Ponad 6,3 tys. polonijnych dzieci spędziło wakacje w Polsce

Ponad 6350 dzieci i młodzieży polskiego pochodzenia z zagranicy uczestniczyło w wakacyjnych pobytach edukacyjnych w Polsce. Największą liczbę uczestników zaprosiły Caritas Polska, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, Stowarzyszenie „Parafiada” im. św. Józefa Kalasancjusza i Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie.

Na organizację takich pobytów Senat RP, odpowiedzialny za wspieranie Polonii, zlecił 44 polskim organizacjom pozarządowym 47 zadań na łączną kwotę 10 mln 74 tys. 829 zł. Jest to ponad 10% kwoty przeznaczonej w br. na opiekę Senatu nad Polakami za granicą.

Dla naszych młodych rodaków wakacyjne pobyty są co roku uzupełnieniem edukacji i wsparciem w nauce języka polskiego i przedmiotów ojczystych (kultury, historii, geografii), mają też umacniać więzi z Polską, motywować do dalszego poznawania kraju przodków, a także stwarzać okazję do integracji oraz poznania polskich rówieśników. Integracja ma znaczący wpływ na naukę, stąd wiele działań jest nazywanych jest „pobytami edukacyjno-integracyjnymi”.

Wsparcie pobytu polonijnych dzieci dotyczyło 33 krajów świata. Najwięcej uczestników pochodziło z Ukrainy, Białorusi i Litwy. Uczestnicy byli rekrutowani przez licznych partnerów zagranicznych – organizacje polonijne i domy polskie, szkoły dzienne, sobotnie, parafialne, organizacje skautowe, parafie i duszpasterstwa. W rekrutacji nie zapomniano o podopiecznych domów dziecka oraz świetlic środowiskowych.

Dzieci i młodzież przyjechali wraz z opiekunami na zaproszenie polskich organizacji pozarządowych. Największą liczbę uczestników zaprosiły Caritas Polska, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, Stowarzyszenie „Parafiada” im. św. Józefa Kalasancjusza i Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie.

Pobyty wakacyjne realizowane były na terenie całego kraju i w różnych formach: obozów językowych, sportowych, artystycznych, wycieczek krajoznawczych, szkoleń liderskich, obozów harcerskich, zgrupowań religijnych, zlotów młodzieżowych i harcerskich. Zajęcia pełniły jednocześnie rolę intensywnych kursów języka polskiego, brało w nich udział wiele osób, które zamierzają rozpocząć naukę bądź studia w Polsce.

Program nauczania dostosowany był do wieku oraz stopnia zaawansowania, a nauka podczas pobytów przeplatała się z innymi aktywnościami – turystyką, sportem, uczestnictwem w działaniach i wydarzeniach kulturalnych, a także doskonaleniem przydatnych umiejętności (np. pierwsza pomoc, amatorskie kręcenie filmów). Na obozie czy kolonii czas był wypełniony od rana do wieczora, a program zawierał różnorodne zajęcia.

Jednym z przykładów pobytów wakacyjnych były organizowane cyklicznie ”Letnie obozy parafiadowe z udziałem Polonii i Polaków z zagranicy”. Przez ostatnie 25 lat Stowarzyszenie Parafiada nawiązywało kontakty z instytucjami i organizacjami polonijnymi, jak m.in. związki Polaków na Wschodzie, szkoły polskie, kluby sportowe, parafie z prowadzonym duszpasterstwem w języku polskim na Litwie, Łotwie, Białorusi, Ukrainie i w Rosji.

W 1992 r. grupy ze środowisk polonijnych po raz pierwszy uczestniczyły w programie parafiadowym w ramach Międzynarodowej Parafiady Dzieci i Młodzieży w Warszawie. Począwszy od 1995 r. Letnie Obozy Parafiadowe z udziałem Polonii i Polaków z zagranicy stały się projektem realizowanym każdego roku dla 9 do 51 grup polonijnych. Grupy biorące udział w projekcie pochodziły z ponad 40 różnych miejscowości z 5-6 państw Europy Środkowo-Wschodniej.

Dzięki takiej długoterminowej współpracy w środowiskach polonijnych powstawały nowe projekty, inicjatywy, nawiązywały się przyjaźnie i przydatne kontakty – np. w kilku krajach Europy Wschodniej (na Litwie, Łotwie, Białorusi i Ukrainie) organizowane były kolejne edycje wydarzeń o charakterze sportowo-kulturalno-formacyjnym, zwanych Parafiadami Polonijnymi.

W ramach tegorocznego zadania odbyło się 10 dwutygodniowych turnusów dla 816 uczestników polonijnych. Beneficjentami były dzieci i młodzież wraz z opiekunami z 5 państw: z Białorusi, Litwy, Łotwy, Ukrainy i Rosji. Realizacja każdego z turnusów przebiegała równolegle dwiema ścieżkami programowymi. Pierwsza obejmowała program warsztatów nauki języka polskiego i ogólnej wiedzy o Polsce.

Drugą ścieżkę wyznaczała parafiadowa triada „stadion – teatr – świątynia”. Dzienny program każdego Letniego Obozu Parafiadowego obejmował zajęcia o charakterze rekreacyjno-sportowym, edukacyjno-kulturalnym i integracyjno-formacyjnym. Dodatkowo niektóre turnusy miały rozszerzony program jednego z trzech filarów triady parafiadowej bądź warsztatów języka polskiego.

Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” przygotowało w tym roku kompleksowy program pobytów integracyjno-edukacyjnych „Lato z Polską”, wychodzący naprzeciw oczekiwaniom dzieci, młodzieży, ich rodziców oraz nauczycieli, z uwzględnieniem specyfiki danych środowisk. Sama akcja „Lato z Polską” organizowana była już po raz jedenasty, choć Stowarzyszenie posiada 29-letnie doświadczenie we współpracy z organizacjami polskimi poza granicami kraju, a w tym praktykę w organizowaniu kolonii wakacyjnych w kraju.

Większość adresatów tegorocznego projektu uczestniczyła w pobytach edukacyjnych w Polsce po raz pierwszy, a wyjazd do Polski był dla nich nagrodą za postępy w nauce języka polskiego. Każdorazowo program dostosowany był do potrzeb konkretnej grupy polonijnej. Tegoroczne „Lato z Polską” skierowane było do dzieci i młodzieży (również studentów) z Irlandii, Białorusi, Ukrainy, Litwy, Mołdawii, Węgier, Łotwy, USA, Kanady, Rosji, Austrii, Czech, Bułgarii, Szwajcarii, Hiszpanii, Uzbekistanu, Kazachstanu, Azerbejdżanu, Turkmenistanu, Włoch, Francji, Belgii, Australii, Singapuru, Brazylii i Wenezueli.

Głównym założeniem pobytów programowym było pokazanie dzieciom i młodzieży polonijnej z całego świata kraju ojczystego ich rodziców i przodków, jego zabytków, kultury, obyczajów, folkloru i życia współczesnego, oraz integracja z rówieśnikami z Polski. Nauka języka polskiego, historii i geografii w połączeniu z wypoczynkiem oraz rozwijaniem zainteresowań (m.in. sportowych, artystycznych, językowych) dała możliwość nie tylko poszerzenia wiedzy o Polsce, jej dzisiejszych realiach, ale również utrwalała w uczestnikach poczucie tożsamości narodowej.

Pobyty dzieci i młodzieży były organizowane na terenie całego kraju, w różnorodnych geograficznie regionach, przy wsparciu samorządów lokalnych, które są często ich gospodarzami, dzięki czemu łatwiej jest przyjąć większe grupy uczestników oraz zapewnić kontakt z polskimi dziećmi. Samorządy lokalne wszystkich szczebli od lat partycypują znacząco w kosztach tego projektu.

Akcję „Polska jest w Tobie”, zapowiedzianą w czasie V Światowego Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy, sfinansowano w głównej mierze ze środków Senatu. Udział w projekcie części uczestników dofinansowało Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej, a preferencyjne koszty przelotów zostały zaoferowane przez Polskie Linie Lotnicze LOT SA. Do udziału w tegorocznej, pilotażowej edycji programu zaproszono około 300 osób.

Ze względu na postulat zintegrowania rozdrobnionych i rozproszonych inicjatyw kolonijnych Prezydium Senatu zleciło organizację obozów w ramach programu „Polska jest w Tobie” tylko dwóm organizacjom: Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” (zadanie pod nazwą „Polska z plecakiem”) i Stowarzyszeniu „Wspólnota Polska” (zadanie „Lato z Polską”, w ramach którego odbyły się dwa turnusy kolonii „Polska jest w Tobie”).

W obozach organizowanych przez Fundację udział wzięła młodzież polskiego pochodzenia ze Wschodu – 170 osób z Rosji (Syberii), Kazachstanu, Białorusi i Łotwy. W obozach zrealizowanych przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” udział wzięło 70 osób – młodzieży polonijnej z Brazylii, USA, Belgii, Francji, Irlandii i Włoch.

Na program pobytu złożył się dwutygodniowy intensywny kurs języka polskiego, któremu towarzyszyły warsztaty z polskiej literatury, historii i sztuki (w Soczewce pod Płockiem), połączony ze zwiedzaniem Warszawy, a także – objazd po Polsce dla 75 osób z Kazachstanu i Rosji. W czasie pobytu młodzież spotkała się z prezydentem RP, marszałkiem Senatu, ministrem edukacji narodowej, z powstańcami warszawskimi oraz z przedstawicielem Instytutu Pamięci Narodowej.

W 2019 r. po raz pierwszy szeroko skierowano uwagę ku Polonii w Ameryce Południowej, zlecając do realizacji ofertę adresowaną do niekiedy nawet czwartego i piątego pokolenia emigracji na tym kontynencie. Na zaproszenie polskich organizacji pozarządowych Polskę w tym roku odwiedzały grupy z Argentyny, Brazylii, Peru, Chile, Paragwaju i Wenezueli.