Program duszpasterski i obchody rocznicy niepodległości

Założenia programu duszpasterskiego na lata 2019-2022 oraz formy zaangażowania Kościoła w obchody 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości – to niektóre punkty spotkania Komisji Duszpasterstwa KEP, która obradowała w środę i czwartek w siedzibie Caritas Polska w Warszawie.

W trakcie dwudniowych obrad Komisja Duszpasterstwa KEP omawiała kolejny etap realizowanego właśnie programu duszpasterskiego. Jego hasłem są słowa „Duch, który umacnia miłość”.

Zadania dla ludzi Ducha Świętego

Komisja opracowuje wskazówki dotyczące drugiego roku tego programu, który zacznie obowiązywać od Adwentu 2018 i będzie się koncentrować na darach Ducha Świętego i owocach Jego działania.

„Chodzi o aspekty społeczne działalności tych, którzy przyjęli Ducha Świętego, i którzy powinni potem ‘owocować’ dzięki darom Ducha Świętego w relacjach z innymi” – mówił KAI pierwszego dnia obrad Komisji abp Wiktor Skworc.

Istotne jest zwłaszcza budowanie jedności, wspólnoty, porozumienia oraz wnoszenie pokoju w rzeczywistość świata. „To jest zadanie ludzi Ducha Świętego” – podkreślił przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP.

„Duch Święty, który wychodzi z tajemnicy Trójcy Świętej, z relacji Boskich Osób, uzdalnia też nas do właściwych relacji z drugim człowiekiem. Musimy to sobie najpierw uświadomić, a potem praktykować. Społeczne aspekty oddziaływania Ducha Świętego będą zatem ujęte w powstającym programie” – zaznaczył abp Skworc.

Tematyka oddziaływania Ducha Świętego, która zostanie zawarta w nowych zeszytach programu duszpasterskiego na lata 2018-2019, odnosi się do szerokiej panoramy spraw publicznych, społecznych i politycznych. – Cała bowiem rzeczywistość, w jakiej żyje człowiek, podlega działaniu Ducha Świętego, On nas czyni swoimi narzędziami – dodał metropolita katowicki.

Czytaj także: Nowy program duszpasterski Kościoła w Polsce

Arcybiskup przypomniał wezwanie św. Jana Pawła II wypowiedziane w Warszawie podczas pierwszej pielgrzymki do Polski w 1979 r.: „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!”. – To nie było wezwanie do bezczynności, a przyjdzie Duch Święty i posprząta. On ma tutaj ludzi otwartych na Niego, którzy potrafią zmieniać struktury na bardziej ewangeliczne, bardziej ludzkie – wyjaśnił abp Skworc.

Eucharystia – człowiek mocny Chrystusem

W programie obrad jest także dyskusja nad szkicem do programu duszpasterskiego na lata 2019-2022. Tematem ma być Eucharystia. „Chodzi nam o wydobycie i podkreślenie sakramentów inicjacji chrześcijańskiej” – zaznacza abp Skworc, przypominając, że poprzednie programy dotyczyły chrztu i bierzmowania.

Niewykluczone, że pierwszy rok tego programu (lata 2019-2020) poświęcony będzie przykazaniu „Pamiętaj, abyś dzień święty święcił”. Abp Skworc stwierdził, że Polacy nie potrafią już przeżywać niedzieli jako dnia Bożego i zwraca uwagę, że nowy program będzie już realizowany w sytuacji, gdy zacznie obowiązywać ustawa stopniowo ograniczająca handel w niedziele.

„Eucharystia dokonała się w Wieczerniku, gdzie nastąpiło też wylanie Ducha Świętego. Zostajemy w Wieczerniku, gdzie Chrystus ustanowił Eucharystię, aby próbować zrozumieć tę tajemnicę wiary i potem nią żyć, a następnie wychodzić do pełnienia naszego chrześcijańskiego powołania” – wyjaśnia hierarcha.

Abp Skworc tłumaczy, że gdy człowiek przyjmuje Eucharystię, uświadamia sobie, że jest mocny nie tyle sobą, ile Chrystusem. – Mamy działać na podobieństwo Syna Bożego wszędzie, gdzie jesteśmy. Słowa wypowiedziane przez niego w Ewangelii mamy urzeczywistniać. Tam się realizuje nasze chrześcijańskie powołanie: inne jest powołanie człowieka świeckiego, inne duchownego, inne żyjącego w sakramentalnym małżeństwie, inne żyjącego samotnie, polityka czy samorządowca – wymienił hierarcha.

– Słowo „powołanie” bardzo często identyfikowaliśmy tylko z osobą duchowną, tymczasem musimy w tej kategorii patrzeć na każdego człowieka. Każdy człowiek ma misję do spełnienia, jest powołany, gdy ma świadomość napełnienia Duchem Świętym, idzie w Jego mocy i realizuje to chrześcijańskie powołanie – dodał abp Skworc.

Kościół a 100. rocznica niepodległości

Podczas obrad Komisji odbyła się też dyskusja nad formą ogólnopolskich kościelnych obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.

Kościół będzie się włączał w uroczystości jubileuszowe – rozłożone na cały rok 2018 – na szczeblu zarówno parafialnym, jak też diecezjalnym i ogólnopolskim – zapowiedział w rozmowie z KAI abp Wiktor Skworc, przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP.

Zapewnił, że każda diecezja przygotowuje kalendarium wydarzeń związanych z 100. rocznicą niepodległości. Jest to uzasadnione tym bardziej, że – jak przypomniał abp Skworc – zmaganie o niepodległość było obecne w każdym zakątku ziem polskich.

List pasterski na 11 listopada

Episkopat Polski przygotuje też list pasterski z okazji obchodów rocznicowych. Dokument będzie odczytywany we wszystkich kościołach w niedzielę 11 listopada, dokładnie w dniu, gdy przypadnie 100. rocznica odzyskania niepodległości i nastąpi kulminacja obchodów państwowych.

„List pasterski ukaże, że odzyskiwanie niepodległości było pewnym procesem. To nie przyszło nagle, jak deus ex machina. Niepodległość była najpierw w sercach ludzi, którzy żyli jej ideą” – powiedział KAI abp Skworc.

„To był długi proces odzyskiwania duchowej niepodległości i odrodzenia duchowego, który potem doprowadził do tego, że staliśmy się dojrzali do tego, aby powiedzieć: jesteśmy niepodlegli” – dodał metropolita katowicki.

W trakcie świętowania rocznicy niepodległości powinna zostać przypomniana rola rodziny, zwłaszcza matki, w ciężkich czasach zniewolenia zaborów. Istotne jest także podkreślenie roli kultury, języka i religii jako przestrzeni, w których zachowywała się polska tożsamość narodowa. Nie bez znaczenia jest zaznaczenie roli, jaką spełniały m.in. zgromadzenia zakonne, zastępujące w wielu społecznych obszarach życia nieistniejące w XIX wieku państwo.

Niepodległość – dzieło Ducha Świętego

„To było ogromne dzieło Ducha Świętego, który prowadził ludzi. Potem nastąpiło zwycięstwo militarne, dokonane w konkretnym kontekście politycznym. Ale kiedy dziękujemy, powinniśmy przede wszystkim dziękować za ludzi, którzy tę niepodległość wyśnili, wywalczyli, wymodlili, wycierpieli. Pamiętamy więzienia, zsyłki, gułagi. Ten akcent dziękczynienia wybrzmi mocno” – podkreślił abp Skworc.

Zapowiedział, że Kościół nie będzie organizował osobnych obchodów ogólnopolskich. Świętowanie 100. rocznicy odzyskania niepodległości odbędzie się m.in. na Jasnej Górze oraz w innych sanktuariach maryjnych, zaś w Warszawie będzie temu poświęcony w czerwcu kolejny Dzień Dziękczynienia.

Zdaniem abp. Skworca, oprócz dziękowania za zmagania o niepodległość w przeszłości, nie można w tym świętowaniu zapomnieć o trosce o przyszłość Ojczyzny. – Jak pokazuje historia, niepodległość może też zostać utracona. Musimy zrozumieć, że dziś naszą postawą, budowaniem jedności, także budujemy naszą niepodległość i naszą przyszłość – powiedział metropolita katowicki.

Głównym celem obecnie realizowanego programu duszpasterskiego (lata 2017-2019) jest pogłębienie wiedzy o bierzmowaniu u wszystkich ochrzczonych oraz przybliżanie wiernym Kościoła jako wspólnoty, którą kieruje i umacnia Duch Święty.

Przyjmując program Komisja Duszpasterstwa stwierdziła, że coraz więcej młodzieży rezygnuje z przyjęcia sakramentu bierzmowania, a znaczna jej część czyni to z bardzo małą świadomością. Kolejnym wyzwaniem jest fakt, że sakrament ten „zamarł” w wielu osobach dorosłych. Tymczasem dzięki pieczęci Ducha, otrzymywanej w sakramencie bierzmowania, chrześcijanin osiąga pełnię swej tożsamości i staje się świadomy swego posłannictwa w Kościele i świecie.

Celem Komisji Duszpasterstwa KEP jest inspirowanie działalności na rzecz rozeznania, rozwijania i doskonalenia powołania chrześcijańskiego. Komisja przygotowuje ramowe plany duszpasterskie, koordynuje też prace duszpasterstw specjalistycznych.

Przewodniczącym Komisji jest obecnie abp Wiktor Skworc, metropolita katowicki. Ponadto w skład tego gremium wchodzi ośmiu biskupów, w tym abp Henryk Hoser, bp Wiesław Dajczak i bp Wiesław Śmigiel. Ponadto Komisja posiada kilkunastu konsultorów, w tym kilku świeckich.