Polsko-rosyjskie pojednanie ma już mocne podstawy

Pojednanie narodów rosyjskiego i polskiego posiada już mocne podstawy – uważa abp Jeremiasz. Prawosławny duchowny bierze udział w konferencji pt „Przyszłość chrześcijaństwa w Europie. Rola Kościołów i narodów Polski i Europy”, jaka odbywa się na Uniwersytecie Kard. Stefana Wyszyńskiego (UKSW). W trzydniowym spotkaniu biorą udział historycy, ludzie kultury, biskupi, politycy oraz przedstawiciele różnych środowisk z Polski i Rosji.

Abp Jeremiasz, który wypowiedział się w dwugłosie z abp. Henrykiem Muszyńskim, zalicza do mocnych podstaw pojednania m.in. rolę Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce i rolę Kościoła prawosławnego w Rosji w życiu narodów. Jego zdaniem, są nimi również „daleko idące, chociaż nie zawsze postrzegane” elementy wspólne w teologii i pobożności. – Tak jest w przypadku czci oddawanej Przenajświętszej Bogarodzicy – zaznaczył.

Prelegent zauważył też podobieństwa w „codziennych przejawach pobożności, w modlitwach codziennych, w świadomości konieczności udziału w Eucharystii”. Jego zdaniem, w ostatnich latach wzrasta też zainteresowanie dziełami Ojców Pustyni i dziełami dotyczącymi życia duchowego.

Poniekąd zgodził się ze swoim przedmówcą, abp. Muszyńskim, mówiąc, że wobec „powagi wyzwań czasów wzmożonej sekularyzacji i lansowania przez ugrupowania polityczne i środki masowego przekazu poglądów wyraźnie sprzecznych z Pismem Świętym i Tradycją” obecnie większe znaczenie ma „istniejąca już w wielu punktach jedność wiary” między Kościołami katolickim i prawosławnym. – Inaczej zaczynają być postrzegane różnice. Tam, gdzie jest to możliwe i dopuszczalne, różnice są traktowane jako wzajemne wzbogacenie, a nie powód do konfliktu – dodał.

Pełny tekst wystąpienia

Zdaniem abp. Jeremiasza, nie jest sprawą przypadku, że pojednanie między Kościołem rzymskokatolickim w Polsce i rosyjskim Kościołem prawosławnym stało się tematem nie do ominięcia w kontekście pamięci o pomordowanych Polakach w Związku Radzieckim. – Chodzi bowiem o pamięć o ludziach zabitych w imię celów politycznych i ideologii. W tym punkcie troska obu Kościołów i narodów jest tożsama – zaznaczył.

Według abp. Jeremiasza w kręgach kościelnych Polski i Rosji nie ma wielkich różnic w ocenie systemu społeczno-politycznego marksizmu-leninizmu i metod jego wprowadzania w życie państwowe, społeczne, kulturalne i prywatne. – W rosyjskim prawosławiu wypowiadane są może nawet ostrzejsze oceny, a cały okres lat 1917-1991 jest postrzegany jako próba totalnego zniszczenia narodu rosyjskiego i Kościoła Prawosławnego – zauważył.

Trudniejsze dla wspólnych badań będą okresy wcześniejsze, szczególnie wiek XVII i XVIII. Wnioski z rzetelnych badań będą na pewno zaskakujące dla obu stron – przewiduje abp Jeremiasz.

Mówiąc o przebaczeniu, pojednaniu i pamięci, prawosławny biblista podkreślił, że przebaczenie jest „początkiem drogi człowieka do człowieka i człowieka do Boga” a przezwyciężenie stanu konfliktu jest warunkiem pojednania i pamięci w biblijnym znaczeniu tych słów.

Abp Jeremiasz podkreślił, że pojednanie jest darem a człowiek pojednany z Bogiem żyje już nie dla siebie, lecz dla Boga i innego człowieka. – Pojednanie czyni człowieka aktywnym. Przywraca mu twórczą energię. Prowadzi do wszechstronnej odnowy. Jest procesem, który trwa i wymaga ogromnego trudu ducha, rozumu i ciała – wyliczał. Zaznaczył też, że „pojednanie człowieka z Bogiem i ludźmi jest warunkiem powstrzymania procesów destrukcji w całym świecie”.