Polak na wysokim stanowisku

Ks. prałat dr Paweł Wojtas z diecezji warszawsko-praskiej, naczelny kapelan więziennictwa w Polsce, został wiceprezydentem Międzynarodowej Komisji Katolickiego Duszpasterstwa Więziennego.

Wyboru jego i nowych władz tej organizacji dokonano podczas XIII zjazdu krajowych naczelnych kapelanów więziennych z 60 państw, który obradował w stolicy Kamerunu – Jaunde. Nowym szefem Komisji wybrano szkockiego kapłana ks. Briana Gowansa. Nowy wiceprzewodniczący jest od 1989 zaangażowany w duszpasterstwo więzienne. Był pierwszym etatowym kapelanem największej w Polsce jednostki – Aresztu Śledczego na Białołęce w Warszawie. Na polecenie ks. prymasa kard. Józefa Glempa, po kilkumiesięcznym poznawaniu posługi więziennej w Wielkiej Brytanii, zorganizował, pod kierunkiem ks. Jana Sikorskiego, podstawy w praktyce nieistniejącego wcześniej duszpasterstwa. Naczelnym kapelanem jest od 2001. Odpowiadając w Komisji Międzynarodowej za wspieranie duszpasterstwa więziennego w krajach byłego ZSRR i bloku wschodniego, rozpoczął on – przez spotkania z władzami więziennictwa i kapelanami duszpasterstwo zakładów karnych w trudnych warunkach postsowieckich.

Obecnie posługę w zakładach penitencjarnych pełni ponad 200 kapelanów (wraz z wolontariuszami świeckimi).

Nowy wiceprzewodniczący będzie zajmował się – w wymiarach światowych – promocją duszpasterstwa więziennego, formowaniem kapelanów i pomocą (przez spotkania z władzami państwowymi) w zapewnieniu swobodnego dostępu kapelanów do więźniów i pełnienia posługi wśród nich. Szczególnie trudna sytuacja pod tym względem istnieje w krajach Bliskiego Wschodu i byłego ZSRR, gdzie występują ograniczenia w pracy kapelanów katolickich.

Zjazd krajowych kapelanów naczelnych odbywał się w sercu Afryki, w której warunki odsiadywania kar zdecydowanie odbiegają od standardów światowych. Regułą jest przeludnienie (na niektórych oddziałach przypada poniżej metra kwadratowego na osobę), brak łóżek a nawet miejsca do spania na podłodze (w celi lub na zewnątrz). Minimalne racje żywnościowe (najwyżej jeden posiłek dziennie), brak toalet, wieloletnie (bywa, że więcej niż 10 lat) pobyty bez wyroku. Wyroki są wyjątkowo wysokie (przykładowo – za korupcję do 30 lat). Zasadniczo więźniowie nie mogą w ogóle pracować.

Takie warunki nie ułatwiają osiągnięcia podstawowego zadania kary pozbawienia wolności, jakim jest, oprócz zadośćuczynienia za przestępstwo, resocjalizacja, czyli odbudowa społecznie przyjętych postaw. Takie warunki (chociaż „wymarzone”, jak uważają niektórzy zwolennicy brutalności w wykonywaniu kary) degradują osobowość i sprzyjają dalszemu kroczeniu drogą przestępczości, jak wskazują na to statystyki afrykańskie.

W kontekście dramatycznej sytuacji więzień Afryki 140 uczestników z 60 krajów spotykało się na wykładach i warsztatach, którym przyświecało hasło „Katolickie duszpasterstwo dla pojednania, sprawiedliwości i pokoju”. W zjeździe uczestniczyli m.in. maronicki patriarcha-senior kard. Nasrallah Pierre Sfeir, metropolita Garoua (Kamerun) – abp Antoine Ntalou oraz wicepremier i minister sprawiedliwosci Kamerunu.

Międzynarodowa Komisja Katolickiego Duszpasterstwa Więziennego (International Commision of Catholic Prison Pastoral Care) powstała przed 60 laty. Tworzą ją krajowe duszpasterstwa więzienne, prowadzone przez lokalne konferencje episkopatu. Polacy są naczelnymi kapelanami więziennymi, oprócz ks. Pawła Wojtasa, w Zambii (werbista ks. Roman Janowski) i na Ukrainie (ks. Grzegorz Draus).

Postanowiono, że następne europejskie spotkanie kapelanów więziennych odbędzie się w styczniu 2012 na Ukrainie.