Poznań: Pomnik Polskiego Państwa Podziemnego

Pomnik Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej, upamiętniający znanych i bezimiennych bohaterów walk o niepodległość Ojczyzny podczas drugiej wojny światowej w strukturach podziemia, odsłonięto w środę w Poznaniu.

Monument odsłonił ostatni prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie, Ryszard Kaczorowski, a poświęcił Prymas Polski, kard. Józef Glemp. W uroczystości wzięli udział byli żołnierze Armii Krajowej. Obecni byli wicepremier Zyta Gilowska oraz wicemarszałek Sejmu, Bronisław Komorowski.

„Poznański pomnik Polskiego Państwa Podziemnego jest hołdem dla wszystkich jego obywateli, którzy podjęli walkę przeciwko niemieckiej i sowieckiej okupacji i w tej walce zginęli” – powiedział prezydent Kaczorowski.

Wokół pomnika zgromadziły się setki osób, z których wiele trzymało w dłoniach biało-czerwone chorągiewki. Odczytano rotę przysięgi wojskowej, jaką składali żołnierze Armii Krajowej.

Wcześniej w poznańskiej katedrze Prymas Polski przewodniczył Mszy św. w intencji poległych, zmarłych i żyjących jeszcze uczestników konspiracji w czasach II wojny światowej.

„Wolność pozostaje tym największym motywem, najbardziej ukochaną cnotą, najbardziej upragnionym stanem, w którym chcą Polacy przebywać i dlatego też w imię wolności Ojczyzny, w imię wolności swego państwa będą ponosili tyle ofiar” – mówił w homilii kard. Glemp.
Prymas podkreślił zarazem, iż „wszystkie wolności powinny oprzeć się o prawdę i o sprawiedliwość”, gdyż „inaczej wolność może być chybiona, może być fałszywa, może zamieniać się w swawolę albo zjawisko, które jest niepożądane dla ładu i dla rozwoju społecznego”.

„Za tymi pouczeniami powinna iść nasza praktyka i nasze czuwanie, żebyśmy wolności nie tracili i nie marnowali. By wolność była oparta na prawdzie i na sprawiedliwości, by zawsze była godność ludzka podkreślona, którą się nabywa już przed urodzeniem i trwa ona aż do naturalnej śmierci” – zaznaczył kardynał.

Oddając hołd twórcom i działaczom Polskiego Państwa Podziemnego, gospodarz poznańskiej katedry, arcybiskup Stanisław Gądecki przypomniał, że „przez całe lata powojenne milczano na temat tego państwa”.

„Wreszcie nadszedł czas, by oddać hołd i sprawiedliwość tym, którzy je organizowali i którym zawdzięczamy wolną i suwerenną Polskę, której wielu z nich nie doczekało” – dodał metropolita poznański.

Uczestnicy Mszy przemaszerowali następnie do Parku Wieniawskiego, gdzie wzniesiono Pomnik Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej. W marszu wzięła licznie udział młodzież szkolna z pocztami sztandarowymi.

Stojący naprzeciwko kościoła ojców dominikanów monument przedstawia ciężkie zwalone stalowe płyty, na których umieszczono znak Polski Walczącej. Do pomnika prowadzi kolumnada, obok której wzbijają się do lotu białe orły. Przy monumencie umieszczono tabliczki z nazwiskami poległych i pomordowanych Wielkopolan, którzy walczyli w podziemiu.
Polskie Państwo Podziemne to podlegające rządowi na uchodźstwie tajne struktury państwowe, które istniały w czasie wojny na ziemiach okupowanych przez Niemcy i Związek Radziecki. Oprócz zakonspirowanych struktur cywilnych posiadało także największą w okupowanej Europie podziemną armię, która w szczytowym momencie liczyła 300 tys. żołnierzy.

Za początek Polskiego Państwa Podziemnego uważa się powołanie w nocy z 26 na 27 września 1939 r. w oblężonej przez hitlerowców stolicy Służby Zwycięstwu Polsce – konspiracyjnej organizacji wojskowej do prowadzenia walki zbrojnej przeciwko okupantom. W listopadzie 1939 r. przekształcono ją w Związek Walki Zbrojnej, zaś w lutym 1942 r. – w Armię Krajową.