Powinniście służyć prawdzie

Przed „utylitarną wizją edukacji” przestrzegł Benedykt XVI w przemówieniu do młodych hiszpańskich naukowców. Na spotkaniu z Ojcem Świętym zgromadziło się kilkuset przedstawicieli świata akademickiego.

Przeczytaj pełny tekst przemówienia Benedykta XVI »

Witając Ojca Świętego w bazylice klasztoru św. Wawrzyńca w Eskurialu kard. Antonio Maria Rouco Varela wyraził wdzięczność Benedyktowi XVI, że włączył do programu Światowych Dni Młodzieży spotkanie z młodymi profesorami uniwersyteckimi. Zauważył, że papież od dawna zna poniekąd „od wewnątrz” realia świata uniwersyteckiego zarówno w kolebkach intelektualnych Europy jak i w Nowym Świecie.

Przewodniczący hiszpańskiego episkopatu podkreślił, iż klasztor Eskurial jest szczególnym miejscem, gdzie od wieków z pokorą poszukiwano Boga, konkretnie adorując Go w Najświętszym Sakramencie – źródle ostatecznej prawdy. Zaznaczył, że w tamtejszej bibliotece przechowywane są manuskrypty św. Teresy z Avila, wielkiej mistyczki i doktora Kościoła.

Natomiast przedstawiciel świata akademickiego podkreślił znaczenie magisterium Benedykta XVI zarówno w odniesieniu do powołania świata akademickiego, relacji między nauką a wiarą jak i miejsca religii w społeczeństwie współczesnym. Wyznał, że osobiste doświadczenia papieża stanowią ważny impuls dla ludzi nauki, którzy pragną konsekwentnie żyć wiarą w środowisku uniwersyteckim. Zauważył, że uniwersytet jest wspaniałym środowiskiem ewangelizacji młodzieży. Profesorowie katoliccy mogą bowiem głosić Ewangelię i być „zaczynem wspólnot” żyjących wiarą w zgodzie i wzajemnej miłości, zawsze połączoną z poszukiwaniem prawdy.

W przemówieniu papież podziękował młodym naukowcom hiszpańskich, którzy włączają się we „wspaniałe partnerstwo w upowszechnianiu prawdy w warunkach nie zawsze łatwych.

Benedykt XVI przypomniał swoje pierwsze kroki jako profesora na Uniwersytecie w Bonn. „Kiedy było jeszcze widać blizny pozostawione przez wojnę oraz wiele niedostatków materialnych, wszystko przezwyciężano entuzjazmem pasjonującej działalności, kontaktem z kolegami z różnych dyscyplin oraz pragnieniem udzielenia odpowiedzi na niepokoje studentów o sprawy ostateczne i fundamentalne” – wspominał papież .

Ojciec Święty przestrzegł przed „utylitarną wizją edukacji”, upowszechnianą zwłaszcza przez środowiska pozauniwersyteckie. Zwrócił uwagę, że przyjmując jedynie kryterium użyteczności i pragmatyzmu może dojść do dramatycznych strat: „od nadużywania nauki pozbawionej ograniczeń, poza samą sobą, aż do politycznego totalitaryzmu, który łatwo się ożywia, kiedy usuwa się jakiekolwiek odniesienie wyższe od prostego rachunku siły”. „Wręcz przeciwnie, prawdziwa idea uniwersytetu to właśnie ta, która chroni nas od takiej redukcjonistycznej i wypaczonej wizji człowieka” – przypomniał Benedykt XVI.

Papież przekonywał, że uniwersytet jest nadal powołany do bycia „domem, w którym poszukuje się prawdy właściwej osobie ludzkiej”. Przypomniał, że Kościół krzewiąc instytucję uniwersytetu wskazywał na to, że wiara chrześcijańska „odkrywa racjonalność w całym stworzeniu i postrzega człowieka jako istotę, która uczestniczy i może rozpoznać taką racjonalność”. „Uniwersytet uosabia więc ideał, który nie powinien się zdegenerować ani z powodu ideologii zamkniętych na racjonalny dialog, ani też służalczości wobec logiki utylitarystycznej prostego rynku, postrzegającej człowieka jako zwyczajnego konsumenta” – podkreślił Benedykt XVI.

Papież zachęcał młodych naukowców, aby kontynuowali tak postrzegany ideał uniwersytetu otrzymany od poprzedników, z których wielu było „pokornymi uczniami Ewangelii i którzy jako tacy stali się gigantami ducha”. „Musimy czuć się ich kontynuatorami w czasach bardzo różniących się od ich epoki, ale w których podstawowe pytania bytu ludzkiego nadal przykuwają naszą uwagę i pobudzają nas, by kroczyć naprzód” – mówił papież podkreślając, że docenienie wiary w obliczu ludzkiej inteligencji nie powinno ograniczać się tylko do nauczania, ale także było ucieleśniane w codziennym życiu.

Benedykt XVI wskazał, że tym sensie młodzi ludzie potrzebują autentycznych mistrzów, „osób otwartych na całą prawdę w różnych dziedzinach wiedzy, potrafiących słuchać i żyjących w swym wnętrzu takim dialogiem interdyscyplinarnym; nade wszystko osoby przekonane o ludzkiej zdolności postępu na drodze do prawdy”.

„Dlatego gorąco was zachęcam, abyście nigdy nie utracili tej wrażliwości i tęsknoty za prawdą; byście nie zapominali, że nauczanie nie jest sterylnym przekazem treści, lecz formacją młodych ludzi, których musicie zrozumieć i poszukiwać, w których powinniście wzbudzić owo pragnienie prawd, które są w ich głębi i ten niepokój, aby przezwyciężyć siebie. Bądźcie dla niech bodźcem i siłą” – zachęcał papież.

Benedykt XVI podkreślił, że droga do pełnej prawdy angażuje całego człowieka i jest to droga inteligencji i miłości, rozumu i wiary.

Przypomniał, że sama prawda zawsze przewyższa nasze cele. „Możemy jej poszukiwać i przybliżać się do niej, jednakże nie możemy jej posiadać w pełni, albo raczej to ona nas posiada i nas motywuje” – mówił Benedykt XVI i podkreślił, że w pracy intelektualnej i dydaktycznej niezbędna jest cnota pokory, która „chroni od próżności, zamykającej dostęp do prawdy”. „Nie powinniśmy przyciągnąć studentów do siebie, ale kierować ich ku tej prawdzie, której wszyscy poszukujemy” – wyjaśniał.

Na zakończenie papież zachęcał młodych naukowców hiszpańskich, aby szli za Chrystusem, w „którego obliczu jaśnieje prawda, która nas oświeca, ale która jest także drogą, prowadzącą nas do trwałej pełni, ponieważ u naszego boku jest Pielgrzym, który wspiera nas swoją miłością”. „Zakorzenieni w Nim będziecie dobrymi przewodnikami dla naszej młodzieży” – powiedział papież i zawierzył zgromadzonych opiece Maryi, Stolicy Mądrości.

W spotkaniu z Benedyktem XVI wzięli udział m. in. uczestnicy w Światowego Kongresu Uniwersytetów Katolickich, który odbywał się w dniach 12-14 sierpnia w Avila w na temat: „Tożsamość i misja uniwersytetu katolickiego”.

Przeczytaj pełny tekst przemówienia Benedykta XVI »