Prof. Wijlens: Kościół szuka najlepszych sposobów promowania praw ofiar nadużyć

W zeszłym tygodniu odbyło się seminarium dotyczące promocji w Kościele praw ofiar nadużyć zorganizowane przez Papieską Komisję ds. Ochrony Małoletnich. „Musimy bardziej dbać o widoczność praw ofiar” – uważa prof. Myriam Wijlens, członkini komisji.

Seminarium nosiło tytuł „Prawa domniemanych ofiar molestowania seksualnego jako małoletnich w kanonicznych procedurach karnych” i wzięli w nim udział urzędnicy Kurii Rzymskiej oraz około 60 ekspertów z całego świata z zakresu prawa cywilnego i kanonicznego, teologii, psychiatrii i nauk społecznych. Najważniejszym celem spotkania było przestudiowanie przepisów w różnych systemach prawnych i ocena roli ofiar w kanonicznych procedurach karnych. Poprzednie spotkanie w 2019 r. dotyczyło zrównoważonego podejścia do przejrzystości i poufności w sprawach dotyczących nadużyć seksualnych duchownych. Wtedy właśnie zebrani uświadomili sobie jak ważną odgrywa kwestia wysłuchania ofiar i zbadania ich praw w różnych procedurach prawnych.

„Odkryliśmy również, że konieczne jest słuchanie – jedno ze słów kluczy nauczania papieża Franciszka – w tym wypadku, słuchanie jurysdykcji cywilnych na całym świecie by dowiedzieć się, jak według nich wyglądają prawa ofiar, jak one chronią i promują prawa ofiar w procedurach postępowania? Przeprowadziliśmy konsultacje, podczas których zaczęliśmy od wysłuchania ofiary nadużycia; była nią jedna osoba z Francji, która opowiedziała o swoim doświadczeniu. Nie chodziło tu o same nadużycia, ale o doświadczenia związane z procedurą” – zaznaczyła Wijlens.

Następnie rozmawiano o aktualnym statusie ofiary w prawie kanonicznym. „Zaprosiliśmy więc konsultanta ONZ, który poinformował nas o międzynarodowych standardach i umowach, które wyrażają standardy ochrony ofiar w postępowaniach” – stwierdziła członkini papieskiej komisji. Wysłuchano także przedstawicieli krajów z różnych tradycji prawnych, by dokonać analizy porównawczej różnych jurysdykcji. „Mieliśmy więc anglosaską tradycję prawa zwyczajowego, kraje, które wywodzą się z prawa rzymskiego, oraz należące do tradycji germańskiej. Słuchaliśmy przedstawicieli Australii, Filipin, Indii i Stanów Zjednoczonych, potem Argentyny, Hiszpanii, Francji i Włoch, w końcu Niemiec i Polski. Różne tradycje prawne rozwijają się zupełnie inaczej w różnych krajach. Tak więc, istnieje różnorodność w stosowaniu prawa i myślę, że ważne jest, abyśmy wiedzieli, że ta różnorodność istnieje, w szczególności dlatego, że ofiary w Kościele katolickim mogą mieć oczekiwania kulturowe związane z kulturą prawną, w której żyją, przez co spodziewają się, że Kościół będzie działał w podobny sposób. Kościół nie zawsze może to zrobić, ale istotne jest dla Kościoła, który posiada system prawny i tworzy przepisy prawne dla Kościoła na całym świecie, aby słuchać innych i tego, jak to robią” – dodała Wijlens.

„Myślę, że jednym z głównych wyzwań obecnie jest to, że chociaż Kościół katolicki ma już w swoich normach pewne prawa ofiar, to są one niewystarczająco widoczne. Istnieje też bardzo ludzki wymiar tego, jak wdrażamy normy, które posiadamy. Posłużę się prostym przykładem: pierwszym prawem ofiary jest zgłoszenie faktu, że doszło do nadużycia. Są na świecie diecezje, które nadal nie mają informacji o tym na swojej stronie internetowej, bądź trzeba szukać jej z wielkim trudem. Ciągłym pytaniem jest, jak możemy lepiej informować ofiary i jakie wyzwania prawne mogą wymagać poprawy?” – wskazała Wijlens.

„Mam nadzieję, że to seminarium udzieli szerszego głosu ofiarom, tym, którzy doświadczyli nadużyć, i sformułuje wyraźniejsze wskazówki dla tych, którym powierzono odpowiedzialność za przywództwo w naszym Kościele” – powiedział kard. Seán O’Malley, przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich.