Promocja książki „Sąsiedzi starożytnego Izraela” w Centrum Medialnym KAI

„Spojrzenie starożytnego Izraela na sąsiadów jest o tyle dla nas interesujące, że patrzy on z perspektywy wiary w jedynego Boga i stara się tę wiarę ocalić w konfrontacji z innymi ludami. Ale te inne ludy też miały swoją pobożność, religijność, swoje wierzenia, moralność, i poznanie tych dwóch światów jest fascynującą przygodą” – powiedział ks. prof. Waldemar Chrostowski podczas prezentacji książki pod jego redakcją „Sąsiedzi starożytnego Izraela”. Promocja odbyła się w poniedziałek w Centrum Medialnym KAI.

W oryginale angielskim książka nosi tytuł „Świat wokół Starego Testamentu”, w przekładzie polskim – „Sąsiedzi starożytnego Izraela”. Jest to praca zbiorowa, która zawiera eseje wybitnych znawców tematu, poświęcone najważniejszym obszarom i ludom z otoczenia starożytnego Izraela. Termin „starożytny Izrael” pokrywa się z chronologią i treścią Starego Testamentu.

Ks. prof. Waldemar Chrostowski, redaktor naukowy serii „Podręczniki Biblijne”, zaznaczył: „Autorzy esejów zapoznają czytelników ze światem, który od dawna nie istnieje, zmieciony przez wielkie dziejowe burze i dramatyczne wydarzenia. Ale to tylko jedna strona medalu. Druga jest taka, że poznając dawną historię, lepiej widzimy, jak wiele ze starożytnego dorobku ludzkości przeszło do wiary biblijnego Izraela, kształtując ją zarówno przez naśladownictwo i zapożyczenia, jak też przez konfrontację i sprzeciw. To wszystko przyczyniło się do okrzepnięcia i wyznawania wiary w jedynego Boga, która mimo wszystkich zbieżności i podobieństw odróżniała Izraelitów od ich sąsiadów i wciąż trwa, potwierdzając żywotną aktualność Biblii i jej orędzia”.

Podczas promocji ks. prof. Chrostowski zwrócił uwagę, że „to, do czego przywykliśmy, jest patrzenie na świat starożytny z perspektywy biblijnego Izraela. A w Starym Testamencie nie ma ani jednego narodu, ani ludu, o którym można by powiedzieć, że to spojrzenie Izraela na sąsiadów jest pozytywne. Wobec wszystkich jest odcinanie się, potępianie, elementy pogardy”. Przytoczył też znane z Biblii przykłady stosunku Izraela do Egipcjan, Persów, Hetytów, Asyryjczyków, Babilończyków, Filistynów czy Greków.

Ks. prof. Chrostowski podkreślił, że książka rekonstruuje historię tych ludów i narodów w oparciu o najnowsze badania archeologiczne, wzbogacone o zabytki piśmiennicze, które zachowały się do naszych czasów. W XIX wieku rozwijała się niezwykle prężnie archeologia biblijna, dzięki której ludy i narody zamieszkujący starożytny Bliski Wschód mogły przemówić swoim własnym głosem. Odkryto wtedy np. całe biblioteki: asyryjskie, babilońskie, piśmiennictwo ugaryckie, itd. „Możemy teraz pewne jednostronności i stereotypy, które znalazły wyraz na kartach Biblii wyprostować, pamiętajmy, że Biblia jest dziełem Bosko-ludzkim” – zaznaczył profesor.

Ponadto zwrócił uwagę, że spojrzenie Izraela jest o tyle interesujące, że patrzy on z perspektywy wiary w jedynego Boga i stara się tę wiarę ocalić w konfrontacji z innymi ludami. – Ale te inne ludy też miały swoją pobożność, religijność, swoje wierzenia, swoją moralność, i poznanie tych dwóch światów jest fascynującą przygodą” – zaznaczył.

„Patrzenie wyłącznie z perspektywy Izraelitów i izraelskiej na historię starożytnego Bliskiego Wschodu, w ogóle starożytnego świata, znacznie ją zubaża, a można by powiedzieć nawet – wypacza. To co mówię, może być dla wielu zaskakujące, ale historia ma to do siebie, że obok faktów, w grę wchodzą wartości. I jeżeli co do faktów tak czy inaczej możemy się zgadzać, to wartości nas dzielą” – dodał ks. prof. Chrostowski.

Podczas promocji podkreślano, że wartość tej książki polega także na tym, że zbiera i podsumowuje dorobek ponad stu lat, i w sposób popularny, na ile taki temat może być przedstawiony, go prezentuje. Zalecano, by książkę traktować także jako podręcznik, a adresatem powinni być przede wszystkim klerycy seminariów duchownych i wykładowcy. Zainteresuje ona jednakże wszystkich pragnących pogłębić wiedzę na temat starożytnego Izraela i Starego Testamentu.

Książkę wydała Oficyna Wydawnicza Vocatio. Jest to kolejna pozycja z serii „Podręczniki Biblijne”. Wcześniej ukazały się opracowania: „Starożytny Izrael”, przedstawiająca historię Izraela od Abrahama do zburzenia świątyni jerozolimskiej przez Rzymian, oraz „Chrześcijaństwo a judaizm rabiniczny”, ukazującym historię początków i wczesnego rozwoju obydwu religii, które wyrosły na wspólnym pniu biblijnego judaizmu.

W promocji wzięli udział: ks. dr Mariusz Szmajdziński, doktor teologii biblijnej, oraz Piotr Wacławik, dyrektor Oficyny Wydawniczej Vocatio. Spotkanie poprowadził Dawid Gospodarek, redaktor KAI.

Wydanie książki dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.