Polsko – niemieckie seminarium o Friedrichu Schleiermacherze

Friedrich Schleiernacher, teolog protestancki i filozof, w latach 1794 – 1796 pełnił funkcję wikarego i wygłaszał kazania w kościele Zgody w ówczesnym Landsbergu – tak przed wojną nazywał się Gorzów Wielkopolski. Zwiedzaniem tego kościoła – obecnie kościoła pw. św. Antoniego Padewskiego i Stanisława Kostki – katedry Wniebowzięcia NMP oraz miejsc związanych ze Schleiermacherem rozpoczęło się seminarium poświęcone jego osobie.

Seminaryjną sesję 24 października w swojej siedzibie zorganizowała Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zb. Herberta w Gorzowie Wielkopolskim, patronat objęła rektor Akademii Gorzowskiej im. Jakuba z Paradyża, prof. Elżbieta Skorupska-Raczyńska.

W seminarium udział wzięli m.in bp pomocniczy diecezji zielonogórsko – gorzowskiej Adrian Put, bp Mirosław Wola z Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego, rektor WSD ks. dr  Mariusz Jagielski, ks.dr Wojciech Oleśków, oraz seminarzyści, prof. Beata Orłowska z AJP, ks. Mariusz Kołodziej proboszcz katedry, ks. prof. Jacek Froniewski z Papieskiego wydz. teologicznego – recenzent publikacji. Wszystkich powitał dyr. WiMBP dyr. Sławomir Szenwald.

Wybrane gorzowskie kazania Friedricha Schleiermachera wygłoszone w ówczesnym Kościele Zgody są tematem publikacji, która wydana została w tym roku przez WiMBP, a jej autorami są ks.Tadeusz Kuźmicki, Joanna Dubiec-Stach i Tobias Kirhchof.

Współautor książki filozof  prof. Henryk Machoń z Politechniki Opolskiej, powiedział, że celem zajmowania się tą tematyką jest to, żeby przypomnieć i  przywołać historię miasta oraz ludzi, którzy byli tacy jak Schleiermacher, choć byli też inni. – Chcemy przytoczyć to, co ulotne, ale bardzo ważne: nadzieje, myśli, idee, czyli to co było dla niego najważniejsze i to co chciał przekazać. Chcemy pokazać teksty do tej pory nie przetłumaczone, a  które teraz przemawiają – mówił prof. Machoń.

Drogą online łączył się z uczestnikami seminarium prof. dr Jörg Dierken z Martin–Luther–Universität Halle-Wittenberg, który mówił o historii, idei i celu działania Towarzystwa im. Friedricha Schleiermachera.

Osoby zainteresowane historią Gorzowa Wielkopolskiego w samo południe nawiedziły Biały Kościół, zwany kiedyś kościołem Zgody, w którym historyczne dzieje z czasów Schleiermachera przedstawił Tobias Kirhchof i kapucyn o. Andrzej Makowski. Następnie wszyscy przeszli pod krzyż obok świątyni w miejsce, w którym kiedyś znajdował się pomnik z popiersiem Schleiermachera.

Dalej trasa prowadziła do miejsca, w którym znajdowała się parafia przy ul. Obotryckiej – dom, w którym mieszkał pastor. W 1882 roku na budynku, który zamieszkiwał odsłonięto marmurową tablicę pamiątkową, usuniętą na fali odniemczania po 1945 roku.  Tuż obok znajduje się wiśniośliwa upamiętniająca Schleiermachera, obecnie jest to dziedziniec przedszkola.

Dalej trasa prowadziła do katedry WNMP. W najważniejszej gorzowskiej świątyni wiele ciekawostek wyjawił proboszcz ks. Mariusz Kołodziej. Mówił o efektach przeprowadzonej restauracji po pożarze, który miał miejsce w 2017 r., pokazał grobowce biskupów  Stankiewicza i Dyczkowskiego, znajdujące się za ołtarzem. Wskazał dwie cegiełki, na filarach, na których ktoś wyrzeźbił wizerunek Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus, a także bpa Wilhelma Pluty.

Następnym punktem upamiętniającym duchownego protestanckiego w Gorzowie jest ogród Akademii im. Jakuba z Paradyża przy ul. Kazimierza Wielkiego, gdzie znajduje się jego popiersie autorstwa Michała Bajsarowicza.

Schleiermacher Friedrich Ernst Daniel urodził się 21.10.1768 r. we Wrocławiu (Breslau), zmarł 12.02.1834 r. w Berlinie. Był synem kalwińskiego pastora Gottlieba Schleiermachera. Zasłynął traktatami filozoficznymi i teologicznymi, tłumaczeniami, wykładami i kazaniami.

Był jedną z najważniejszych postaci ówczesnych Prus. Nie zapomniał swego lands­berskiego okresu (1794-96), o czym świadczą zbiory listów i dedykacje kierowane do ks. Stubenraucha – swego wuja i następcy w probostwie parafii reformowanej (1796-1807) w Landsbergu.

W 1848 r. jego student landsberski superintendent Oberheim wystawił mu pomnik przy kościele Zgody, dzisiaj w tym miejscu stoi krzyż.