Poznań: 100- lecie parafii pw. Matki Boskiej Bolesnej

Dziś rozpoczynają się obchody 100-lecia parafii pw. Matki Boskiej Bolesnej na poznańskim Łazarzu. Tutejsze probostwo w czasie II wojny światowej było miejscem internowania bp. Walentego Dymka, a po zakończeniu okupacji to stąd prymas August Hlond z upoważnienia papieża Piusa XII mianował administratorów apostolskich w diecezjach na tzw. Ziemiach Odzyskanych.

Uroczyste obchody jubileuszowe w parafii pw. Matki Boskiej Bolesnej rozpocznie o godz. 15 cykl prelekcji przybliżających historię parafii oraz jej duszpasterzy odbywający się w Domu Parafialnym. Natomiast wieczorem bp Zdzisław Fortuniak przewodniczyć będzie w świątyni uroczystej, dziękczynnej Mszy św. Z kolei jutro w ramach jubileuszu będzie można wysłuchać koncertu kolęd w wykonaniu kilku chóru oraz koncertu Orkiestry Reprezentacyjnej Miasta Poznania i solistów Opery Poznańskiej.

Poznańska parafia pw. Matki Boskiej Bolesnej została powołana do istnienia 1 stycznia 1913 r. Kamień węgielny pod budowę świątyni poświęcono 22 czerwca 1900 r., a już15 września 1901 r., w święto patronki nowego kościoła, ks. biskup Edward Likowski dokonał jego konsekracji.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, pomimo kłopotów gospodarczych z jakimi borykał się odrodzony kraj, parafia Matki Boskiej Bolesnej tętniła życiem, oddziałując na cały Poznań. Pracujący tu księża byli wielkimi społecznikami, a jednym z nich wybitny pedagog − ks. dr Czesław Piotrowski.

Widział on potrzebę tworzenia w odrodzonej Polsce szkół i dlatego na zakupionych, leżących naprzeciw kościoła ziemiach postawił najpierw budynek męskiego Gimnazjum im. Adama Mickiewicza, a następnie gmach Gimnazjum Żeńskiego im. Juliusza Słowackiego. W czasie okupacji budynki te zajęli Niemcy, a po wojnie władze komunistyczne. Kościołowi poznańskiemu, któremu ks. Piotrowski zapisał je w testamencie, majątek szkolny udało się odzyskać dopiero przed kilku laty.

Podczas II wojny światowej kościół Matki Boskiej Bolesnej był zaledwie jedną z dwóch świątyń w Poznaniu otwartych dla polskich katolików. Do ożywienia ówczesnego życia duszpasterskiego przyczyniła się obecność w parafii bp. Walentego Dymka, jedynego w tym czasie polskiego hierarchy obecnego na terenach wcielonych do Niemiec. Od stycznia 1943 r., aż do zakończenia działań wojennych plebania kościoła była miejscem internowania biskupa (w latach 1946-1956 metropolity poznańskiego). Zastępując podczas okupacji nieobecnego w kraju prymasa Augusta Hlonda, wysyłał on do Watykanu raporty dotyczące prześladowań Kościoła i Polaków. Współpracował również z Delegaturą Rządu Londyńskiego.

Po wyzwoleniu Poznania w lutym 1945 r. bp Dymek przystąpił energicznie do odbudowy struktur Kościoła poznańskiego. W lipcu do Polski powrócił natomiast prymas August Hlond. Ponieważ jego siedziba na Ostrowie Tumskim była zniszczona przez ok. dwa miesiące mieszkał na łazarskim probostwie, a wraz z nim jego sekretarz ks. Antonii Baraniak, późniejszy arcybiskup poznański. To właśnie tutaj doszło do historycznej chwili, gdy prymas, z upoważnienia papieża Piusa XII, mianował administratorów apostolskich w diecezjach na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Do parafii na Łazarzu przybyli wówczas przyszli biskupi administratorzy: opolski, gdański, gorzowski, warmiński i wrocławski.

Administratorem i proboszczem parafii przez blisko 40 lat (1943-1982) był ks. prałat Marian Frankiewicz, który szczególnie troszczył się o nowe powołania kapłańskie. To m.in. dzięki jego pracy w parafii, w czasie 100 lat jej istnienia, zrodziło się prawie 60 powołań kapłańskich i zakonnych, w tym 7 żeńskich.

Następcą ks. Frankiewicza został ks. prałat Bolesław Exler, proboszcz łazarski w latach 1982-2003, który zasłynął swoim niechętnym stosunkiem do władz komunistycznych. W jego czasach parafia Matki Boskiej Bolesnej stała się dla władz symbolem „wrogiej roboty” opozycyjnej oraz centrum pomocy podziemnej „Solidarności”.

Wówczas to podjęta została w parafii trwająca do dziś inicjatywa odprawiania każdego 19. dnia miesiąca wieczornej Mszy św. w intencji Ojczyzny i ludzi pracy. Zrodziła się ona po zamordowaniu przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa 19 października 1984 r. ks. Jerzego Popiełuszki. Na tych Mszach św. gromadziły się tłumy poznaniaków, którym ma ogół towarzyszyła liczna obstawa sił ZOMO i milicji. Przy kościele postawiono także drewniany, a potem metalowy krzyż upamiętniający męczeńską śmierć ks. Popiełuszki, a w 2005 roku wzniesiono jedyny na terenie archidiecezji poznańskiej pomnik tego kapłana-męczennika.

W 2003 r. proboszczem na Łazarzu został mianowany ks. prałat Eugeniusz Antkowiak. Przeprowadził on gruntowny remont kościoła jak i plebani. Pracom konserwatorskim poddano też znajdującą się w ołtarzu głównym od początku istnienia świątyni, sprowadzoną z Włoch marmurową figurę Matki Boskiej Bolesnej. To jedna z najwierniejszych na świecie kopii Piety Michała Archanioła znajdującej się w Bazylice św. Piotra w Rzymie.

W 2004 roku przy parafii utworzono Archidiecezjalny Ośrodek Katechumenalny, którego ks. Antkowiak jest dyrektorem. Każdego roku przynajmniej kilkunastu dorosłych przygotowuje się tutaj do przyjęcia sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego.

Więcej informacji o parafii na: www.mbbolesna-poznan.org.