Polityka religijna Turcji skrytykowana

Niecałe trzy tygodnie po rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską Turcja znalazła się ogniu ostrej krytyki frakcji chrześcijańskich demokratów w Parlamencie Europejskim za brak wolności religijnej.

W Stambule zakończyła się 21 października dwudniowa 9. runda dialogu między Kościołem prawosławnym a Europejską Partią Ludową (EVP/PPE). Podczas spotkania także honorowy zwierzchnik prawosławia patriarcha Bartłomiej I ostro skrytykował władze tureckie za brak poszanowania wolności religijnej.
– Władze cały czas podtrzymują decyzję o zamknięciu w 1971 r. prawosławnej Akademii Teologicznej na wyspie Chalki na Morzu Marmara, odmawiają rejestracji fundacji religijnych, zwrotu majątków kościelnych i nabywania nowych – powiedział rozpoczynając obrady honorowy zwierzchnik światowego prawosławia. Skrytykował Turcję, że odmawia mu przysługującego mu tytułu patriarchy ekumenicznego i uznaje go jedynie za przedstawiciela wspólnoty prawosławnej w tym kraju.
Hierarcha powiedział, że prawosławni są w Turcji traktowani jako obywatele „drugiej kategorii”. Z zadowoleniem natomiast wyraził się o rozpoczęciu 2 października rozmów w sprawie przystąpienia tego kraju do Unii Europejskiej.
– Unia Europejska nie jest żadną wspólnotą religijną, nie jest też ukierunkowana na jedną tylko religię – zaznaczył Bartłomiej I dodając, że wstąpienie Turcji do UE jest „możliwe i pożądane”.
Przewodniczący chrześcijańsko-konserwatywnej frakcji EVP w Parlamencie Europejskim Hans-Gert Pöttering wezwał Turcję do przestrzegania zasad wolności religijnej. Oskarżył miejscowe władze m.in. o to, że w połowie 2005 r., powołując się na przepisy administracyjne, nakazały zamknąć kilka świątyń chrześcijańskich.
Polityk wezwał rząd tego kraju, aby zezwolił na otwarcie zamkniętej 34 lata temu wspomnianej akademii na Chalki. Jego zdaniem, obecna sytuacja potęguje jedynie wrogość i nastroje antyislamskie w krajach UE. Podobne zarzuty stawiał odpowiedzialny za kontakty w Turcją z ramienia Parlamentu Europejskiego, holenderski polityk Camiel Eurlings.
Wiceprzewodniczący rządzącej w Turcji partii AKP i przedstawiciel premiera tureckiego Recepa Tayyipa Erdogana – Saban Disli odrzucił krytykę ze strony patriarchy i Pötteringa. Podkreślił, że zamknięcie uczelni na Chalki było zgodne z prawem, a ponowne jej otwarcie mogłoby stworzyć „niebezpieczny precedens”, gdyż wówczas inne organizacje zażądałyby otwarcia prywatnych uczelni wyższych, których zakaz działalności obowiązuje od 1971 r.
Disli zapewnił, że Turcja już pracuje nad prawem o fundacjach religijnych zgodnym z normami UE i dał jasno do zrozumienia, że na razie nie można mieć nadziei na „szybkie reformy, których oczekuje chrześcijańska mniejszość”.