Drukuj Powrót do artykułu

Popielec rozpoczyna w Kościele Wielki Post

13 lutego 2002 | 11:51 | mo //mr Ⓒ Ⓟ

Od posypania głów wiernych popiołem rozpoczyna się w Kościele katolickim Wielki Post, 40-dniowy okres przygotowania do największego święta chrześcijan Wielkanocy.

Wielki Post kończy się liturgią Mszy Wieczerzy Pańskiej. Z liturgii znika radosne „Alleluja” i „Chwała na wysokości Bogu”, a dominującym kolorem szat liturgicznych staje się fiolet.
Początkowo było to zaledwie 40 godzin, czyli praktycznie tylko Wielki Piątek i Wielka Sobota. Potem przygotowania zabierały cały tydzień, aż wreszcie ok. V w. czas przygotowania do uroczystości Zmartwychwstania wydłużył się do 40 dni, na pamiątkę 40 dni postu Jezusa na pustyni i 40 lat błąkania się ludu wybranego po ucieczce z Egiptu.
Po raz pierwszy o poście trwającym czterdzieści dni wspomina św. Atanazy z Aleksandrii w liście pasterskim z okazji Wielkanocy z 334 roku. W wieku IV tradycję tą potwierdza Egeria w swoim pamiętniku a także Cyryl Jerozolimski kiedy pisze o 40 dniach pokuty w swoich katechezach.
W Kościele rzymskim post rozpoczynał się w 6. niedzielę przed Wielkanocą. W trosce o zachowanie czterdziestodniowego postu, przy czym w tym okresie nie poszczono w niedzielę a na wschodzie w sobotę i niedzielę postanowiono przeniesienie początku Wielkiego Postu z niedzieli na środę. Ostatecznie środa jako początek Wielkiego Postu weszła na stałe do tradycji rzymskiego kościoła w 1570 roku.
Sam zwyczaj posypywania głów popiołem na znak żałoby i pokuty znany jest w wielu kulturach i tradycjach. Znajdujemy go zarówno w starożytnym Egipcie i Grecji, jak i u plemion indiańskich oraz oczywiście na kartach Biblii, np. w Księdze Jonasza czy Joela.
Liturgiczna adaptacja tego zwyczaju pojawia się jednak dopiero w VIII w. Pierwsze świadectwa o święceniu popiołu pochodzą z X w. W następnym wieku papież Urban II wprowadził ten zwyczaj jako obowiązujący w całym Kościele. Z tego też czasu pochodzi zwyczaj, że popiół do posypywania głów wiernych pochodził z palm poświęconych w Niedzielę Palmową poprzedzającego roku.
Istotą okresu Wielkiego Postu pozostaje przygotowanie wspólnoty wiernych przez nawrócenie, słuchanie słowa Bożego i modlitwę do największego święta chrześcijan jakim jest Wielkanoc. Nawrócenie, które stanowi najważniejszy temat Wielkiego Postu streszcza się w trzech praktykach wielkopostnych: modlitwie, poście i jałmużnie. Każda z nich staje się kolejnym krokiem do przywrócenia jedności utraconej przez grzech.
Modlitwa, szczególnie ta otwarta na słuchanie słowa Bożego pozwala człowiekowi zrozumieć zamysł Boga w stosunku do niego samego jak i dla całego świata. Post w praktyce wielkopostnej nie ma charakteru dietetyczno-medycznego ale staje się swoistym czasem uwolnienie wiernych od złudzeń w stosunku do rzeczy. Innym ważnym aspektem postu staje się jego wymiar wspólnoty z najuboższymi – jałmużna. W jednym z listów filozofa ateńskiego Arystydesa do cesarza Adriana pisał: „Kiedy pośród chrześcijan znajduje się biedak, poszczą przez dwa lub trzy dni, a pokarm, który sobie przygotowali, przekazują potrzebującym”. Św. Augustyn zwracając się do swoich wiernych mówił; „Wstrzemięźliwość wasza niech będzie pokarmem biednych”.
Do innych praktyk tego czasu należy Droga Krzyżowa. Jej początki są związane z posługą dwóch powstałych w średniowieczu zakonów: franciszkanów i dominikanów. Pierwsza wzmianka o Via Dolorosa pochodzi od dominikanina Ricoldo z Monte Crucis z roku 1228. Na genezę powstania tego nabożeństwa złożyły się takie fakty jak odnalezienie relikwi drzewa krzyża, pielgrzymki do Jerozolimy i pragnienie przeżycia i utrwalenia najbardziej dramatycznych momentów życia Jezusa. Innym typowo polskim zwyczajem wielkopostnym stało się nabożeństwo Gorzkich Żalów.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Możesz określić warunki przechowywania cookies na Twoim urządzeniu za pomocą ustawień przeglądarki internetowej.
Administratorem danych osobowych użytkowników Serwisu jest Katolicka Agencja Informacyjna sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KAI). Dane osobowe przetwarzamy m.in. w celu wykonania umowy pomiędzy KAI a użytkownikiem Serwisu, wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na Administratorze, a także w celach kontaktowych i marketingowych. Masz prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu, a także prawo do przenoszenia danych. Szczegóły w naszej Polityce prywatności.