad Vashem złożyła Irena Front. W 2008 r. został wiceprezesem Zarządu Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.