Ponowny pochówek szczątków Pyjasa

Pochówek szczątków Stanisława Pyjasa, po dokonanej w kwietniu br. ekshumacji, odbył się na cmentarzu parafialnym w Gilowicach na Żywiecczyźnie. Modlitwie przy trumnie przewodniczył ks. Wacław Kozicki.

Ekshumacji szczątków dokonano 20 kwietnia w ramach prowadzonego przez krakowski oddział IPN śledztwa w sprawie śmierci Pyjasa, studenta i działacza opozycji. Ciało zamordowanego działacza Studenckiego Komitetu Solidarności, znaleziono 7 maja 1977 r. w jednej z krakowskiej kamienic. Jego śmierć wywołała masowe demonstracje studentów. Sprawcy mordu do dzisiaj nie zostali odnalezieni. Za śmiercią stała najprawdopodobniej PRL-owska służba bezpieczeństwa.

Jedną z ostatnich osób, które widziały Pyjasa żywego, był jego kolega z żywieckiego liceum, Stanisław Pietraszko. Sporządził on rysopis mężczyzny, który mógł mieć związek ze śmiercią przyjaciela. Kilka tygodni później w niewyjaśnionych okolicznościach Pietraszko utonął w Zalewie Solińskim. Rodzina i przyjaciele uważają, że te dwie śmierci nie były przypadkowe.

W lipcu 2001 r. Sąd Okręgowy w Krakowie skazał na dwa lata, w zawieszeniu na trzy, dwóch byłych funkcjonariuszy SB i MSW, oskarżonych o utrudnianie śledztwa dotyczącego śmierci Stanisława Pyjasa. Wcześniej w 1977, 1993 i 1999 r. śledztwo trzykrotnie umarzano, uzasadniając to niemożnością wykrycia sprawców.

Ekshumacji dokonano w ramach śledztwa prowadzonego od 2008 r. przez krakowski oddział IPN. Według prowadzących śledztwo, szczegółowe badania kośćca pozwolą bliżej określić przyczyny śmierci Pyjasa. Również rodzina liczy, że w ten sposób ustalona zostanie bezpośrednia przyczyny śmierci. Jedna z hipotez, o jakiej się mówi nieoficjalnie, zakłada śmierć od strzału w głowę.

Ponad cztery lata temu ziemię z grobów Pyjasa i Pietraszki zaniesiono uroczyście do symbolicznego kurhanu na Mastyce w Beskidzie Żywieckim, upamiętniającego narodowych bohaterów. Trafiła tam także m.in. ziemia z grobów ks. Jerzego Popiełuszki oraz urny z ziemią z Katynia, Miednoje, Bykowni i Ostaszkowa.