Poznań: sesja o życiu i posłudze abp. Stroby

O życiu abp. Jerzego Stroby, jego działalności, posłudze na rzecz Kościoła powszechnego oraz diecezji gorzowskiej, szczecińsko-kamieńskiej i poznańskiej dyskutowali uczestnicy konferencji naukowej w Poznaniu 30 listopada. Sesję pt. „Arcypasterz czasów przełomu. Arcybiskup Jerzy Stroba 1919-1999” poprzedziła Msza św. sprawowana pod przewodnictwem abp. Stanisława Gądeckiego w poznańskiej katedrze, gdzie pochowany jest abp. Stroba.

– Abp Jerzy Stroba był wybitnym pasterzem doby przełomu, który nie zawahał się odpowiedzieć Jezusowi na Jego zaproszenie „Pójdź za Mną” – mówił w homilii metropolita poznański.

Wiceprzewodniczący Konferencji Episkopatu Polski przypomniał życie i posługę abp. Stroby na rzecz Kościoła w Polsce. Podkreślił jego zaangażowanie i miłość do Kościoła, która przejawiała się w ofiarnej pracy jako biskupa pomocniczego w rozległej wówczas diecezji gorzowskiej.

Metropolita poznański zwrócił też uwagę na trudności, z jakimi abp Stroba musiał borykać się, budując od podstaw struktury diecezji szczecińsko-kamieńskiej oraz późniejszą, osiemnastoletnią posługę na rzecz archidiecezji poznańskiej. Przypomniał, że abp Stroba na forum międzynarodowym był członkiem Rady Konferencji Biskupów Europy oraz Międzynarodowej Komisji Katechetycznej przy Kongregacji do spraw Duchowieństwa. W latach 1986-1992 jako jedyny Polak brał udział w pracach dwunastoosobowej Komisji, powołanej przez papieża Jana Pawła II, w celu przygotowania Katechizmu Kościoła Katolickiego.

– Wnikliwy umysł, celność wypowiedzi, mistrzostwo syntezy, umiejętność wydobywania najważniejszych treści sprawiły, że abp Stroba reprezentował Episkopat Polski również za granicą – zaznaczył abp Gądecki.
Zachęcał, by abp Stroba stał się przykładem dla kleryków „bezwarunkowego i natychmiastowego pójścia za Chrystusem”.

Po Mszy św., modlono się w krypcie przy grobie abp. Stroby w podziemiach katedry. Następnie w Sali Perłowej Muzeum Archidiecezjalnego odbyła się sesja naukowa poświęcona działalności zmarłego przed czternastoma laty metropolity poznańskiego.

Ks. prof. Jerzy Myszor z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach przybliżył śląski okres życia abp. Stroby, urodzonego w Świętochłowicach na Śląsku. Podkreślił, że kleryk Stroba studiujący w seminarium w Widawie miał opinię „nadzwyczaj uzdolnionego i szlachetnego człowieka”. Przypomniał, że czas jego studiów seminaryjnych przypadł na okres II wojny światowej. – Jerzy Stroba musiał prosić o dyspensę od wieku, by mógł przyjąć święcenia kapłańskie, ponieważ w grudniu 1942 r., kiedy miała odbyć się uroczystość, nie miał jeszcze 24 lat – mówił ks. prof. Myszor. Zaznaczył, że święceń kapłańskich udzielano wcześniej, by księża mogli uniknąć służby w wojsku niemieckim.

Prelegent zwrócił uwagę, że młody ks. Stroba chętnie angażował się w prowadzenie katechezy w szkołach na Śląsku, opiekował się także hufcem harcerskim w Pszczynie. Wspomniał też o redakcyjnej pracy ks. Stroby w „Gościu Niedzielnym”.

Abp Damian Zimoń wspominał postać ks. Stroby jako rektora Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie w latach 1955-58. – Po wielu latach mogę powiedzieć, że ks. Stroba pełnił funkcję rektora z niezwykłym poświęceniem i odpowiedzialnością, pokazywał, że w wychowaniu potrzebna jest miłość, ale przede wszystkim trzeba wymagać – mówił abp Zimoń. Były metropolita katowicki wspominał, że klerycy cenili sobie jego poczucie humoru i wyrozumiałość, wychowanie w oparciu o udział w życiu kulturalnym Krakowa, dążenie do dobrego przygotowania teologicznego, zwłaszcza zaś kształtowanie warsztatu kaznodziejskiego przyszłych kapłanów. – Mówił nam często, że ksiądz to jest najpierw człowiek, potem chrześcijanin, a potem dopiero kapłan – wspominał abp Zimoń.

Posługę biskupią abp. Stroby w Gorzowie i Szczecinie przybliżył ks. Robert Włodkowski z Polic. Zwrócił uwagę, że w latach 1958-1972, kiedy późniejszy metropolita poznański pracował na rzecz diecezji gorzowskiej „była ona największą jednostką administracyjną w Europie”. Wśród zadań kurialnych, jakie wypełniał bp Stroba, były sprawy personalne, ekonomiczne, dotyczące liturgii, sztuki sakralnej i ekonomii. Przypomniał, że od 1958 r. bp Stroba stał na czele komisji katechetycznej w ramach Episkopatu. 28 czerwca 1972 roku został ustanowiony pierwszym biskupem reaktywowanej diecezji szczecińsko-kamieńskiej. – Szczecin nigdy nie był siedzibą biskupa, więc bp Stroba musiał od zera budować diecezję – podkreślił prelegent.

Posługę abp. Stroby w Poznaniu omówił bp Zdzisław Fortuniak, który był najbliższym jego współpracownikiem w archidiecezji poznańskiej. – Przychodząc do Poznania, abp Stroba miał jasną wizję posługi, którą realizował przez osiemnaście lat pracy w Kościele poznańskim, ugruntowaną pozycję w Konferencji Episkopatu Polski i poza granicami naszego kraju – zaznaczył biskup pomocniczy archidiecezji poznańskiej. Wspomniał, że abp Stroba prowadził zapiski, które choć nie są datowane, stanowią cenny dokument tamtych czasów. Bp Fortuniak zaznaczył, że abp Stroba pragnął realizować program Soboru Watykańskiego II, a „ojczyzną dla niego był Kościół”. – Centralnym zadaniem jego posługi było prowadzenie działalności duszpasterskiej – stwierdził prelegent. Przypomniał, jak ważne były dla metropolity poznańskiego wydział duszpasterski i katechetyczny oraz duszpasterstwo rodzin. To z jego inspiracji prowadzone były grupy duszpasterskie młodzieży akademickiej, głoszone były katechezy przed przyjęciem przez dzieci i młodzież sakramentów i powstała Rada przy arcybiskupie poznańskim. Za czasów jego posługi powróciła religia do szkół. – Arcybiskupowi bardzo zależało, by mimo trudności, personalnych odbywały się dwie godziny religii w tygodniu – zaznaczył bp Fortuniak.

Referat Hanny Suchockiej pod tytułem „Od Komisji Wspólnej do konkordatu” został odczytany pod nieobecność byłej ambasador przy Stolicy Apostolskiej. Była premier RP przywołała historię relacji między rządami PRL a Stolicą Apostolską oraz prace Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu, której abp Stroba był członkiem. – Arcybiskup odegrał aktywną rolę na różnych etapach prac nad konwencją, a później nad konkordatem, uczestniczył także w ratyfikowaniu konkordatu w Watykanie – zaznaczyła premier Suchocka.

O relacjach abp. Jerzego Stroby z miejscowymi władzami partyjno-państwowymi oraz NSZZ „Solidarność” wspominał dr hab. Konrad Białecki z poznańskiego IPN. Zwrócił on uwagę na fakt, ze wbrew zarzutom ze strony niektórych działaczy solidarnościowych, abp Stroba utrzymywał częste kontakty z NSZZ „Solidarność”, a „ustępstwa taktyczne” na rzecz władz partyjnych brały się z jego odpowiedzialności za działania duszpasterskie. Popieranie i zrozumienie działalności niepodległościowej w łonie „Solidarności” potwierdzili także Marek Lenartowski, wieloletni przewodniczący Komitetu Zakładowego NSZZ „Solidarność” przy Zakładach Hipolita Cegielskiego, oraz ks. Tadeusz Magas, kapelan NSZZ „Solidarność”.

W sympozjum wzięli udział m.in. abp senior archidiecezji katowickiej Damian Zimoń, bp senior diecezji kaliskiej Stanisław Napierała, licznie zgromadzeni kapłani, siostry zakonne oraz klerycy Seminarium Duchownego w Szczecinie.

Sesję pod patronatem abp. Gądeckiego zorganizowały poznańskie instytucje ‒ Kuria Metropolitalna, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu, Muzeum Archidiecezjalne i Archiwum Archidiecezjalne.

Abp Jerzy Stroba urodził się w 1919 r. w Świętochłowicach na Śląsku. Święcenia kapłańskie przyjął w 1942 r. we Wrocławiu z rąk niemieckiego kardynała Adolfa Bertrama. W 1958 r. został mianowany biskupem pomocniczym w Gorzowie, a w 1972 r. ordynariuszem diecezji szczecińsko-kamieńskiej. W latach 1978-1996 był arcybiskupem metropolitą poznańskim. 12 listopada minęło 35 lat od jego ingresu do katedry w Poznaniu.