Prawosławne Boże Narodzenie

Miliony prawosławnych obchodzą uroczystość Bożego Narodzenia. Według kalendarza juliańskiego narodziny Chrystusa świętują wierni Rosji, większości krajów byłego Związku Radzieckiego, byłej Jugosławii i Patriarchat Jerozolimski. Boże Narodzenie obchodzą teraz także polscy prawosławni z terenów wschodnich oraz wyznawcy Kościoła greckokatolickiego.

Wczoraj obchodzono Wigilię. Uroczystą wieczerzę rozpoczęto od dzielenia się prosforą – odpowiednika opłatków w tradycji katolickiej. Prosfora – z greckiego: ofiara – to przaśny chleb używany w Kościele wschodnim do konsekracji i komunii. Ich wypiekiem zajmują się siostry zakonne i żony prawosławnych duchownych, a wierni biorą go z cerkwi. Robi się go z wody, mąki i drożdży.

W tradycji wschodniej miejsce żłóbka zajmuje ikona Bożego Narodzenia, która w okresie świąt wystawiana jest do adoracji na środek świątyni. Wierni oddają jej pokłony i całują ją. W jej centralnej części znajduje się Dzieciątko Jezus z Matką Bożą. W górnej części, po lewej stronie, przedstawiani są trzej Mędrcy ze Wschodu, a św. Józef zadumany na kamieniu, rozmyślający nad tajemnicą narodzenia Chrystusa przedstawiany jest u dołu ikony, zwykle z lewej strony.

Liczbę polskich wyznawców prawosławia hierarchowie Cerkwi w Polsce szacują na 550-600 tysięcy. Największe ich wspólnoty żyją w województwie podlaskim – w Białymstoku oraz w południowo-zachodniej części województwa podlaskiego – Hajnówce, Bielsku Podlaskim, Gródku, Michałowie.

Pod względem liczby wiernych prawosławie jest drugim, po katolicyzmie, wyznaniem w Polsce. Do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego należy wedle ostatnich danych Głównego Urzędu Statystycznego 504 tys. wiernych.

Administracyjnie Kościół prawosławny w Polsce podzielony jest na sześć diecezji, oprócz tego działa też Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego.

Kościół greckokatolicki liczy obecnie ok. 50 tys. wiernych w dwóch diecezjach: archidiecezji przemysko-warszawskiej, którą kieruje abp Jan Martyniak i diecezji wrocławsko-gdańskiej pod przewodnictwem bp. Włodzimierza Juszczaka.