Pogrzeb śp. ks. prof. Alfonsa Skowronka

Uroczystościom pogrzebowym śp. ks. prof. Alfonsa Skowronka w kościele pw. Matki Bożej Królowej Meksyku w podwarszawskich Laskach przewodniczył metropolita katowicki, abp Wiktor Skworc. „Odszedł do domu, w którym nie ma podziałów między dziećmi Boga. Na ekumenicznej drodze dociera do celu” – mówił w kazaniu ks. Jacek Kempa, dziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Wybitny polski ekumenista Został pochowany na cmentarzu Zakładu dla Ociemniałych w Laskach.

Homilię podczas Mszy świętej wygłosił ks. dr hab. Jacek Kempa, dziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Nawiązując do czasu adwentu – oczekiwania, obietnicy i wskazywania na cel – zauważył, że śp. ks. Alfons Skowronek działał, by przybliżać cel drogi. „Znam go jako teologa, wyrazistego, dającego do myślenia, nieznoszącego marazmu myśli i braku natchnień w przestrzeni wiary. Wielu z Was zna go osobiście, uczestniczy w tej modlitwie, nosząc w sobie głębokie, żywe wspomnienia spotkań z nim” – mówił kaznodzieja.

– Zmarły Ksiądz Profesor już od początku swojej formacji do kapłaństwa ujawniał, że służba księdza wiąże z pogłębioną intelektualnie refleksją nad wiarą Kościoła. Stąd jego droga dalszych akademickich studiów: doktorat na KUL w 1964, habilitacja w Muenster w 1970, potem długoletnia praca naukowa i dydaktyczna. Pozostawił wiele publikacji, wyuczył wielu studentów. Z łatwością dostrzegamy kluczowe punkty jego zainteresowania teologicznego: ekumenizm, sakramentologia, eklezjologia. Nade wszystko jego teologia czerpie inspiracje z nauki Soboru Watykańskiego II. Czytelnik jego prac może odczuć, że ma do czynienia ze świadkiem epokowych debat i postanowień soborowych, z człowiekiem, który spotykał się i współpracował z teologicznymi doradcami ojców soborowych. Jego teksty brylują klarownością i ostrością widzenia problemów teologicznych, widać też w nich krytyczny namysł nad różnymi praktycznymi problemami Kościoła, w diagnozach podbudowany teologiczną analizą – zarysowywał naukowe zainteresowania Zmarłego ks. Kempa.

Zwrócił uwagę przede wszystkim na ekumeniczne zaangażowanie ks. Skowronka, nazywając go „zwolennikiem i współtwórcą teologicznego dialogu ekumenicznego w Polsce”. „Z tego rysu jego osoby, który nie jest tylko postawą intelektualną, biegnie prosta droga do duchowej głębi wiary. Najpierw prowadzi ona do spotkania z drugim człowiekiem. Do spotkania, które nie zatrzymuje się na zewnętrznych miarach, na narzuconych ograniczeniach. Do spotkania, w którym górę bierze wzajemne słuchanie i chęć coraz lepszego porozumienia. Dalej, ekumeniczna wrażliwość wymaga otwartości na prawdę o Bogu, który jest Tajemnicą, rzeczywistością 'zawsze większą’ – od naszych ubogich zdolności do rozumienia. Taka postawa duchowa zawsze pozwala Bogu być Bogiem i chroni przed upadaniem na kolana przed Jego obrazem wytworzonym na miarę własnych wyobrażeń albo chwilowych potrzeb; chroni przed Bogiem nazbyt „swojskim”, który łatwo staje się nieprzyjacielem Boga 'innych’. Pamięć o tym, że Bóg jest 'semper maior’, umożliwia wejście na drogę ekumenizmu. Otwiera na to, że własna tradycja wiary – choć zanurzona w prawdzie objawionego Boga – prawdy nie wyczerpuje. Dlatego warto słuchać i poszukiwać głębszego porozumienia w braterskim spotkaniu uczniów Jezusa” – mówił kaznodzieja.

– Dzisiaj go żegnamy: księdza, teologa, z życiowej pasji ekumenistę, przyjaciela. Po ludzku żegnając oddajemy go w ręce Tego, na którego czekał on, jak i czekamy my wszyscy. Dokończył adwentu życia. To wymowny symbol: na wieńcu zapłonęły wszystkie cztery świece – powiedział ks. Kempa, dodając na koniec: „liturgia pogrzebowa w wielu miejscach przywołuje słowa nadziei o życiu wiecznym, w którym nie ma narzekania ani bólu, ale pokój i radość. Powinniśmy dziś dopowiedzieć w tej pociesze takie słowa: odszedł do domu, w którym nie ma podziałów między dziećmi Boga. Na ekumenicznej drodze dociera do celu. Natrudził się na niej, wskazywał na cząstkowe cele. Z pewnością był zapatrzony w cel ostateczny. Wierzymy, że dziś go osiągnął, przyjmując go jako dar”.

***

Śp. ks. Prof. Alfons Skowronek urodził się 26 stycznia 1928 r. w Piekarach Śląskich jako syn górnika Józefa i Marty z domu Foks, która zmarła podczas wojny. Ochrzczony został 2 lutego 1928 r. w kościele parafialnym pod wezwaniem Imienia Najświętszej Maryi Panny i świętego Bartłomieja w Piekarach Śląskich, tam też przystąpił do bierzmowania. Rodzina była bardzo religijna. Miał rodzeństwo, które czynnie uczestniczyło w życiu organizacji kościelnych. Brat Jan był kapłanem i profesorem wydziału teologicznego w Santiago de Chile. Ksiądz Alfons ukończył trzy klasy niemieckiej szkoły górniczej w Bytomiu. Następnie do 1945 r. kontynuował naukę w gimnazjum i liceum w Piekarach Śląskich. Świadectwo dojrzałości według programu wydziału humanistycznego uzyskał w Szkole Ogólnokształcącej stopnia licealnego w Głuchołazach w 1949 roku. W szkole wyróżniał się w gronie rówieśników i miał uznanie wśród nauczycieli.

Zaraz po maturze rozpoczął formację w Śląskim Seminarium Duchownym w Krakowie oraz studia teologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Święceń diakonatu udzielił mu 15 lutego 1954 r. w kaplicy Seminarium w Krakowie biskup Franciszek Jop. Święcenia prezbiteratu otrzymał w Roku Maryjnym, 29 czerwca 1954 r., w bazylice piekarskiej z rąk biskupa częstochowskiego Zdzisława Golińskiego. Rektor Seminarium, ksiądz doktor Józef Baron podkreślał jego wybitne zdolności naukowe, dlatego po święceniach został skierowany na studia z dogmatyki na Katolicki Uniwersytet Lubelski.

Po uzyskaniu 22 czerwca 1956 r. dyplomu magistra teologii, został mianowany wikariuszem – ekspozytem w Drogomyślu, a następnie katechetą w Zasadniczej Szkole Zawodowej w Bielsku–Białej. Następnie pracował jako wikariusz w parafii Świętego Michała Archanioła w Michałkowicach (1959-1961) oraz Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach (1961-1964). W tym czasie kontynuował studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie 21 maja 1964 r. uzyskał tytuł doktora teologii na podstawie pracy zatytułowanej: „Sakramenty a Kościół w teologii katolickiej po encyklice «Mystyci Corporis»”. Po uzyskaniu doktoratu został mianowany prefektem Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie i wykładowcą sakramentologii, propedeutyki teologii oraz ekumenizmu. Wykładał w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie i na Studium Liturgicznym w Krakowie. Prowadził diecezjalne Koło Księży Ekumenistów. W 1968 r. został członkiem nowopowstałej Diecezjalnej Komisji Ekumenicznej. Rozpoczął też upragnione studia zagraniczne w Nijmegen (Holandia) i Paderborn (Niemcy), gdzie miał okazję współpracować z profesorem Ratzingerem i profesorem Rahnerem. Od 1969 r. był recenzentem prac proboszczowskich z dogmatyki. W 1970 r. uzyskał habilitację w zakresie teologii dogmatycznej na podstawie pracy „Sakrament in der ewangelischen Theologie der Gegenwart” na Wydziale Teologicznym uniwersytetu w Münster. Po powrocie do Polski był wykładowcą w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie; kierował tam Katedrą Teologii Ekumenicznej. Należał do Komisji Doktrynalnej I Synodu Diecezji Katowickiej. Był egzaminatorem synodalnym z zakresu dogmatyki, a także członkiem kolegium redakcyjnego Śląskich Studiów Historyczno – Teologicznych. W 1985 r. uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. Przez wiele lat był też członkiem Komisji Episkopatu Polski ds. Ekumenizmu i Podkomisji ds. Dialogu z Kościołami zrzeszonymi w Polskiej Radzie Ekumenicznej (1978-1996). Był autorem wielu pozycji teologicznych, książek i artykułów, zwłaszcza z sakramentologii i ekumenizmu.

W 1993 r. przeszedł na emeryturę, pozostając w Warszawie. Od 1998 roku był mieszkańcem Domu dla Księży Emerytów w Otwocku, a później „Domu nad Świdrem” także w Otwocku. Ostatnie lata spędził w Domu Księży Emerytów w podwarszawskich Łomiankach.

Zmarł 18 grudnia 2020 roku w Warszawie, w 93 roku życia i w 67 roku kapłaństwa. Jego pogrzeb odbył się 23 grudnia 2020 roku w Parafii Matki Bożej Królowej Meksyku w Laskach warszawskich. Został pochowany na cmentarzu Zakładu dla Ociemniałych w Laskach.