Poznań: międzynarodowa konferencja pt. „Migracje Polaków a nowa ewangelizacja” (opis)

Międzynarodowa konferencja pt. „Migracje Polaków a nowa ewangelizacja”, która odbyła się 20 listopada w Domu Głównym Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej w Poznaniu zgromadziła migrantologów i duszpasterzy polonijnych z 8 krajów świata. Spotkanie zorganizował Instytut Duszpasterstwa Emigracyjnego (IDE) oraz Ruch Apostolatu Emigracyjnego.

Dyrektor IDE, ks. Wiesław Wójcik TChr, wyjaśnił w rozmowie z KAI, że konferencja pt. „Migracje Polaków a nowa ewangelizacja” miała na celu poszukiwanie nowych metod ewangelizacji, aby z nowym zapałem i entuzjazmem nieść Ewangelię naszym rodakom przebywającym poza krajem, których wiara i więź z Bogiem osłabła. Tematyka konferencji, jak zaznacza ks. Wójcik, została również wybrana jako próba odpowiedzi na słowa Benedykta XVI zawarte w orędziu na 98. Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy.

„Ojciec Święty pisze w nim bowiem, że «dzisiejsze zjawisko migracji jest opatrznościową sposobnością do głoszenia Ewangelii we współczesnym świecie», a niesienie migrantom pomocy w zachowaniu mocnej wiary staje się w tych warunkach wyzwaniem dla Kościoła” – podkreślił dyrektor Instytutu.

W obradach wzięli udział migrantolodzy, duszpasterze polonijni z 8 krajów świata, kapłani i klerycy z Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej wraz z przełożonym generalnym Towarzystwa Chrystusowego ks. Tomaszem Sielickim TChr oraz siostry ze Zgromadzenia Misjonarek Chrystusa Króla dla Polonii Zagranicznej.

Obrady, które odbyły się w Domu Głównym Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej w Poznaniu poprzedziła Msza św., której przewodniczył abp Celestino Migliore, nuncjusz apostolski w Polsce, a koncelebrowali bp Wiesław Lechowicz, delegat Konferencji Episkopatu Polski (KEP) ds. Duszpasterstwa Emigracji i abp Stanisław Gądecki, wiceprzewodniczący KEP oraz przeszło pół setki kapłanów.

Jak podkreślił w homilii abp Migliore, „nie ma żadnej przesady w nazwaniu tej konferencji ważną, bowiem dotyczy ona Polonii, a więc ogromnej, wielopostaciowej rzeszy polskich emigrantów, która była i ciągle jest traktowana jak źrenica oka polskiego społeczeństwa i Kościoła w Polsce”.

„Nie ma wielu narodów w świecie, które mają tak jasno określone, bogate, intensywne poczucie tożsamości narodowej, kulturowej, historycznej i religijnej jak Polska” – zaznaczył nuncjusz apostolski.

Kaznodzieja podkreślił też, że rozpoczynająca się konferencja na temat tego ważnego sektora duszpasterstwa, jakim jest troska o migrantów, ma za zadanie zrozumieć i rozeznać oraz objąć modlitwą ten temat przewodni w kontekście nowej ewangelizacji. Celem duszpasterstwa Polonii jest bowiem „ochrona i pielęgnowanie, pogłębianie, a czasem też pobudzenie czy odrodzenie wiary katolickiej wśród polskich emigrantów”.

Z kolei abp Gądecki otwierając obrady zauważył, że każdy kontynent i kraj ma swoją własną specyfikę, stąd, jak podkreślił, wynika „trudność prowadzenia duszpasterstwa emigracyjnego przekraczająca stokrotnie trudności, z jakimi spotyka się duszpasterstwo tutaj na miejscu, w Polsce”.

Wejście w tę specyfikę danego kraju i Kościoła i jednocześnie towarzyszenie duszpastersko migrantom, którzy część swojej duszy pozostawili w ojczyźnie, wymaga, zdaniem wiceprzewodniczącego KEP, „rzeczywiście nowego tchnienia Ducha Świętego i ciągłego wdrażania się w nowe okoliczności, w których przychodzi ewangelizować”.

Natomiast biorący udział w konferencji bp Wiesław Lechowicz, delegat KEP ds. Duszpasterstwa Emigracji, wyraził w rozmowie z KAI nadzieję, że dzięki temu spotkaniu poznamy lepiej rzeczywistość duszpasterstwa emigracyjnego.

„Poznanie i zdiagnozowanie sytuacji jest bowiem pierwszym krokiem koniecznym przy podejmowaniu działań na rzecz nowej ewangelizacji” – zaznaczył bp Lechowicz dodając, iż liczy na to, że ta konferencja przyniesie odpowiedź na pytanie, co w tej nowej, bardzo dynamicznej i rozwijającej się rzeczywistości należy czynić.

Przyznał też, że w jego przekonaniu, duszpasterstwo emigracyjne powinno być prowadzone trochę na podobieństwo duszpasterstwa w Polsce, ale nie może się do tego ograniczać.

„Powinno ono mieć w jeszcze większym stopniu niż w Polsce charakter dynamiczny i otwarty tak, aby duszpasterze, czyli zarówno duchowni jak i świeccy, docierali do ludzi, dla których z różnych wyjazd z Polski stał się przyczyną do oddalenia od Boga i Kościoła” – podkreślił bp Lechowicz.

Swoje przesłanie do uczestników konferencji, odczytane na początku obrad, skierował m.in. abp Antonio Veglio, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących, w którym wyraził uznanie i wdzięczność dla członków Towarzystwa Chrystusowego za ich posługę apostolską na rzecz polskich emigrantów w świecie oraz za owocne prowadzenie Instytutu Duszpasterstwa Emigracyjnego w Poznaniu. Swoje przesłania do uczestników konferencji wystosowali również m.in. Prymas Polski abp Józef Kowalczyk i abp Józef Michalik, przewodniczący KEP.

Podczas konferencji prelekcję na temat mediów, które powinny być nowymi ewangelizatorami, także ludzi w drodze, wygłosił Marcin Przeciszewski, redaktor naczelny KAI. Stwierdził on wprost, że niezbędnymi elementami, aby proces nowej ewangelizacji mógł być skuteczny, jest bardzo szeroki udział w nim ludzi świeckich, którzy mogą dotrzeć z orędziem Ewangelii wszędzie tam, gdzie Kościół hierarchiczny nie dociera oraz włączenie w to dzieło mediów, zwłaszcza katolickich.

„Za pośrednictwem mediów można dotrzeć z przekazem Ewangelii do wielu środowisk, a pełniona przez nie misja powinna być w dzisiejszych czasach postrzegana jako równie ważna, jak prowadzone przez Kościół od wieków misje ad gentes” – zauważył Przeciszewski wyjaśniają, że dzięki mediom możliwe jest dotarcie do tej części społeczeństwa, która wyrasta z wiary chrześcijańskiej, ale przestała już uczestniczyć w życiu wspólnoty Kościoła.

Jednak obecnie w Polsce, jak zaznaczył redaktor naczelny KAI, mamy „potężny kryzys dziennikarstwa, jakiego nie mieliśmy od 1989 r.”, na który składa się m.in. obniżanie się poziomu tytułów prasowych, „psucie” mediów publicznych, za co odpowiedzialna jest w dużej mierze obecna ekipa rządząca, a także przedstawianie w mediach Kościoła za pomocą krzywdzących stereotypów.

„Wiąże się z tym niemal kompletny zanik w Polsce etosu dziennikarskiego i pojęcia zawodu dziennikarskiego” – przyznał Przeciszewski postulując w tej sytuacji podjęcie pilnego zadania, jakim jest rozwój mediów katolickich.

„Dzięki mediom katolickim możliwe jest dotarcie do wierzących z nauczaniem Kościoła i z niewypaczonymi informacjami o nim. One także powinny kształtować katolików, tym bardziej wśród migrantów, dobrze uformowanych i obecnych w świecie, a tym samym uczestniczących w procesie nowej ewangelizacji” – podkreślił prelegent.

Wyzwaniem stojącym przed dziełem nowej ewangelizacji jest także turystyka, na co w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę ks. dr Roman Tkacz, dyrektor Biura Duszpasterstwa Pielgrzymkowego Księży Pallotynów w Warszawie, nazywając tę dziedzinę „areopagiem nowej ewangelizacji”. Podkreślił on, że jest to wręcz uprzywilejowane miejsce głoszenia Ewangelii, ze względu na liczbę osób korzystających z oferty branży turystycznej. W 2010 r. był to ponad miliard osób na świecie, a liczba to z roku na rok wzrasta.

Nie jest to jednak, zdaniem ks. dr. Tkacza, pole do masowej ewangelizacji, ale okazja do docierania do konkretnych turystów ze świadectwem wiary, której skuteczność zależy od jakości samych ewangelizatorów.

Podobnie podejmowanie działań związanych z nową ewangelizacją powinno odbywać się wśród studentów podejmujących naukę za granicą w ramach programów stypendialnych. Tu także potrzebne jest, jak na to wskazywał prof. Jacek Gołębiowski z KUL, przede wszystkim świadectwo dojrzałej wiary wykładowców.

Według niego bardzo dużą rolę w przekazie wiary i wartości chrześcijańskich odgrywają również wszelkie wspólnoty działające na uniwersytecie, które otaczają życzliwością studentów z innych krajów, ofiarując im wszelką potrzebną pomoc i opacie w nowym dla nich środowisku. To właśnie te działania, jak przekonywał prof. Gołębiowski, stanowią nierzadko początek autentycznych nawróceń czy odkrycia na nowo wiary wśród młodych ludzi.

Uczestniczący w obradach poseł na Sejm Jan Dziedziczak z Sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą obiecał, że ma zamiar doprowadzić do posiedzenia tej Sejmowej Komisji, które odbyłoby się z udziałem bp. Wiesława Lechowicza i było poświęcone bezpośrednio duszpasterstwu polonijnemu.

„Widzę potrzebę, aby także inni parlamentarzyści zobaczyli tę gigantyczną pracę, jaką wykonują polscy kapłani i siostry zakonne na polu duszpasterstwa wśród Polonii” – przyznał poseł dodając, że potrzeba również, aby państwo polskie w sposób partnerski traktowało ich pracę.

Poseł Dziedziczak stwierdził też, że „dobrze byłoby wypracować wreszcie jakieś ramy współpracy naszych placówek dyplomatycznych i duszpasterstwa polonijnego”. „Chcemy skorzystać z waszej pracy i doświadczenia” – podkreślił zwracając się do obecnych na konferencji duszpasterzy polonijnych i pracowników IDE.

Podczas konferencji Marcin Przeciszewski, redaktor naczelny Katolickiej Agencji Informacyjnej odebrał z rąk ks. Wiesława Wójcika, dyrektora IDE, Srebrny Pierścień Jana Pawła II przyznawany przez Instytut za zaangażowanie w troskę o Polaków żyjących na obczyźnie.

„Duszpasterze polonijni dziękują za KAI, która tak szeroko informuje o życiu Kościoła. Niech to wyróżnienie tym bardziej angażuje wszystkich dziennikarzy KAI w troskę o to, aby Ewangelia była głoszona w środowiskach emigracyjnych” – podkreślił ks. Wójcik.

IDE wyróżnił także dyplomami wdzięczności i uznania media katolickie zaangażowane w umacnianie wiary naszych rodaków żyjących na obczyźnie. Otrzymały je Tygodnik Katolicki „Niedziela”, za „wszechstronne wykorzystywanie nowoczesnych form przekazu, jako narzędzi nowej ewangelizacji”, czasopismo „Miłujcie się!” „za szeroką i kreatywną ewangelizację prowadzoną w Polsce i na całym świecie w kilku językach w oparciu o ideę społecznej krucjaty miłości” oraz Miesięcznik Biblijno-Liturgiczny „Msza święta” za „permanentną formację polskich migrantów i za ożywczego ducha wspierania nowej ewangelizacji”.

„Ufam, że nasza konferencja dostarczyła duszpasterzom polonijnym i przyszłym kapłanom Towarzystwa Chrystusowego konkretnych wskazań, jak podejmować dzieło nowej ewangelizacji wśród naszych rodaków rozsianych po całym świecie, jak docierać do nich z przesłaniem Ewangelii w sposób dla nich zrozumiały, a zarazem skuteczny” – zaznaczył w rozmowie z KAI ks. Wiesław Wójcik TChr, dyrektor Instytutu Duszpasterstwa Emigracyjnego, który zorganizował konferencję.

Instytut Duszpasterstwa Emigracyjnego został powołany w 1984 r. w Towarzystwie Chrystusowym dla Polonii Zagranicznej, utworzonym przez Sługę Bożego kard. Augusta Hlonda (1881-1948) w celu sprawowania duchowej opieki nad Polakami, którzy opuścili swoją ojczyznę.

W ramach swojej działalności IDE zgromadził i opracował ogromną, wciąż uaktualnianą bazę informacyjną o duszpasterstwie polonijnym na świecie, dostępną na stronie internetowej: www.ide.chrystusowcy.pl. Znajdziemy tam adresy Polskich Misji Katolickich, polskich parafii oraz duszpasterzy polonijnych pracujących w poszczególnych krajach i miastach na wszystkich kontynentach, a także zlokalizujemy kościoły, w których liturgia sprawowana jest w języku polskim. Na stronie dostępne są również teksty modlitw i obrzędy Mszy św. w 13 językach.

Z inicjatywy IDE zostały również przetłumaczone z języka włoskiego orędzia na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy, które od 1985 do 2005 r. kierował do ludzi w drodze Jan Paweł II.