Polonia pielgrzymowała do Groty Matki Boskiej

Ok. 3 tys. wiernych wzięło udział w pielgrzymce do Groty Matki Bożej z Lourdes w kanadyjskim Skaro z okazji uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

Co roku, 14 sierpnia, przedstawiciele kanadyjskiej Polonii zbierają się w tej małej miejscowości położonych wśród rozległych pól prowincji Alberta. Polonia licznie przybywa do Skaro z Edmonton, Calgary i mniejszych miejscowości. Przystępują do sakramentu spowiedzi, uczestniczą w nieszporach, uroczystej Mszy św. Później podążają w nocnej procesji, w czasie której pielgrzymi okrążają Grotę Niepokalanej niosąc świece.

Tradycja pielgrzymki do Skaro sięga początków osadnictwa polskiego w Albercie. Pierwsi Polacy – głównie górnicy i farmerzy, docierali do tej położonej na zachodzie Kanady prowincji pojedynczo i grupami, począwszy od 1895 roku. Pochodzili głównie ze Śląska, Galicji, a także północnych regionów Stanów Zjednoczonych. Osiedlali się w pobliżu kopalń w Coleman, Banff i Canmore, bądź tworzyli osady rolnicze karczując lasy, oczyszczając ziemię z kamieni, broniąc się przed dzikimi zwierzętami. Jedną z nich założono w Skaro. Pomimo zabójczej wręcz pracy, biedy i konieczności utrzymania licznego potomstwa, nigdy nie zapomnieli o Bogu. Dzisiaj ich potomkowie, najczęściej wykształceni i zamożni, często stanowiący podporę polskich parafii, choć nie mówią już w ojczystym języku, nadal pamiętają, że ich dziadkowie powtarzali: „Bez Boga ani do proga”. Do dzisiaj wspomina się budowę pierwszych kościołów i kaplic z własnych materiałów i własną pracą.

Obecnie Kanadyjczycy polskiego pochodzenia z czcią i dumą przechowują w domach pożółkłe obrazy Matki Bożej Częstochowskiej i „Żywoty Świętych” przywiezione jeszcze w XIX w. Choć niektórzy z nich nie noszą już nawet polskich nazwisk, to nigdy nie zapominają o sierpniowej pielgrzymce do Skaro.

Od 1898 r. Polakom na tych terenach służą ojcowie oblaci. Pierwszymi byli rodzeni bracia, Kulawi. Najmłodszy z nich, Paweł, spędził wśród Polonii 16 lat, wędrując konno, wozem, saniami i pieszo od osady do osady, udzielając ślubów, chrztów i nauczając oraz inicjując budowy kaplic, kościołów i szkół. Po nim przybył ks. Antoni Sylla, który wybudował kościół Matki Bożej Dobrej Rady w Skaro i Grotę MB z Lourdes. Obok nich założył mały cmentarz, na którym spoczęli, z garstką polskiej ziemi w trumnie, pierwsi polscy imigranci. Każdy z księży pracujący wśród Polonii tego okresu był dla swoich wiernych zarazem kapłanem, nauczycielem, tłumaczem, powiernikiem, przewodnikiem, łącznikiem między rozproszonymi na wielkim terenie Polakami, a czasem i lekarzem.

Tak jak przed nieomal wiekiem Skaro jest miejscem nie tylko gorącej modlitwy, ale i spotkań Polaków osiadłych od pokoleń i tych z emigracji najnowszej. Na uroczystości związane z Wniebowzięciem NMP 14 i 15 sierpnia przyjeżdżają samochodami. Dla wielu z nich przyjazd w to miejsce jest także wspomnieniem odbywanych w kraju pielgrzymek do Częstochowy. Janina Niedzielska przyjeżdża tu co roku od ponad jedenastu lat z mężem i dziećmi, a obecnie i z wnuczką. „Kiedy przyjechali tu po raz pierwszy, najmłodszy syn miał roczek, teraz przygotowuje się do kapłaństwa i studiuje na czwartym roku w seminarium duchownym. Jest to pierwsze polonijne powołanie kapłańskie w Albercie od kilkudziesięciu lat. Jak Bóg da, za kilka lat będzie księdzem” – mówi.

Bogusława Surmacz przyjeżdża tu co rok i w Skaro „czuje się jak w domu”. Wyjątkowo córka i mąż nie mogli się wybrać z nią tym razem, więc zabiera do domu swoją świeczkę z Groty. „Niech mają chociaż światło od Matki Bożej” – powiedziała.

Także Janusza Zalewskiego, utalentowanego fotografa i historyka polonijnego można co roku spotkać w Skaro. Zna tu każdy kąt, treść każdej z pamiątkowych tablic, każde nazwisko na starym cmentarzu, zna każdy po prostu każdy kamień.

Dla ks. Andrzeja Bogdanowicza z parafii św. Tomasza Moore`a w Edmonton pielgrzymka do Skaro to przede wszystkim odpust w sensie duchowym, wielka szansa, z której niewiele osób zdaje sobie sprawę. Z jego parafii, jednej z najzamożniejszych w mieście, przyjechał pełen autokar pielgrzymów. Wielu jest tu po raz pierwszy, ale zaręczają, że będą tu wracać. Filipińczyków z poprzedniej parafii ks. Andrzeja nie trzeba było na wyjazd do Skaro namawiać, przybywają tu od lat. Są i tym razem, i to bardzo licznie.

Bywają okresy letnie, że w Skaro jest upalnie. W tym roku jest inaczej, jest zimno i deszczowo. Od rana leje jak z cebra a temperatura spadła do 15. stopni. Wiadomo, że trzeba było zabrać ze sobą nie tylko składane krzesełko, spray na komary, ale też i coś od deszczu. Żaden z pielgrzymów nie będzie głodny, bo dbają o to organizacje kościelne – dymią grille, rozchodzi się zapach kiełbasek i hamburgerów…. W czasie nabożeństw wszędzie rozchodzi się też woń kadzidła.

Emigracyjna i w ogóle kanadyjska religijność znakomicie łączy potrzeby ciała i ducha, co wynika z tradycji pionierskiej. Kiedyś do kościoła jechało się wozem bądź saniami kilka godzin w jedną stronę, więc posilić się trzeba było w kościele. Do dziś więc nie ma kościoła, w którym po niedzielnej Mszy św. nie uświadczyłoby się choć kawy i ciasta a także bigosu albo flaczków sprzedawanych za grosze w sali parafialnej. Pieniądze ze sprzedaży przeznaczane są na cele misyjne. W czasie świętowania Wniebowzięcia NMP nie brakuje stoisk ze sztuką religijną i odrobiną odpustowych radości dla najmłodszych.

Ale pielgrzymi przyjeżdżają przede wszystkim z powodów religijnych. Na wystrzyżonym trawniku, pod starymi drzewami, otaczającymi kościół i Grotę staje kilkanaście konfesjonałów. Kilkunastu polskich księży i ich kanadyjskich, filipińskich, hinduskich i nigeryjskich kolegów zasiada w nich o godz. 18 i trwają do ostatniego penitenta. Ustawiają się przed nimi kolejki wiernych cierpliwie czekając na spowiedź, a później cieszą się z pojednania z Bogiem. Uroczystości w Skaro to wymarzona okazja do spowiedzi w kraju, w którym w czasie Mszy św. się nie spowiada, jak w Polsce, a do kościoła dojeżdża samochodem i to najczęściej „w ostatniej chwili” przed rozpoczęciem Mszy. Zebrać się wcześniej i skorzystać z sakramentu pojednania pół godziny przed Mszą św. albo umawiać się indywidualnie na spotkanie z księdzem zazwyczaj jest trudno, dlatego pielgrzymka do Skaro jest doskonałą okazją także do pokuty.

Kartki przymocowane do konfesjonałów informują jakimi językami mówi kapłan. Kiedy się widzi „Polish only” i nie ma „English”, to znak, że mamy w konfesjonale księdza – gościa z Polski. Miła niespodzianka dla „tradycjonalistów” spragnionych „polskiego stylu” spowiedzi.

Uroczystości w Skaro pokazują też realia kanadyjskiego Kościoła, w którym ciągle brak księży, więc się ich „wypożycza” na kilkuletnie okresy z bogatszych w powołania kapłańskie krajów. Przybywa też wiernych z zagranicy, zwłaszcza Filipińczyków, migrantów z Sudanu, Nigerii, którzy uwielbiają pielgrzymkę do Skaro na równi z Polakami. Jeszcze dziesięć, piętnaście lat temu wśród uczestników widać było niewiele czarnoskórych twarzy. Przeważali Polacy, Ukraińcy, Włosi, garstka Francuzów i rodzimi Kanadyjczycy. Teraz to się zmieniło i pielgrzymki nabrała kolorytu. Coraz częściej widać hinduskie sari i afrykańskie, bogate w kolory szaty kobiet. W tym roku chyba połowa koncelebrujących uroczystą Mszę św. księży urodziła się w Afryce. „Wszyscy jesteśmy dziećmi Matki Bożej i w Skaro widać to bardzo wyraźnie. Nikt tu się nie spieszy, bo czy można się spieszyć na imieninach u Mamy?” – mówi jeden z nich.

Po spowiedzi, która trwa do chwili, kiedy od konfesjonału odchodzi ostatni penitent, na schodach kościoła Matki Bożej Dobrej Rady formuje się procesja. Idą Rycerze Kolumba w barwnych strojach, ze szpadami, dzieci w strojach komunijnych, feretrony, figurka Matki Bożej niesiona przez na niebiesko ubrane dziewczęta, polskie siostry zakonne, księża ze wszystkich kontynentów, a na końcu arcybiskup Edmonton, Richard Smith. Często, choć akurat nie w tym roku, w procesji bierze udział biskup greckokatolicki.

Różaniec i nieszpory tradycyjnie odmawiane są po polsku i po angielsku, Msza św. zaczyna się ok. godz. 20. Ewangelia czytana jest w obu językach, a kazanie jest wygłaszane już tylko po angielsku. Coraz częściej słychać śpiewy po łacinie. Zapada zmrok i wierni idą do komunii św.

Gdy jest dobra pogoda na szerokich przestrzeniach niebo jest ogromne i „okrywa” kościół oraz Grotę ciemną kopuła usianą na bezchmurnym niebie gwiazdami. W tym roku były nisko wiszące chmury. Zanim zapadnie zupełny mrok od ołtarza pielgrzymi zapalają jedni od drugich świece przestrzeń wokół Groty staje się jednym jeziorem świateł, z którego zaczyna wypływać świetlista rzeka, pnąca się po obrzeżu Groty ku górze. To rusza procesja wiodącą na szczyt, do stóp Krzyża. Ludzie przyklękają w czasie tej drogi i wtykają płonące świece pomiędzy kamienie Groty, które sto lat temu układały ręce pierwszych polskich emigrantów, ku chwale Pani Częstochowskiej Pani, Królowej Polski.