Prezydent Duda w Wieluniu o pamięci i przebaczeniu

Z udziałem Prezydenta RP Andrzeja Dudy odbyły się 1 września rano w Wieluniu obchody 78. rocznicy wybuchu II wojny światowej i zbombardowania tego miasta. O godz. 4.40 w mieście zabrzmiały syreny alarmowe. O tej godzinie 1 września 1939 r. rozpoczął się atak niemieckich samolotów bombowych na wieluński szpital Wszystkich Świętych. W nalocie zginęły 32 osoby – pacjenci i personel szpitala.

W obchodach wzięli udział również przedstawiciele duchowieństwa z abp. Wacławem Depo, metropolitą częstochowskim, przedstawiciele władz państwowych, parlamentarzyści, kombatanci oraz przedstawiciele samorządów i instytucji społecznych, kulturalnych oraz młodzież szkolna.

W swoim przemówieniu prezydent Andrzej Duda podkreślił, że „pamięć ma znaczenie najistotniejsze” – Trzeba wiedzieć i pamiętać, kto był ofiarą, a kto był mordercą, trzeba wiedzieć i pamiętać, kto był ofiarą, a kto był agresorem, i nie wolno dopuścić do tego, by ta elementarna prawda była zamazywana – powiedział prezydent Duda.

Prezydent RP zaznaczył, że „Westerplatte jest symbolem bohaterstwa polskiego żołnierza, Wieluń jest symbolem niemieckiego bestialstwa, złamania konwencji międzynarodowych, zaatakowania w zdradziecki sposób, bez żadnego ostrzeżenia, bez żadnego uprzedzenia, zwykłych, śpiących ludzi, bombardowania szpitala, zniszczenia obiektów kultu”.

Czytaj także: 78. rocznica wybuchu II wojny światowej

Prezydent Andrzej Duda wskazał również na znaczenie przebaczenia – Potrzebne jest także przebaczenie, bo ono kładzie grunt pod dobre stosunki sąsiedzkie, kładzie grunt pod to wszystko, co daje możliwości budowy, a nie burzenia – powiedział Prezydent RP i dodał, że „potrzebne jest w związku z tym także i zadośćuczynienie”. Następnie abp Wacław Depo odmówił modlitwę ks. Piotra Skargi za Ojczyznę.

Prezydent Andrzej Duda, abp Wacław Depo z przedstawicielami duchowieństwa ziemi wieluńskiej oraz delegacje władz państwowych, parlamentarzyści, kombatanci oraz przedstawiciele samorządów i instytucji społecznych i kulturalnych złożyli też kwiaty i zapalili znicze przed pomnikiem upamiętniającym zburzoną synagogę oraz przed pomnikiem ku czci ofiar niemieckiego bombardowania.

W piątek po południu abp Wacław Depo odprawi Mszę św. na fundamentach kościoła farnego, który został zbombardowany podczas niemieckiego nalotu.

1 września 1939 r. ok. godz. 4.40 niemieckie lotnictwo przeprowadziło atak bombowy na Wieluń. Rozkaz zbombardowania Wielunia wydał generał-major Wolfram von Richthofen – odpowiedzialny za zbombardowanie Guerniki, były szef sztabu, a potem dowódca Legionu Condor; we wrześniu 1939 r. dowódca niemieckiego lotnictwa szturmowego, które w 1939 r. bezlitośnie bombardowało również Warszawę.

Nalot na Wieluń przebiegał w trzech fazach. Pierwsza fala samolotów – 29 maszyn – uderzyła w zachodnią część Wielunia. Jedne z pierwszych ładunków wybuchowych spadły na cel chroniony konwencjami międzynarodowymi – szpital pw. Wszystkich Świętych, wyraźnie oznaczony na dachu symbolem Czerwonego Krzyża. Podobny los spotkał położony nieopodal budynek oddziału położniczego oraz gmach szpitala zakaźnego przy ul. Piłsudskiego w Wieluniu. Drugi nalot (również 29 samolotów) został przeprowadzony pół godziny po zakończeniu pierwszego, a jego celem była wschodnia część miasta. Podczas trzeciego ataku, w którym znów uczestniczyło 29 maszyn, ponownie zbombardowano szpital, gdzie w sumie zginęło 26 chorych, dwie zakonnice i cztery pielęgniarki.

Niemcy zrzucili na Wieluń łącznie 380 bomb, które zabiły ok. 1200 osób, w tym dzieci i chorych. Miasto zostało zniszczone w 70 proc., a samo ścisłe centrum w 90 proc., m.in. ratusz miejski, budynki sakralne – kościół farny i klasztor poaugustiański oraz synagoga.

Najtrudniejsza sytuacja dla polskiej ludności katolickiej w okresie II wojny światowej istniała w tzw. Kraju Warty (Reichsagau Posen, Wartheland, Warthegau), do którego została włączona część diecezji częstochowskiej, w powiększonym powiecie wieluńskim. Od samego początku kapłani z terenu ziemi wieluńskiej zostali poddani represjom. Już 9 listopada 1939 r. Niemcy aresztowali 7 kapłanów katolickich i pastora ewangelickiego z Wielunia. 6 października 1941 r. wszyscy kapłani zostali aresztowani i wywiezieni do obozu przejściowego w Konstantynowie k. Łodzi, a stamtąd do obozu koncentracyjnego Dachau. W sumie do obozu w Dachau zostało wywiezionych 55 kapłanów z ziemi wieluńskiej (w tym 2 zakonników).

W latach 1939-1945 zostało zamordowanych 61 duchownych diecezji częstochowskiej, w tym dwóch kapłanów wieluńskich: ks. Maksymilian Binkiewicz i ks. Ludwik Gietyngier, którzy zostali beatyfikowani przez Jana Pawła II 13 czerwca 1999 r. w Warszawie.