Potrzeba zmian w relacjach świeckich i księży – wnioski synodalne z Częstochowy

Metropolita częstochowski abp Wacław Depo przewodniczył 25 czerwca Mszy św. w kościele Jezusa Chrystusa Najwyższego i Wiecznego Kapłana w Częstochowie na zakończenie diecezjalnego etapu procesu synodalnego. W prace synodalne włączyło się mniej niż 30 proc. parafii.

W syntezie wyróżniono trzy grupy postulatów: troskę o sacrum, wołanie o relacyjność w Kościele i sprawy administracyjno-duszpasterskie. Wierni odczuwają potrzebę dłuższej adoracji, większą dbałość o liturgię i wystrój kościoła, zwracają uwagę, że kapłani są nieraz bardziej urzędnikami niż ludźmi modlitwy i wiary.

– Bez wysiłku i powiedzenia „tak” dla Jezusa Kościół zanika. To Chrystus sprawuje w nim najwyższą władzę w mocy i świetle Ducha Świętego, którego obiecał, do końca świata, dlatego wszelkie struktury ludzkie i postulaty demokratyzacji Kościoła muszą być podporządkowane prawdzie, którą głosi Chrystus i Jego Ewangelia głoszona w Kościele – podkreślił w homilii abp Depo.

– Kościół służy człowiekowi naprawdę wówczas, kiedy jest wykonawcą, a nie tylko głosicielem spraw Ojca. Kościół jest w świetle Ducha Świętego (…) stróżem i filarem prawdy Bożej, a nie zakładnikiem opinii publicznej, nawet jeśli jest to opinia synodalna i przegłosowana demokratycznie, jak w Kościele niemieckim czy francuskim – dodał.

Eucharystię poprzedziło spotkanie w auli seminaryjnej z udziałem animatorów synodalnych ze wspólnot i parafii, kapłanów i osób życia konsekrowanego oraz zespołu ds. synodu w archidiecezji częstochowskiej. Jego przedstawiciele podsumowali diecezjalny etap procesu synodalnego i zaprezentowali syntezę przygotowaną po zapoznaniu się z treścią ankiet zebranych w parafiach, a także nadesłanych drogą elektroniczną.

Biskup Andrzej Przybylski, koordynator diecezjalny ds. synodu, poinformował, że w archidiecezji częstochowskiej „w mniejszym lub większym zakresie w synod włączyło się mniej niż 30 proc. parafii”. Przyznał, że spotkania i rozmowy synodalne w zbyt małym stopniu dotarły do środowisk młodzieżowych.

W syntezie wyróżniono trzy grupy postulatów: troskę o sacrum, wołanie o relacyjność w Kościele i sprawy administracyjno-duszpasterskie.

Ks. Adam Polak, zastępca koordynatora diecezjalnego ds. synodu, przekazał, że w ankietach pojawiło się wiele pozytywnych opinii na temat głoszenia słowa Bożego, a szczególnie homilii, ale były również głosy negatywne. Wierni zwracali uwagę, że nieraz homilie są nieprzygotowane, głoszone w trudnej formie i bez odniesienia do czytań liturgicznych.

W syntezie diecezjalnej wskazano na konieczność biblijnej animacji duszpasterstwa, tak aby słowo Boże przenikało jego całość, m.in. podczas spotkań formacyjnych, a nie ograniczyło się tylko do Mszy św.

Kolejnym punktem była adoracja Najświętszego Sakramentu i szacunek wobec Eucharystii. Ks. Polak przyznał, że możliwość dłuższej adoracji jest dla wiernych wielką radością. Jednocześnie wskazał, że w niektórych przypadkach wierni prosząc kapłana o możliwość dłuższej adoracji, spotykają się z odmową.

W syntezie wyszczególniono również konieczność troski o liturgię, której przejawem powinny być m.in. odpowiednia muzyka i właściwe przygotowanie liturgicznej służby ołtarza. Niektórzy wierni zarzucają kapłanom niechlujstwo i kicz w wystroju kościoła, a także pośpiech podczas sprawowania liturgii, skracanie jej i manipulowanie nią.

Zwrócono także uwagę na prowadzenie pogłębionej formacji świeckich we wspólnotach i poprzez katechezę parafialną oraz na to, że kapłan powinien być człowiekiem modlitwy i wiary, a nie urzędnikiem.

Siostra Marta Szleszyńska, dominikanka, z diecezjalnego zespołu ds. synodu, podsumowała obszar relacji w Kościele. Przyznała, że nie brakuje pozytywnych głosów o współpracy kapłanów ze świeckimi, ale dodała, że jest wiele opinii negatywnych w tym względzie, np. zarzuty o zamkniętej postawie księży wobec świeckich, traktowaniu przez duchownych kościoła jako własności i walce o władze między świeckimi i duchownymi.

Mówiąc o relacjach między kapłanami, wskazano na wielką potrzebę organizowania modlitewnych spotkań księży z udziałem biskupa, a także spotkań, które będą okazją do rozmowy. Kapłani upominają się również o bliższy kontakt z biskupem oraz o większą troskę o księży chorych i starszych.

Omawiając relacje między wspólnotami, zwrócono uwagę, że osoby należące do różnych wspólnot, nawet w tej samej parafii, nie znają się. Zauważono także rywalizację między niektórymi wspólnotami i traktowanie własnych wrażliwości jako jedynych i najlepszych.

Michał Rudnik z diecezjalnego zespołu ds. synodu podkreślił konieczność kontynuacji spotkań synodalnych dla świeckich i kapłanów jako stałego i systematycznego zamysłu nad Kościołem. Wskazał na potrzebę prowadzenia stałej i zintegrowanej formacji świeckich, która mogłaby się odbywać w diecezjalnym centrum formacji.

Dostrzeżono ponadto konieczność tworzenia nowych wspólnot, zachęcania do wstępowania do już istniejących (w archidiecezji częstochowskiej działa ponad 50 wspólnot, ruchów i stowarzyszeń), a także zapewnienia miejsca dla ich spotkań.

Podkreślono konieczność powołania przy każdej parafii rady parafialnej, która będzie działać zgodnie ze swoim przeznaczeniem i funkcją, a nie tylko pozornie. Wskazano na potrzebę odbudowy duchowej formacji księży oraz zwrócenia uwagi na rodzinę poprzez zorganizowanie działań na rzecz jej formacji i ewangelizacji.

Wysunięto również propozycję przeprowadzenia kolejnego synodu diecezjalnego.