Premier: Komisja Majątkowa do końca stycznia

Komisja Majątkowa przestanie działać 31 stycznia 2011 roku – poinformował premier Donald Tusk na konferencji prasowej po posiedzeniu rządu. Nowelizację ustawy o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w tej sprawie przyjęto podczas wtorkowych obrad Rady Ministrów.

Premier przyznał, że dyskusja nad sprawą Komisji Majątkowej „nie była łatwa”. „Zakładamy, że Komisja przestanie istnieć formalnie 31 stycznia” – poinformował prezes Rady Ministrów.

Od początku działalności Komisja Majątkowa rozpatrzyła ok. 2,8 tys. spraw. Z chwilą jej likwidacji nierozstrzygnięte sprawy o zwrot dóbr kościelnych zagarniętych w PRL będą od tej pory rozstrzygane na drodze zwykłej procedury sądowej.

Według nowelizacji jednostki państwowe, samorządu terytorialnego i kościelne będące uczestnikami postępowań regulacyjnych prowadzonych dotychczas na podstawie przepisów, w których zespół orzekający lub Komisja Majątkowa w jej pełnym składzie nie uzgodniły orzeczenia mogą, w terminie sześciu miesięcy od dnia otrzymania o tym pisemnego zawiadomienia, wystąpić o podjęcie zawieszonego postępowania sądowego, a jeżeli nie było ono wszczęte – wystąpić do sądu o zasądzenie roszczenia. Do rozpatrzenia pozostało jeszcze ok. 220 spraw.

Premier zapowiedział, że zostanie przygotowane szczegółowe sprawozdanie o działalności Komisji Majątkowej w okresie istnienia jego rządu. „Będzie z niego bardzo wyraźnie wynikało, że od kiedy powstał mój rząd, Komisja Majątkowa zajmuje się przede wszystkim wyjaśnianiem tego, co do tej pory zrobiono, a nie rozstrzygnięciami na rzecz Kościoła” – powiedział Donald Tusk. „Nie, żeby naszą intencją było szkodzenie Kościołowi, ale kiedy wysyłaliśmy swoich przedstawicieli do Komisji Majątkowej, wiedzieliśmy, że nie zawsze decyzje zapadały tam tak, jak powinny” – dodał premier.

Za „szczególną hipokryzję” szef rządu uznał ubolewania SLD jakoby Komisja Majątkowa działała w sprzeczności z prawem. „Wstępne informacje, które wpływają, wskazują wyraźnie, że polska lewica jest najbardziej odpowiedzialna za to, w jakim kształcie pracowała i jakie decyzje podejmowała Komisja” – dodał premier.

Zastrzegł, że każda decyzja Komisji Majątkowej, która okazałaby się „bezprawna, krzywdząca czy szkodliwa dla budżetu samorządu czy państwa” zostanie w sprawozdaniu opisana, a odpowiedzialni za to zostaną wskazani.

Zdaniem premiera, w Konstytucji oraz innych ustawach istnieją zapisy, które – jego zdaniem niesłusznie – „narzucają obowiązek uzgodnień i umów z Kościołami wtedy, gdy państwo polskie chce podjąć decyzję na mocy ustawy”. Stwierdził, że z niektórych analiz prawnych w takich przypadkach „wynika jednoznacznie, że umowa między państwem a Kościołem nie jest potrzebna”, ale – jak dodał – „niektórzy uważają inaczej”.

Podczas dyskusji nad projektem premier zaproponował, by przyjąć zasadę, że „skoro co do istoty sprawy stanowiska państwa i Kościoła zostały uzgodnione” w kwestii Komisji Majątkowej, to nie zostanie przygotowana żadna odrębna umowa między obydwoma stronami w tej sprawie.

Jak poinformował premier, rząd będzie zmierzał do tego, by „decyzje dotyczące Kościołów w Polsce, jeśli są decyzjami o charakterze ustawy”, były autonomicznymi postanowieniami państwa polskiego, które „nie wymagają zgody ze strony Kościołów, natomiast porozumienia się – tak”. „Wierzę, że warunkiem przyjęcia ustawy jest zgoda” – dodał Donald Tusk.

Komisja Majątkowa powstała na mocy ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego. Zajmuje się m.in. roszczeniami strony kościelnej w sprawie dóbr bezprawnie zagarniętych Kościołowi w PRL. Z danych MSWiA wynika, że przez kilkanaście lat działania zespoły orzekające Komisji przekazały kościelnym osobom prawnym nieruchomości o łącznym obszarze ok. 60 tys. ha oraz przyznały rekompensatę i odszkodowania na kwotę ok. 107,5 mln zł. Ponadto kościelnym osobom prawnym przekazano 490 nieruchomości budynkowych i lokalowych.